Ít giờ trước tờ Kp.ru đă có bài tường thuật tại hiện trường Mariupol về cái gọi là "Thành phố ngầm" nằm dưới Azovstal. Chúng tôi xin lược dịch bài viết.
Nhà máy thép Azovstal gần như không liên quan ǵ tới Ukraine - nó đă được người Liên Xô xây dựng 2 lần.
Ḷ cao đầu tiên đă được đổ bê tông vào năm 1930 - việc xây dựng cảng trên vùng nước nông của Biển Azovs cũng được bắt đầu vào thời điểm này. Thị trấn Mariupol yên tĩnh đă biến thành một công trường xây dựng khổng lồ.
Vào năm 1939, một trong những ḷ cao của Azovstal đă lập kỷ lục thế giới về sản lượng sắt - 1.614 tấn mỗi ngày.
Vào tháng 9/1943, khi phải rút khỏi Mariupol, quân Đức đă cho nổ tung mọi thứ bao gồm ḷ cao, ḷ nhung lộ thiên, nhà máy điện...
Nhưng chỉ 2 năm sau Azovstal không chỉ được phục hồi mà c̣n bắt đầu sản xuất kim loại cán! Và trong suốt những năm tiếp theo dưới thời Liên Xô - việc sản xuất tiếp tục được mở rộng.
Sau khi Liên Xô tan ră, tận dụng những lợi thế như than cốc Donetsk và khí đốt rẻ của Nga, Azovstal vẫn tiếp tục kiếm lợi nhuận cho Ukraine - lên tới khoảng 10% GDP của nước này.
Ngay từ ngày đầu tiên của chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine (24/2), các tay súng của Trung đoàn Azov (đơn vị cánh hữu khét tiếng của Ukraine) đă bắt đầu đưa khí tài quân sự hạng nặng tới Azovstal.
Trước đó nhà máy đă ngừng hoạt động, 14 ngh́n nhân viên của nhà máy có thể đă di tản. Azovstal một lần nữa bị ảnh hưởng bởi xung đột.
Cảnh quay lực lượng Nga pháo kích Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol được UAV ghi lại.
Tại sao lại là Azovstal?
Tại sao người Ukraine lại chọn Azovstal là trung tâm pḥng thủ chính ở Mariupol?
Đầu tiên là về quy mô khu phức hợp công nghiệp rộng 11 km2 và hai rào cản tự nhiên - biển và vùng nước ngập của sông Kalmius ở 3 hướng bắc, tây và nam. Lực lượng Ukraine sẽ chỉ phải đối phó mới một hướng tiến công chính - các ṭa nhà liền kề ở phía đông Azovstal.
Căn cứ vào cuộc phỏng vấn một công nhân, có thể thấy Azovstal đă trở thành "pháo đài" từ năm 2015:
"Trên những chiếc xe tải màu xanh lá cây, họ (lực lượng Ukraine) đă ra vào nhà máy trong nhiều năm. Tất cả đều có thẻ thông hành đặc biệt để không bị kiểm tra tại trạm kiểm soát. Tôi thấy rằng họ đă chuyển tới nước và một số hộp màu xanh lá cây.
"Hầm trú ẩn 6 tầng"
Vậy câu chuyện đang được lan truyền trên truyền thông và các nhà phân tích (Phương Tây) về hầm trú ẩn chống bom hạt nhân có 6 tầng ngầm hay một pḥng thí nghiệm sinh học th́ sao?
Chúng tôi (phóng viên Kp.ru) đă gặp ông Vitaliy - một cựu công nhân nhà máy ở ngay trung tâm Mariupol người đă tiết lộ rằng vợ ḿnh đă làm việc ở Azovstal cho đến ngày cuối cùng (24/2) và nh́n thấy cảnh "xe tải chạy qua lại, xe tăng chạy qua trạm kiểm soát trung tâm".
Phóng viên Kp.ru: Ông biết ǵ về các hầm trú ẩn Azovstal?
Ông Vitaliy: Có nhiều đường hầm dẫn dây cáp, đường ống dưới thành phố. Có một đường ống đường kính 1,5 mét dẫn hơi nước từ một nhà máy nhiệt điện. Cũng có những hầm trú bom có sức chứa khoảng 60 người được trang bị lọc không khí - cả thủ công và điện.
Kp.ru: Có thể di chuyển qua những đường hầm này không?
Ông Vitaliy: Tất nhiên chúng cần được bảo dưỡng. Có thể đi bộ trong đường hầm dẫn cáp.
Ông Vitaly xác nhận rằng có một số lượng chưa xác định công nhân Azovstal đă tham chiến ở Donbass và có thể giả định rằng chính những người này đă dẫn đường cho các tay súng Ukraine qua các tầng thấp hơn của nhà máy.
Quân Ukraine đang ẩn nấp ở đâu?
Máy bay trinh sát các loại của Nga hiện vẫn không ngừng theo dơi Azovstal. Tuy nhiên theo lời của một quân nhân điều khiển máy bay không người lái (UAV) trinh sát, họ không phát hiện ra đối phương trên mặt đất.
Nh́n chung, toàn bộ hệ thống pḥng thủ của phía Ukraine trong Azovstal được xây dựng trên hai khu vực kiên cố nhỏ hơn ở trung tâm và phía nam nhà máy.
Việc Azovstal được khôi phục sau Thế chiến 2 và hoàn thành vào những năm 1950 - khi cuộc chạy đua hạt nhân đang bùng nổ - có nghĩa là nó có những hầm tránh bom lớn nằm ngay dưới các ṭa nhà hành chính.
Theo một nhân chứng am hiểu về hệ thống hầm tránh bom của nhà máy, thông tin về việc các hầm trú ẩn được kết nối với nhau là vô nghĩa v́ nó mâu thuẫn với khái niệm bảo vệ chống lại các tác hại của vũ khí hạt nhân và hóa học.
Nhưng, có một hành lang dành cho những người ở nhà máy, dẫn từ đài tưởng niệm ở trung tâm tới lối ra vào chính - nó được thiết kế để các cấp quản lư và các kỹ sư rời khỏi nhà máy trong trường hợp khẩn cấp.
Ngoài ra có một lối đi khác giúp lượng lớn nhân sự di chuyển giữa các ca làm việc xung quanh nhà máy.
Khi được phóng viên của Kp.ru hỏi thẳng rằng các tay súng Ukraine đang ở đâu, người đối thoại cho rằng rất có thể họ đang ở trong 2 hầm tránh bom dưới bộ phận cán kim loại và xưởng đúc - chúng có thể chứa 1.780 người.
"Chúng nằm sâu từ 6-10 mét và phủ một lớp "mái" bằng bê tông. Hệ thống lọc khí được thiết kế để có thể hoạt động độc lập trong 1 tháng. Có pḥng cho máy phát điện chạy dầu, bệnh xá, cho sở chỉ huy và nhân viên chỉ huy, giếng nước và đường nước thải...", nguồn tin lưu ư.
Căn cứ vào các video được phía Ukraine đăng tải gần đây, giả định rằng các tay súng Ukraine cùng gia quyến, các tay súng nước ngoài và một số công nhân nhà máy đang ở đó rất có thể là sự thật.
Chuyện ǵ sẽ xảy ra tiếp theo sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh ngừng tấn công bộ binh?
Cho đến nay các cuộc tập kích pháo binh ồ ạt cũng đă dừng lại.
Theo chỉ huy Tiểu đoàn Vostok (Dân quân Cộng ḥa Nhân dân Donetsk tự xưng - DPR), Alexander Khodakovsky họ đang thực hiện mệnh lệnh "một con ruồi cũng không lọt":
"Chúng tôi đang rút các đơn vị sang các hướng khác và chỉ để lại lực lượng vừa đủ xung quanh Azovstal để khống chế đối phương từ mọi hướng.
Họ sẽ ở đó bao lâu? Theo kinh nghiệm của bản thân tôi - với tư cách là một người tham gia bảo vệ Slavyansk năm 2014 (Trận Kramatosk - chiến thắng của phía Ukraine sau khi bao vây và đẩy lui DPR), họ sẽ không trụ được lâu nữa".
VietBF @ Sưu tầm