Có những tài khoản bề ngoài như thật đó để giúp tăng lượng người theo dõi tài khoản của các tổ chức nhà nước Trung Quốc và truy vết những người chỉ trích, sau khi tờ New York Times đưa tin, giới chức Trung Quốc đã phát động một chiến dịch trực tuyến toàn cầu để quảng bá hình ảnh thông qua mạng lưới "tài khoản ma" (ghost followers).
Gây ảnh hưởng thông qua nhà thầu công nghệ
Tờ New York Times đang tìm hiểu một tài liệu tiết lộ chi tiết về cách giới chức Trung Quốc buộc các công ty tư nhân cung cấp nội dung theo yêu cầu, thu hút người quan tâm, theo dõi các nhà phê bình và cung cấp các dịch vụ khác cho cuộc chiến truyền thông.
Những hoạt động này ngày càng phổ biến trên các mạng xã hội hàng đầu thế giới (nhưng bị chặn ở Trung Quốc) như Facebook và Twitter.
Giới chức Trung Quốc thường dựa vào các nhà thầu công nghệ để theo dõi các xu hướng truyền thông xã hội, đồng thời tiến hành kiểm duyệt và phổ biến tin tức để định hình dư luận trong nước.
Theo New York Times, ngày 21/5, một đơn vị cảnh sát Thượng Hải đã ra một văn bản mời gọi các nhà thầu tư nhân để thực hiện "quản lý dư luận" - như cách gọi của giới chức Trung Quốc.
Cảnh sát Thượng Hải hy vọng sẽ tạo ra hàng trăm "tài khoản ma" trên Twitter, Facebook và các nền tảng truyền thông xã hội khác. Họ nhấn mạnh tính kịp thời của nhiệm vụ này, cho thấy nhu cầu đưa các "tài khoản ma" đó vào hoạt động nhanh chóng để định hướng dư luận.
Trong hai năm qua, một mạng lưới các "tài khoản ma" tương tự như những tài khoản mà cảnh sát Thượng Hải muốn mua đã thúc đẩy lượng truy cập trực tuyến ủng hộ Trung Quốc tăng vọt. Các tài khoản đó hỗ trợ các tài khoản chính thức của chính phủ Trung Quốc bằng lượt thích (like) hoặc chia sẻ (share) trên mạng xã hội. Ngoài ra chúng cũng có thể đáp trả những người dùng mạng có thái độ chỉ trích các chính sách của Bắc Kinh.
Gần đây Facebook đã xóa 500 tài khoản vì chúng được sử dụng để lan truyền nhận xét của một nhà sinh vật học Thụy Sỹ tên là Wilson Edwards - người được cho là đã viết bài báo lên án Mỹ đang phá hoại Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong việc truy tìm nguồn gốc của dịch bệnh COVID-19. Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Trung Quốc cho biết không tồn tại nhà khoa học có tên Wilson Edwards, nhưng truyền thông nhà nước Trung Quốc đã trích dẫn cáo buộc của nhà khoa học giả mạo này.
Tài khoản giả mạo Wilson Edwards cùng bài đăng về Covid-19. Ảnh chụp màn hình
Cảnh sát Thượng Hải cũng nhấn mạnh việc từ bỏ chiến lược đơn giản và thô lỗ bằng các "tài khoản ma" này để chuyển sang các hành động hiệu quả hơn: tạo ra một loạt tài khoản với những người theo dõi hoạt động tích cực để phục vụ mục đích tuyên truyền.
Giới chuyên gia về thông tin giả cho biết, mối liên hệ giữa mạng lưới "tài khoản ma" và Trung Quốc đã bị chú ý, vì chúng thiếu tương tác với các tài khoản khác. Dù chúng có thể được sử dụng để công kích người khác và tăng số lượt thích cho nội dung chính thức của nhà nước Trung Quốc, nhưng vì người theo dõi những tài khoản này rất ít nên về cơ bản không hiệu quả trong việc gây ảnh hưởng.
Chiến dịch không ngừng mở rộng với nhu cầu mới
Theo New York Times, Trung Quốc đã gia tăng quản lý đối với người dùng internet. Ban đầu chỉ tập trung vào các nền tảng truyền thông xã hội của nước này; nhưng từ năm 2018, họ đã khởi động một chiến dịch mới nhắm vào người dùng Twitter ở Trung Quốc, buộc những người vượt qua được "tường lửa" để dùng Twitter phải xóa tài khoản.
New York Times cho biết, hiện nay chiến dịch đã mở rộng sang các công dân Trung Quốc cư trú ở nước ngoài. Tài liệu cho thấy cảnh sát Thượng Hải muốn tìm ra danh tính của những người đứng sau một số tài khoản nhất định và truy theo mối liên hệ của họ ở Trung Quốc để buộc những người chỉ trích trực tuyến này xóa bài đăng hoặc thậm chí xóa toàn bộ tài khoản.
Theo New York Times, cùng với việc mở rộng hoạt động tuyên truyền ở nước ngoài, Trung Quốc ngày càng ý thức được tính trực quan trong tuyên truyền. Giới chức Trung Quốc đang tìm kiếm một công ty không chỉ có thể duy trì và sử dụng các "tài khoản ma" mà còn có khả năng tạo ra nội dung mới. Nhu cầu về video của công việc này là rất cao.
Một tài liệu khác được The Times tìm hiểu cho thấy, vào tháng 11, một đơn vị cảnh sát Thượng Hải đã đặt dịch vụ sản xuất video từ một công ty tư nhân. Họ yêu cầu công ty này mỗi tháng cung cấp ít nhất 20 video và đăng tải trên mạng xã hội trong và ngoài nước Trung Quốc. Tài liệu gọi nhiệm vụ này là "sản xuất video gốc" phục vụ cuộc chiến dư luận.
Tài liệu cho thấy, ba tuần sau khi cảnh sát Thượng Hải công khai mời thầu sản xuất video, một công ty tên là Yunlin Thượng Hải đã thắng thầu. Trong hồ sơ đấu thầu, công ty này tuyên bố chỉ có 20 nhân viên. Theo trang LinkedIn, công ty này hợp tác với các công ty đa quốc gia để cung cấp dịch vụ trong các lĩnh vực "chính phủ kỹ thuật số" và "thành phố thông minh".
Trong nhiều trường hợp, nhà thầu công nghệ muốn bán trực tiếp phần cứng và phần mềm cho giới chức Trung Quốc. Nhưng trong trường hợp của Yunlin Thượng Hải đã cho thấy một mô hình dựa trên dịch vụ mới: cơ quan nhà nước trả kinh phí hàng tháng, giống như đăng ký một số loại dịch vụ để tăng ảnh hưởng trên mạng xã hội.
