Theo CNN, cơ cấu lănh đạo Taliban hiện nay cho thấy bản chất của chính phủ mới ở Afghanistan rất có thể sẽ vẫn là cái bóng của chế độ theo đường lối cứng rắn và hà khắc trước đây.
Từ lâu nay, cơ cấu ban lănh đạo của phong trào vũ trang cực đoan Taliban ở Afghanistan vẫn là một điều bí ẩn. Có rất ít thông tin được tiết lộ về cách thức hoạt động của họ, ngoại trừ một số nhân vật có ảnh hưởng nhất.
Sau khi giành lại quyền kiểm soát Afghanistan vào ngày 15/8 vừa qua, Taliban đang tiến tới thành lập một chính phủ mới, với những cam kết về tính đại diện và cải cách.
Tuy nhiên, theo kênh truyền h́nh CNN, khi nh́n vào cơ cấu lănh đạo của Taliban th́ có thể thấy rằng bản chất của chính phủ mới rất có thể sẽ vẫn là cái bóng của chế độ theo đường lối cứng rắn và hà khắc trước đây.
Nhóm vũ trang cực đoan này hiện nằm dưới sự lănh đạo của Haibatullah Akhundzada, một giáo sĩ Hồi giáo cấp cao ở độ tuổi 50. Ông ta được chỉ định vào chức vụ hiện nay sau khi nhân vật tiền nhiệm bị Mỹ không kích tiêu diệt năm 2016.
Đến từ vùng đất trung tâm của Taliban ở Spin Boldak thuộc tỉnh Kandahar, miền Nam Afghanistan, Akhundzada từ tham gia cuộc chiến tranh Hồi giáo thần thánh chống Liên Xô vào những năm 1980 và được chỉ định làm thủ lĩnh các vấn đề thánh chiến vào năm 2001.
Cấp phó của ông ta, Abdul Ghani Baradar, là một thành viên chủ chốt của Taliban thời lực lượng này c̣n nắm quyền trước đây. Với cương vị là người đứng đầu Ủy ban chính trị của nhóm này hiện nay, nhân vật này là một trong những thủ lĩnh xuất hiện trước công chúng nhiều nhất. Baradar mới chỉ trở lại Afghanistan vào tuần trước sau 20 năm sống lưu vong ở nước ngoài.
Dưới đây danh sách những các nhân vật chủ chốt và cách thức hoạt động trong cơ cấu quyền lực của Taliban.
Haibatullah Akhundzada
Được biết đến với biệt danh “Thủ lĩnh của những kẻ trung thành”, Haibatullah Akhundzada là một học giả pháp lư Hồi giáo, thủ lĩnh tối cao và là người nắm giữ quyền lực cuối cùng đối với các vấn đề chính trị, tôn giáo và quân sự của Taliban.
Akhundzada lên thay khi lănh đạo tiền nhiệm của Taliban là Akhtar Mansour bị giết chất trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ gần biên giới Afghanistan - Pakistan vào năm 2016.
Trong suốt 15 năm, cho đến khi ông ta đột ngột biến mất vào tháng 5/2016, Akhundzada đă giảng dạy và thuyết giáo tại một nhà thờ Hồi giáo ở Kuchlak, thị trấn phía Tây Nam Pakistan. Nhân vật này hiện nay khoảng 60 tuổi và hành tung của ông ta vẫn đang là một ẩn số.

Haibatullah Akhundzada là thủ lĩnh tối cao và là người nắm giữ quyền lực cuối cùng đối với các vấn đề chính trị, tôn giáo và quân sự của Taliban. Ảnh: Newsweek
Sirajuddin Haqqani
Sirajuddin Haqqani là con trai của Jalaluddin Haqqani, một chỉ huy nổi tiếng từ cuộc thánh chiến chống Liên Xô thời những năm 1980.
Sirajuddin vừa là cấp phó của phong trào vũ trang Taliban vừa là lănh đạo mạng lưới Haqqani, một tổ chức bị Mỹ liệt vào danh sách khủng bố. Nhóm này từ lâu vẫn được coi là một trong những lực lượng nguy hiểm nhất chiến đấu điên cuồng chống lại Chính phủ Afghanistan và các lực lượng NATO do Mỹ dẫn đầu trong hai thập kỷ qua.
Haqqani nổi tiếng với khả năng hoạt động độc lập, chiến đấu nhạy bén và các giao dịch kinh doanh khôn ngoan. Mạng lưới Haqqani được cho là kiểm soát các hoạt động ở vùng núi hiểm trở ở phía Đông Afghanistan và có quyền lực đáng kể trước hội đồng lănh đạo của Taliban.
Năm 2009, Mỹ treo thưởng 5 triệu USD cho ai cung cấp thông tin bắt giữ được Haqqani, rồi sau đó tăng lên 10 triệu USD vào năm 2014 nhưng vẫn không tóm được nhân vật này.
Abdul Ghani Baradar
Mullah Abdul Ghani Baradar là nhân vật đồng sáng lập Taliban, năm nay hơn 50 tuổi và nằm trong số vài chục thành viên ban đầu của Taliban, hiện phụ trách văn pḥng chính trị của lực lượng này.
Baradar được cho là đă chiến đấu sát cánh với giáo sĩ một mắt Mullah Omar. Hai người thành lập phong trào Taliban vào đầu những năm 1990, trong bối cảnh Afghanistan rơi vào cảnh hỗn loạn sau khi Liên Xô rút quân.
Baradar từng ngồi tù 8 năm tại Pakistan sau khi bị bắt ở Karachi vào năm 2010 nhưng sau đó được trả tự do vào năm 2018, dường như là do phía Mỹ đề nghị nhằm hỗ trợ đối thoại giữa Mỹ với Taliban.
Mullah Mohammad Yaqoob
Mullah Yaqoob chính là con trai của Mullah Omar, người sáng lập Taliban. Nhân vật này đứng đầu ủy ban quân sự rất có quyền lực của tổ chức vũ trang này, chịu trách nhiệm giám sát một mạng lưới lớn các chỉ huy phụ trách hoạt động chiến lược của Taliban.
Nhờ ḍng dơi và sự gắn bó với cha ḿnh, người được sùng bái với tư cách là thủ lĩnh của Taliban khiến Mullah Yaqoob được xem là biểu tượng thống nhất của phong trào này.
VietBF @ Sưu tầm