Nắng tuy có chói chang nhưng tiết trời trong tháng 4 trên đảo Seokmodo (Hàn Quốc) hãy còn se lạnh. Ông Park Jung-oh đứng bên bờ biển, quăng những chai nhựa đựng đầy gạo xuống dòng nước với tâm trạng lo lắng. Điểm đến của chúng là Bắc Hàn.
Ông Park đã gửi những chai nhựa như vậy trong gần 10 năm nay nhưng ông không thể làm công khai kể từ khi Hàn Quốc cấm gửi tài liệu chống Bắc Hàn qua biên giới vào tháng 6/2020.
Nhiều người đứng trên một hòn đảo của Nam Hàn gần khu phi quân sự (DMZ) để ném ra những chai nhựa đựng gạo và thẻ nhớ USB với hi vọng dòng nước sẽ chuyển chúng đền phần đất ở Bắc Hàn
"Chúng tôi gửi những chai này vì đồng bào ở đó đang dần dần bị chết đói. Điều đó là sai trái chăng?", người đàn ông 56 tuổi này đặt câu hỏi.
Vào tháng 9/2023, Tòa án Hiến pháp ở Nam Hàn đã hủy bỏ lệnh cấm nói trên. Tuy nhiên, ông Park không muốn ngay lập tức gây ra quá nhiều sự chú ý. Ông đã chờ đợi hàng tháng trời và rồi sau đó quyết định tìm cách gửi đi những chai như vậy giữa ban ngày vào hôm 9/4/2024.
Đó là thời điểm mà dòng hải lưu được dự báo là sẽ mạnh nhất để có thể nhanh chóng đưa các chai nhựa chứa gạo này đến Bắc Hàn.
"Đây là sự khởi đầu mới cho hoạt động cứu trợ của tôi, ông nói.
Ông Park đã từng đào tẩu ra khỏi Bắc Hàn 26 năm trước đây. Cha ông vốn là gián điệp cho Bắc Hàn nhưng đã quyết định chạy trốn sang Nam Hàn, buộc cả gia đình phải đi theo. Chế độ cai trị đã tung ra một chiến dịch nhằm bôi lọ và thề sẽ truy đuổi từng người một trong số họ.
Khi còn sống ở Bắc Hàn, ông Park cho biết, đã thường xuyên nhìn thấy thi thể những người chết đói ở trên đường phố.
Tuy nhiên, ông đã bị choáng váng khi có một người truyền giáo thường xuyên đi TQ đã kể lại cho ông nghe về việc binh lính mang súng ống xuống tỉnh Hwanghae và lấy đi tất cả ngũ cốc trong mùa thu hoạch, khiến cho nhiều nông dân đã bị chết đói vì thiếu ăn. Ông chưa bao giờ nghe thấy có một ai phải chết đói ở khu vực trồng lúa trù phú này trước đó.
Họ ném những chai chứa gạo, thẻ USB và thuốc men xuống sông Hán để cho dòng nước sẽ đưa chúng đến Bắc Hàn
Vào năm 2015, ông Park cùng người vợ đứng ra thành lập tổ chức
Keun Saem để gửi nhu yếu phẩm trong chai nhựa đến tỉnh Hwanghae (Bắc Hàn).
Họ đã tham khảo ý kiến của những người lái thuyền địa phương và Viện Khoa học và Kỹ thuật Đại dương ở Nam Hàn về thời gian thủy triều lên xuống. Vào những ngày nước sẽ chảy mạnh hơn, những chai nhựa này chỉ mất khoảng bốn giờ để đến đất Bắc Hàn.
Bên cạnh một ký gạo, chai nhựa hai lít còn mang theo thẻ USB chứa các bài nhạc K-pop, các phim truyền hình Nam Hàn với bối cảnh Bắc Hàn như
Hạ cánh nơi anh (Crash Landing on You), các video so sánh đời sống hai miền ở Bán đảo Triều Tiên và bản sao kỹ thuật số của Kinh Thánh.
Với việc các thiết bị điện tử như máy tính và điện thoại di động đã trở nên phổ biến, ông Park tin rằng người dân Bắc Hàn sẽ không khó để tiếp cận những nội dung như vậy.
"Nhiều người nghĩ rằng Bắc Hàn không có điện nhưng tôi lại nghe có rất nhiều tấm pin mặt trời nhập khẩu từ TQ. Người dân có thể dùng chúng để sạc điện, đặc biệt là trong mùa hè", ông này cho biết.
Đôi khi những tờ 1 USD được bỏ trong chai để người dân có thể đổi lấy tiền nhân dân tệ hoặc tiền won của Bắc Hàn. Tỷ giá năm 2023 là 1 USD bằng với 160 won Bắc Hàn, còn tỷ giá chợ đen cao hơn mức đó đến 50 lần.
Trong thời gian đại dịch Covid vừa qua, vợ chồng ông Park đã tặng thêm thuốc giảm đau và khẩu trang vào bên trong, những vật dụng rất cần thiết khi Bắc Hàn luôn bị phong tỏa với phần còn lại của thế giới.
Nhưng họ chỉ có thể lén lút làm vậy vì lệnh cấm của Hàn Quốc có hiệu lực vào tháng 12/2020. Vài tháng trước đó, bà Kim Yo-jong, người em gái quyền lực của lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-un, đã đưa ra cảnh cáo đối với các người hoạt động nhân quyền Nam Hàn gửi truyền đơn chống lại miền Bắc và cáo buộc họ đã vi phạm các thỏa thuận liên Triều.
Vài ngày sau, Bình Nhưỡng đã cho nổ tung văn phòng liên lạc chung mang tính biểu tượng cao ở Kaesong, một thị trấn gần khu vực phi quân sự.
Lệnh cấm của Nam Hàn đã gây ra nhiều sự tranh cãi. Những người chỉ trích gọi đây là
"sắc lệnh Kim Yo-jong", tố cáo chính phủ dưới thời Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in quá hăng hái trong việc xoa dịu miền Bắc.
Chính phủ Nam Hàn lại cho rằng, lệnh cấm này là để bảo vệ cho sự an toàn của khu vực biên giới và ổn định mối bang giao giữa 2 miền Băc-Nam Triều Tiên.
"Chúng tôi bị đối xử như những tên tôi phạm. Tôi đã đi đi về về đồn cảnh sát trong gần ba năm. Tôi thấy bị kiệt quệ và đau khổ," ông Park hồi tưởng lại.
Những người đã tẩu thoát ra khỏi Bắc Hàn nay đang ngồi đổ gạo và thuốc men vào các chai nhựa để gửi ngược lại quê hương
Dù lệnh cấm này đã được dỡ bỏ, việc thả trôi chai lọ của ông Park trở nên khó khăn hơn. Các nhà thờ và các tổ chức nhân quyền từng hỗ trợ tài chính nhưng giờ đây nguồn tiền đó đã bị cạn kiệt.
Những người đã đào tẩu khác cũng muốn gửi các chai gạo về quê nhà, nên mỗi người trong đó đóng góp vô 200,000 won Hàn Quốc (gần 300 USD).
Mối giao tiếp của họ với người dân địa phương cũng trở nên xấu đi sau lệnh cấm năm 2020 vì một số người tin rằng việc làm của ông Park có thể đe dọa đến vấn đề an ninh nơi họ đang sống.
Trước đây, hầu hết mọi người đều không bận tâm đến việc họ đang làm gì, thậm chí cả vị trưởng làng còn gợi ý cho họ những địa điểm tốt nhất để thả chai và đôi khi còn có mặt tham gia cùng họ.
Lần này, ông Park phải ném chai dưới sự giám sát của cả chục cảnh sát viên và binh sĩ. Các sĩ quan sẵn sàng đứng ra hòa giải nếu bất trắc xảy ra, nhưng họ cũng liên tục hỏi ông Park xem liệu có cất giấu điều gì bí mật hoặc tin tức nhạy cảm bên trong chai hay không.
Tuy nhiên, ông cho biết, ông chưa bao giờ nghĩ đến việc sẽ từ bỏ làm chuyện cứu giúp này cho đồng hương của mình.
"Tôi từng nghe kể rằng có một người dân Bắc Hàn nghi ngờ gạo bên trong chai nên đã nấu cơm rồi đem cho chó ăn. Vì con chó không có bị gì, cô ấy đã lấy cơm này ăn và cho rằng chất lượng của gạo rất ngon và tốt. Cô ấy đã bán nó ra với giá cao và mua được nhiều loại nông sản có giá rẻ hơn như bắp, khoai.." ông Park nói.
Một gia đình gồm chín người đào tẩu thành công khỏi miền Bắc vào đầu năm 2023 cho biết, họ đã nhận được các chai lọ đựng gạo và gửi lời cảm ơn ông Park thông qua một người đào tẩu khác. Bốn năm trước, một phụ nữ đào tẩu khác cũng cảm ơn ông đã cứu mạng cô bằng cách gửi những chai lọ này.
Ông Park chưa bao giờ gặp trực tiếp bất cứ người nào đã nhận được loại quà này vì ông chỉ muốn giúp đỡ mọi người chứ không muốn tìm lời khen ngợi nào cả.
"Người dân Bắc Hàn bị cô lập với thế giới bên ngoài. Họ buộc phải tuân theo lệnh của nhà nước mà không dám tỏ ra nghi ngờ bất cứ điều gì vì sợ hậu quả của việc bất đồng chính kiến sẽ rất kinh khủng. Đây là điều nhỏ bé mà tôi có thể làm để giúp cho họ", ông Park chia sẻ thêm.
Nguồn: BBC/TiếngViệt
