Ukraine “đứng ngồi không yên” sau bài học nhãn tiền, lo bị Mỹ bỏ rơi

[therealrtz]

Theo các nhà quan sát, hội nghị thượng đỉnh Zelensky - Biden tại Nhà Trắng lần này mang lại cơ hội vàng cho cả Mỹ và Ukraine.



Để khỏa lấp mối lo này, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho là nỗ lực nắm bắt để cơ hội cải thiện quan hệ với Mỹ khi ông đến thăm Washington và thảo luận với người đồng cấp Joe Biden trong một hội nghị thượng đỉnh được mong chờ lâu nay vào ngày 1/9.

Cơ hội vàng cho Tổng thống Zelensky

Tổng thống Ukraine đã bắt đầu đến Mỹ từ hôm 31/8, chuyến thăm đánh dấu lần đầu ông Zelensky tới Washington. 2 năm trước, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng có lời mời tương tự nhưng xét quan hệ song phương khi đó, đặc biệt sau khi ông Trump yêu cầu phía ông Zelensky cung cấp bằng chứng về vụ của ông Hunter Biden, con trai của tổng thống Mỹ đương nhiệm, chuyến thăm đã không diễn ra như dự kiến.

Vì vậy, theo các nhà quan sát, hội nghị thượng đỉnh Zelensky - Biden tại Nhà Trắng lần này mang lại cơ hội vàng cho cả Mỹ và Ukraine. Đây được đánh giá là cuộc gặp quan trọng cả về mặt biểu tượng và thực tế mà tổng thống Ukraine đã dành công sức hơn 2 năm qua để có được.

Hội nghị lần này cũng diễn ra sau quyết định bước ngoặt của chính quyền ông Biden về việc hợp tác với Đức trong vấn đề Kiev và dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn nhằm vào đường ống dẫn khí Nord Stream 2 (Dòng chảy phương Bắc 2) của Nga.

Nord Stream 2 cho đến nay vẫn là một vấn đề địa chính trị quan trọng khiến Ukraine rất lo ngại. Tổng thống Zelensky phản đối dự án này và ông Joe Biden cũng vậy. Tuy nhiên, Washington chưa sẵn sàng trừng phạt Berlin hay đồng minh Liên minh châu Âu (EU), bởi nó có thể khiến quan hệ hai bờ Đại Tây Dương rạn nứt, đi ngược lại phương châm đưa “Nước Mỹ trở lại” của ông chủ Nhà Trắng. Mỹ cũng không muốn leo thang căng thẳng với Nga sau nhiều năm xuống dưới mức của thời Chiến tranh Lạnh.

Có nhiều lo ngại, quyết định của ông Biden về Nord Stream 2 có thể sẽ vấp phải sự phản đối nghiêm trọng của Quốc hội Mỹ. Trong bối cảnh đó, thay vì kêu gọi Mỹ và châu Âu ngăn cản dự án, Tổng thống Ukraine có thể đề xuất Washington và Berlin hiện thực hóa thỏa thuận song phương hồi tháng 7 về ủng hộ Ukraine, an ninh năng lượng châu Âu, bảo đảm Moscow không thể sử dụng Nordstream 2 để gây tổn hại lợi ích của Kiev.

Mối lo bị Mỹ bỏ rơi

Trong bối cảnh Nga đang ngày càng mạnh mẽ và đẩy mạnh hiện diện quân sự tại biên giới, Ukraine rất cần hỗ trợ quân sự của Lầu Năm Góc bởi Kiev xem đó sẽ là thông điệp đanh thép về cam kết của Washington với Kiev và củng cố năng lực quân sự của nước này.

Nhưng vấn đề quan ngại nhất của Kiev hiện nay là việc Mỹ đã rút quân khỏi Afghanistan, một động thái lịch sử được cho là thông điệp cảnh báo về mối quan hệ an ninh trong tương lai của Ukraine với Mỹ.

Ông Biden đã được bầu với hy vọng ông sẽ trở thành nhà lãnh đạo đại diện cho sự trở lại ngoạn mục của nước Mỹ sau thời gian “thất thường” của cựu Tổng thống Donald Trump. Ông Biden cũng được kỳ vọng sẽ có chính sách đối ngoại chín chắn hơn, khôn ngoan hơn và kỹ lưỡng hơn.

Tuy nhiên, theo Foreign Policy, thất bại thảm hại ở Afghanistan được cho là đánh dấu chấm hết cho những kỳ vọng này. Câu hỏi thực tế đặt ra cho các đồng minh vốn phụ thuộc nhiều vào an ninh quân sự của Mỹ là “liệu Afghanistan có phải là duy nhất hay không”, hay “liệu Mỹ có tiếp tục giữ vững các cam kết với các đồng minh hay lại bỏ rơi không thương tiếc”.

Đây là một câu hỏi đặc biệt quan trọng đối với Ukraine, nơi có những lo ngại rằng Nhà Trắng có thể từ bỏ các cam kết lâu nay với Kiev để giảm thiểu xích mích với Nga trong khi tập trung vào sự cạnh tranh với một Trung Quốc đang trỗi dậy.

Trong vấn đề Ukraine, ông Biden cũng đã báo hiệu một lập trường ôn hòa hơn, trái ngược hoàn toàn với những tuyên bố của ông trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2020 và trong nhiệm kỳ phó tổng thống của ông. Những người hoài nghi về cam kết của Washington đối với Kiev cũng hiện rõ tại hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Biden và người đồng cấp Nga Vladimir Putin khi nói đến vấn đề Nord Stream 2 cũng như tuyên bố tương đối yếu ớt của NATO trước yêu cầu gia nhập tổ chức liên minh quân sự này của Ukraine.

Và trong cuộc gặp lần này, không có lý gì mà ông Zelensky không tận dụng cơ hội để yêu cầu Mỹ có những đảm bảo an ninh thực chất hơn cũng như các biện pháp trừng phạt "phản đòn" đối với dự án Nord Stream 2 nếu Moscow ngừng việc vận chuyển khí đốt đến châu Âu qua lãnh thổ Ukraine (do đó tước đi các khoản phí vận chuyển cực kỳ cần thiết của Ukraine).

Do tệ nạn tham nhũng ở Ukraine

Nhưng các chuyên gia cho rằng, vấn đề đang càng khoét sâu những hoài nghi giữa Mỹ và Ukraine là tệ nạn tham nhũng ở Kiev.

Mỹ đã duy trì sự tập trung chặt chẽ vào việc quản lý nắm quyền và chống tham nhũng ở Ukraine trong nhiều năm, và quá trình chống tham nhũng là một mục tiêu chính sách cốt lõi.

Đối với nhiều nhà hoạt động Ukraine và các nhà cải cách, đây được coi là cách để Washington chuyển chương trình nghị sự ra khỏi những lo ngại về an ninh của Kiev, nỗi lo lớn đối với nước này.

Vào ngày 27/8, một nhóm gồm 51 nhà cải cách, nghị sĩ và nhà hoạt động xã hội dân sự nổi tiếng đã gửi thư ngỏ cho Tổng thống Biden, trong đó cho rằng, “quyết định để nước Đức theo đuổi Nord Stream 2” đã làm suy yếu nỗ lực của họ nhằm “tập hợp thế giới dân chủ chống lại chủ nghĩa độc tài và tham nhũng toàn cầu”.

Washington đáp trả bằng các cáo buộc Ukraine đã thất bại trong chương trình cải cách của mình. Một phần của những chỉ trích này của Mỹ là cuộc tranh cãi đang diễn ra về việc quản trị doanh nghiệp của công ty khí đốt Naftogaz Ukraine.

Giám đốc điều hành theo chủ nghĩa cải cách trước đây, Andriy Kobolyev, đã bị chính các bộ trưởng trong nội các của chính phủ Ukraine - chủ sở hữu thực sự của công ty này - sa thải chứ không phải là ban giám sát công ty. Và toàn bộ quá trình sa thải này tồn tại quá nhiều kẽ hở pháp lý.

Mỹ khẳng định việc sa thải ông Andriy Kobolyev là vi phạm các thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, Naftogaz và những người bảo vệ của nó vẫn bảo vệ quyết định này.

Nhưng một quan chức ngoại giao Mỹ giấu tên đã phủ nhận sự tồn tại của bất kỳ mối liên hệ nào giữa các cân nhắc về an ninh và cuộc chiến chống tham nhũng. Ukraine cũng khác so với Afghanistan, nhưng chính giọng điệu của Washington vẫn khiến nhiều người Ukraine băn khoăn.

Những tuyên bố của ông Biden xung quanh việc rút quân Afghanistan: kiên quyết bảo vệ quyết định của mình bất chấp chỉ trích, đổ lỗi cho người tiền nhiệm Donald Trump, và nhất là việc đổ lỗi cho người Afghanistan vì đã không chiến đấu cho chính họ, cũng đã khiến Ukraine thật sự bất an.

VietBF @ Sưu tầm