Gói bánh chưng, nén dưa hành: ăn Tết ta trên xứ người

Nấu bánh chưng mặn ngọt với chè kho, thịt mỡ để cho ngày Tết Nguyên Đán, dù ở tận vùng núi Jura, miền Trung nước Pháp vẫn đậm đà hương vị Việt Nam. Khi xưa thật khó làm, giờ đây tương đối dễ dàng hơn. Nhưng nén dưa hành để thưởng thức cùng với bánh chưng, vẫn còn khá công phu.

« Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ,
Cây nêu,tràng pháo, bánh chưng xanh ».

Câu nói từ ngàn xưa cho thấy bánh chưng, dưa hành đã trở thành những biểu tượng ngày Tết của người Việt ở khắp nơi. Ngày nay dịch vụ gói bánh chưng ở trong nước hay hải ngoại trở nên thịnh hành hơn nhưng kẻ hầu chuyện quý thính giả vẫn nhớ về những ngày giáp Tết bên ngoại. Nhớ những buổi trưa hè cùng bà cạo vỏ, trẻ giang để làm lạt buộc bánh, nhớ những buổi ngồi đãi đậu sau nhà, nhớ khi rửa lá dong, tước sống lá, đem lá ra hong cho lá hơn xe lại để dễ gói … nhớ lúc xếp bánh vào thùng trước khi nổi lửa, nhớ những đêm ngồi trông nồi bánh, bố kể chuyện ma hay bày cho 5 đứa trẻ trong nhà lắc bầu cua cá cọp. Nhớ những chiếc bánh mụi bà gói riêng cho các cô cháu gái. Đã có bánh chưng thì không thể thiếu món dưa hành : đó là những củ hành muối hay nén, còn hơi phớt tím, ngâm trong những lọ thủy tinh có nước dấm hơi hồng.

Mùa Tết năm nay, xin mời quý thính giả cùng đến gõ cửa nhà hai bác Thông và Toàn ở thị trấn Dole, không xa biên giới Thụy Sĩ, để xem hai bác gói bánh chưng và nhất là muối dưa hành ra sao. Hơn 25 năm trước hai bác là những người Việt đầu tiên đến định cư tại thành phố nhỏ bé này. Khi đó mua được gạo nếp hay đậu xanh hay một chai nước mắm cũng đã là khó, và nấu được một nồi bánh chưng để duy trì chút hương vị Tết tại vùng núi Jura gần như là một kỳ công ! Trả lời phỏng vấn đài RFI, bác Thông kể lại vào giữa thập niên 80 thế kỷ trước, gia đình bác phải gói bánh chưng bằng lá chuối, khác hẳn so với bây giờ.

RFI