'Hạt của Chúa' tiến rất gần đến Giải Nobel

Ngay đầu năm mới 2013, nhận Giải thưởng cao quý “New Year Honours” nước Anh trao tặng , “Hạt của Chúa” và tác giả của nó, Peter Higgs đang tiến gần thêm một bước nữa đến Giải Nobel khoa học danh giá nhất hành tinh.


Ngay trước thềm năm mới 2013, chính phủ Anh ra thông báo: nhà vật lý lý thuyết Peter Higgs, giáo sư danh dự của Đại học Edinburgh, là một trong những người trong ngày đầu tiên của năm mới được vinh danh và trao giải thưởng New Year Honours, một trong những giải thưởng cao quý do Nữ hoàng Anh bảo trợ.

Giải thưởng này được tổ chức hàng năm ở nước Anh nhằm tôn vinh những người đạt thành tựu lớn trong nghệ thuật, văn học, âm nhạc, khoa học, chính trị, công nghệ và tôn giáo.

Nhà vật lý Peter Higgs - cha đẻ "hạt của Chúa".

Theo cổng thông tin chính phủ Anh, năm nay có những 1.223 nhân vật được tiến cử lên Nữ hoàng Anh để lựa chọn trao tặng những mức giải khác nhau. Nhưng cuối cùng chỉ có 62 người được lọt vào danh sách New Year Honours.Về Khoa học và Công nghệ chỉ có hai người. “Giáo sư Peter Higgs là một khuôn mặt được hâm mộ với sự công nhận quốc tế về công trình trong Vật lý Hạt” được trao giải thưởng. Tiếp đến, danh hiệu “Hịêp sĩ” phong cho Tiến sĩ Hossein Yassaie, Tổng Giám đốc của một trong những Công ty Công nghệ hàng đầu nước Anh.

Peter Higgs, năm 1964, trong khi xây dựng một mô hình lý thuyết để giải thích cấu tạo vật chất, giải thích sự tồn tại khối lượng ở mọi vật, đã đề xuất sự tồn tại một hạt cơ bản mới trước đây chưa ai đề xuất. Hạt này sau đó mang tên ông - hạt Higgs Boson - và còn được gọi là “hạt của Chúa”.

Sau gần 50 năm, phát kiến trên được hâm nóng và trở thành sự kiện khoa học vang dội nhất của năm 2012, khi trên cỗ máy gia tốc chùm hạt nặng giao nhau LHC giá 10 Tỷ đôla Mỹ ở Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân châu Âu CERN (Thuỵ sĩ), hai nhóm thực nghiệm CMS và ATLAS đã ghi nhận được sự xuất hiện các hạt siêu nặng “rất rất giống” hạt Higgs Boson với khối lượng đo được là 125.3 GeV/c2 (số liệu của CMS) và 126.5 GeV/c2 (số liệu của ATLAS), nặng hơn khối lượng của hạt proton 133 lần.

Kết quả chờ đợi gần nửa thế kỷ trên đây được công bố ở CERN vào ngày 3/7/2012 trước sự hiện diện của đông đảo các nhà khoa học, trong đó có cả vị “cha đẻ” hạt Higgs - Giáo sư Peter Higgs - ở tuổi 83 đến từ Đại học Edinburgh, nước Anh.

Tuy vậy, Trung tâm CERN chưa chính thức khẳng định vội hạt mới phát hiện bởi hai nhóm thí nghiệm của mình chính là hạt Higgs Boson. Một nhà vật lý Oliver Buechmuller, từng tham gia thí nghiệm trong ê-kíp CMS, tiết lộ rằng “có khả năng CERN sẽ đưa ra kết luận dứt khoát hạt mới trên chính là hạt Higgs ở hội nghị hàng năm sắp diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 2 đến ngày 9 tháng 3 năm 2013 sắp tới”. Đó cũng là thời điểm bắt đầu ngừng hoạt động 2 năm để nâng cấp cỗ máy gia tốc lớn LHC.

Giới Vật lý và những người hâm mộ trên thế giới hy vọng kết luận đó sẽ khẳng định lần cuối sự tồn tại của hạt Higgs Boson. Cũng là sự khẳng định sự tồn tại của Mô hình Chuẩn trong lý thuyết về hạt cơ bản, giải thích bản chất khối lượng của mọi vật, làm sáng tỏ cấu tạo của vật chất và sự tồn tại của các ngôi sao, chòm sao, các thiên hà, các hố đen... trong vũ trụ bao la.

Bước qua những nấc thang cao quý như Ngôi đầu Top-Ten khoa học 2012 và Giải thưởng cao quý “New Year Honours” 2013 của Hoàng gia Anh, “Hạt của Chúa” đang tiến đến rất gần bục vinh quang và đang đặt một bàn tay lên Giải Nobel khoa học danh giá nhất toàn cầu.

Minh Trần
VNN