Khi tổ quốc lâm nguy hàng triệu người sẽ đứng lên cách công khai hay âm thầm. Lịch sử 4000 năm của dân tộc là một minh chứng. Cộng sản Việt Nam đã bẻ cong và báng bổ lịch sử. Người cầm bút tử tế là người biết bảo vệ giống nòi và sự tồn vong của dân tộc hơn là bảo vệ quyền lợi của một đảng phái. Một đảng mất chính nghĩa và cai trị cách tàn bạo dùng quyền lực công an để uy hiếp người cầm bút. Tôi không tin là cách bắt bớ và khủng bố của nhà cầm quyền hiện nay sẽ làm tất cả các nhà văn nhà báo khiếp nhược và trở thành văn nô, bồi bút...
*
Tối ngày 9.05.2012 tại Stockholm City Hall đã khai mạc Đại hội các nhà văn, nhà báo tự do năm 2012. Chương trình lễ khai mạc sang trọng nhưng không rườm rà. Thị trưởng thành phố Stockholm đọc diễn văn khai mạc khi mọi người nâng ly chúc mừng hơn 110 nhà văn, nhà báo, biên tập viên, đạo diễn, bloggers... từ khắp nơi về tham dự. Chương trình tiếp nối bằng vài phát biểu ngắn gọn sau đó là phần tiệc đêm khuya do Hoàng Gia Thụy Điển chiêu đãi.
9 giờ 30 đêm, bầu trời thủ đô hoa lệ Stockholm vẫn còn sáng như ban ngày. Từ lầu 3 của Tòa thị chính có thể nhìn bao quát thành phố Stockholm. Thấy một chiêu đãi viên đang tiếp rượu cho các khách mời cũng tóc đen người Châu Á, tôi hỏi cô có phải là người Thái không? Thật ngạc nhiên cô ta cho biết là người Việt Nam, nhưng cô ta không thể nói tiếng Việt do cô ta sinh ra ở Việt Nam nhưng được một gia đình Thụy Điển nhận làm con nuôi.
Chương trình đại hội bắt đầu vào ngày 10.5 tại Trung tâm Văn Hóa Kulturnuset của Stockholm. Hơn 110 nhà văn, nhà báo, đạo diễn, biên tập viên, bloggers giới thiệu sơ lược về mình. Sau đó vài tổ chức ICORN, PEN giới thiệu về họ. Có 3 nhà văn đọc tham luận của mình:
1. Nhà văn nữ gốc Iran hiện ở Trondheim- Na Uy, tham luận của chị kêu gọi hãy bảo vệ các nhà văn, nhà báo đang bị bắt bớ và tù đày.
2. Nhà hoạt động văn hóa Koulsy Lamko gốc Chad hiện đang sống ở Mexico City - Mexico. Ông kêu gọi bảo tồn những văn hóa nhỏ bé đang sắp bị biến mất. Phần trình bày của ông thật ấn tượng: ông hát một điệu dân ca của người Chad và sau đó là một đoạn phim mô tả các hoạt động văn hóa của người Chad và âm nhạc đường phố ở Mexico City.
3. Nữ nhà báo Zineb El Rhazoui, cô là người Morocco hiện đang sống ở Ljubljana. Tham luận của cô kêu gọi bảo vệ hàng trăm ký giả đang bị bắt bớ khắp nơi. Những nơi trong danh sách đen bắt bớ các nhà báo thì Việt Nam cũng được xướng tên cùng với Eritrea, Trung Quốc, Cuba, Bắc Hàn, Miến Điện
Sau đó thì chia ra các nhóm nhỏ thảo luận. Tiếp theo là phần đúc kết các ý kiến của các nhóm nhỏ. Phải nói là các nhà văn, nhà báo, đại diễn phim thảo luận gay gắt và tranh luận từng vấn đề. Khu vực Đông Nam Á cùng với tôi - là một cộng tác viên của Dân làm Báo - thì có một nhà văn người Thái. Cô ta là gốc Thái nhưng không biết tiếng Thái hiện cô ta nhà văn của nước chủ nhà Thụy Điển và đang sinh sống ở Stockholm
Buổi tối ngày đầu tiên thì đoàn xem phim Premiere "Exile or Silence" của đạo diễn Marion Stalens.
Ngày 11.05 chương trình bắt đầu bằng một phim tài liệu nói về hàng trăm nhà văn, nhà báo bị bách hại mỗi năm. Phim được thực hiện ở Iran, Ai Cập, Srilanca. Sau đó thì cũng chia nhóm nhỏ ra thảo luận. Cũng phần đúc kết các thảo luận. Ăn trưa, nói về thành phố Bacelona nơi sẽ diễn ra Đại hội cho năm sau.
Đại hội kết thúc với chương trình: "Arab Spring- European Winter?"
Ngày 12.5.2012 các khách mời tham quan các danh lam thắng cảnh ở Stockholm.
Tôi tham dự chương trình này khi trong nước 2 phóng viên của Đài Tiếng nói Việt Nam bị đánh đập khi tìm hiểu vụ Văn Giang. Các phóng viên của đảng cầm quyền họ cũng là đảng viên mà bị như vậy thì thân phận các nhà văn tự do, nhà báo tự do ở Việt Nam sẽ khốn khổ cỡ nào?
Các nhà văn tự do không phải là thành viên Hội nhà văn Việt Nam, các nhà báo tự do không có thẻ nhà báo ở Việt Nam, các bloggers, các nhà hoạt động văn hóa đang dấn thân cho công lý và sự thật ở Việt Nam thân mến! Quý vị sẽ không cô đơn trên hành trình dấn thân và phụng sự cho tổ quốc thân yêu. Nhiều tổ chức nhân quyền, các cơ quan bảo vệ nhà văn, nhà báo trên thế giới bằng nhiều cách sẽ theo dõi từng bước chân của quý vị. Quý vị rất đáng ngưỡng mộ và được vinh danh ở các xứ sở tự do văn minh!
Thành thật tôi thấy mình quá nhỏ bé so với các nhà văn, nhà báo, bloggers, nhà hoạt động văn hóa ở Việt Nam như nhà văn Vũ Ngọc Tiến (Rồng Đá), nhà thơ Trần Mạnh Hảo, nhà văn Phạm Đình Trọng, nhà phê bình nghiên cứu Phạm Xuân Nguyên, nhà văn Võ Thị Hảo, Bloggers Hương Trà... họ xứng đáng được tham dự những kỳ đại hội các nhà văn nhà báo Âu Châu trong những lần sắp đến.
Trong chuyến bay rời Stockholm tôi trăn trở nhiều điều. Tôi nhớ đến nhà văn Huỳnh Ngọc Tuấn, nhà báo Trương Minh Đức, các anh chị trong Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do... ở quê nhà đang bị bắt bớ. Số phận của họ được tôi đem ra giữa đại hội nhà văn kỳ này thảo luận.
Dấn thân cho một đất nước có tự do và dân chủ thì trước hết cần bảo vệ những người dám lên tiếng cho sự thật. Hãy bảo vệ những người cầm bút tử tế ở Việt Nam.
Khi tổ quốc lâm nguy hàng triệu người sẽ đứng lên cách công khai hay âm thầm. Lịch sử 4000 năm của dân tộc là một minh chứng. Cộng sản Việt Nam đã bẻ cong và báng bổ lịch sử. Người cầm bút tử tế là người biết bảo vệ giống nòi và sự tồn vong của dân tộc hơn là bảo vệ quyền lợi của một đảng phái. Một đảng mất chính nghĩa và cai trị cách tàn bạo dùng quyền lực công an để uy hiếp người cầm bút. Tôi không tin là cách bắt bớ và khủng bố của nhà cầm quyền hiện nay sẽ làm tất cả các nhà văn nhà báo khiếp nhược và trở thành văn nô, bồi bút.
Không! nhất định không! người cầm bút Việt Nam có lương tâm của họ. Một số người đã công khai danh tính nhưng còn rất nhiều người âm thầm bênh vực cho lẽ phải và công lý.
Mỗi ngày nhiều hơn các nhà báo tự do, bloggers, nhà văn, các trí thức Việt Nam đã chọn đứng về phía LỀ DÂN để bảo vệ nhân dân đúng nghĩa.
Chỉ dân tộc và chính nghĩa, công lý và sự thật mới trường tồn vĩnh hằng.
Huỳnh Hải
Những cảm nhận và trăn trở từ Đại hội lần thứ 12 các nhà văn, nhà báo tự do ở Châu Âu
