Các hãng xe Mỹ đang phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn so với các đối thủ đến từ Đức và Nhật Bản trước chính sách thuế 25% mà Tổng thống Donald Trump đề xuất.
Chính sách áp thuế 25% mới được Tổng thống Donald Trump công bố đúng vào dịp Ngày Giải phóng tuần trước, với mục tiêu thúc đẩy ngành sản xuất ô tô nội địa, đã gây ra một cơn địa chấn trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.
Ba "ông lớn" của Detroit – General Motors (GM), Ford và Stellantis (tập đoàn sở hữu các thương hiệu Jeep, Dodge, Ram và Chrysler) – đang là những bên chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất.
Với mạng lưới sản xuất và chuỗi cung ứng dày đặc tại Mexico, Canada và Trung Quốc, chính sách thuế quan này có thể khiến chi phí của các hãng xe Mỹ tăng vọt, đồng thời làm giảm đáng kể lợi thế cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa.
Trong khi đó, các đối thủ từ Đức và Nhật Bản dù cũng bị ảnh hưởng, nhưng nhờ chiến lược sản xuất linh hoạt và sự hiện diện mạnh mẽ tại Mỹ, họ có phần dễ thích ứng hơn trước cú sốc thuế quan lần này.
Ba "ông lớn" ô tô Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn các đối thủ Nhật Bản và châu Âu từ chính sách thuế mới của ông Trump. Ảnh: Car And Driver
Báo cáo mới nhất từ Jato Dynamics – công ty nghiên cứu thị trường ô tô có trụ sở tại Anh – chỉ ra rằng 3 “ông lớn” của ngành ô tô Mỹ là GM, Ford và Stellantis sẽ chịu tác động nặng nề hơn từ chính sách thuế nhập khẩu ô tô mới do Tổng thống Donald Trump đề xuất, so với các đối thủ đến từ Nhật Bản và Đức.
Theo số liệu của Jato, trong năm ngoái, GM, Ford và Stellantis đã tiêu thụ khoảng 1,85 triệu xe nhập khẩu tại thị trường Mỹ, tương đương 13% tổng doanh số toàn cầu của ba tập đoàn này. Tỷ lệ phụ thuộc vào xe nhập khẩu khá cao khiến họ dễ tổn thương trước hàng rào thuế quan mới.
Trong khi đó, Toyota, Honda và Nissan – ba hãng xe lớn của Nhật Bản – đạt doanh số toàn cầu 17,9 triệu xe trong năm 2024, nhưng chỉ 1,53 triệu xe trong số đó là nhập khẩu và tiêu thụ tại Mỹ, tương đương 9%. Các thương hiệu xe Đức như Volkswagen, BMW và Mercedes-Benz còn có tỷ lệ thấp hơn, với lượng xe nhập khẩu vào Mỹ chỉ chiếm khoảng 7% tổng doanh số toàn cầu.
Giới phân tích nhận định, chính sách thuế 25% này có thể phản tác dụng, khi các hãng xe Mỹ vốn phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung xe và linh kiện từ Mexico, Canada và Hàn Quốc – những quốc gia hiện đều nằm trong diện bị đánh thuế. Nếu không có sự điều chỉnh linh hoạt trong chuỗi cung ứng, các hãng xe Mỹ có nguy cơ mất ưu thế cạnh tranh ngay trên thị trường nội địa của mình.
Volkswagen sản xuất phần lớn xe của mình tại Mexico, Đức và xuất khẩu sang Mỹ. Ảnh: Drive
"Do sự hiện diện toàn cầu hạn chế hơn so với các đối thủ từ Nhật Bản và châu Âu, các hãng xe Mỹ phụ thuộc nhiều vào thị trường nội địa. Điều này khiến họ dễ bị tổn thương hơn trước các rào cản thương mại mới", báo cáo của Jato Dynamics nhấn mạnh.
Ngay sau khi chính sách thuế 25% được công bố, tác động đã lan rộng trong ngành ô tô toàn cầu. Volkswagen đã ra lệnh giữ lại hàng loạt xe tại các cảng Mỹ, trong khi Jaguar Land Rover tạm thời ngừng giao hàng sang thị trường này để chờ đàm phán lại các điều khoản thương mại.
Tại Anh, Thủ tướng Keir Starmer đã buộc phải điều chỉnh mục tiêu bán xe điện – một phần trong chiến lược công nghiệp xanh – nhằm hạn chế tác động tiêu cực từ chính sách thuế mới của Mỹ. Theo các ước tính, khoảng 25.000 việc làm trong ngành ô tô Anh có thể bị đe dọa nếu tình hình không được cải thiện.
Đối với các hãng xe Mỹ, hệ lụy đã bắt đầu hiện rõ. Stellantis vừa thông báo cho 900 công nhân tạm nghỉ việc, đồng thời đình chỉ hoạt động tại nhiều nhà máy. Ford triển khai các chương trình giảm giá sâu để kích cầu tiêu dùng trong nước. Trong khi đó, General Motors (GM) cho biết sẽ đẩy mạnh sản xuất dòng xe bán tải cao cấp ngay tại Mỹ nhằm thích ứng với môi trường thuế quan mới và đảm bảo nguồn cung ổn định.
Chính sách thuế mới không chỉ là một cú sốc với ngành ô tô toàn cầu mà còn đặt các hãng xe Mỹ vào thế khó khi buộc phải cân bằng giữa chi phí, sản lượng và việc làm – giữa lúc thị trường đang trong giai đoạn chuyển dịch mạnh mẽ sang xe điện và công nghệ cao.
General Motors xác nhận sẽ đẩy mạnh sản xuất dòng xe bán tải cao cấp ngay tại Mỹ. Ảnh: GM Authority
Felipe Munoz – chuyên gia phân tích toàn cầu của Jato Dynamics – cảnh báo: “Thuế quan của Trump là một vấn đề mới khiến ngành ô tô toàn cầu thêm khó khăn. Với vai trò là thị trường ô tô lớn thứ hai thế giới, bất kỳ thay đổi chính sách nào từ Mỹ đều ảnh hưởng mạnh đến toàn ngành.”
Theo dữ liệu năm 2024, thị trường Mỹ tiêu thụ khoảng 16,1 triệu xe hạng nhẹ mới, trong đó có tới 6,3 triệu xe là hàng nhập khẩu – chủ yếu đến từ Mexico, Canada, Liên minh châu Âu, Anh, Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây đều là những quốc gia nằm trong danh sách bị Mỹ áp mức thuế quan 25% từ ngày 2/4/2025.
Đáng chú ý, từ ngày 3/5/2025, biện pháp thuế quan sẽ được mở rộng thêm, bao gồm cả linh kiện và phụ tùng ô tô sản xuất tại nước ngoài, gây áp lực mạnh lên toàn bộ chuỗi cung ứng, không chỉ đối với các hãng xe nước ngoài mà cả các nhà sản xuất nội địa Mỹ vốn phụ thuộc nhiều vào linh kiện nhập khẩu.
Chính sách này được đánh giá là một “cú sốc lớn” khi xuất hiện đúng lúc ngành ô tô toàn cầu đang chịu nhiều sức ép: nhu cầu tiêu dùng suy giảm tại Trung Quốc, tăng trưởng chậm lại tại Mỹ và châu Âu, cùng với các quy định môi trường ngày càng nghiêm ngặt.
Giới quan sát cho rằng, nếu không có bước đi điều chỉnh hợp lý, làn sóng thuế quan lần này không chỉ tác động đến giá xe, việc làm và lợi nhuận doanh nghiệp mà còn có thể làm chậm lại quá trình chuyển đổi xanh của ngành ô tô toàn cầu.
