Ngành công nghệ thông tin (CNTT) từng được coi là "cục vàng" trong mắt các phụ huynh, là một con đường nghề nghiệp đầy hứa hẹn với mức lương hấp dẫn và triển vọng phát triển vượt bậc. Hàng triệu người trẻ đã đổ xô vào ngành này, tin tưởng rằng đây sẽ là lựa chọn an toàn và bền vững cho tương lai. Tuy nhiên, thực tế hiện nay lại đang dần lật ngược bức tranh tươi sáng ấy. Ngành CNTT, từng là niềm mơ ước của bao thế hệ, giờ đây lại phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng lớn. Số lượng lập trình viên, kỹ sư và các chuyên gia CNTT thất nghiệp đang gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt là khi trí tuệ nhân tạo (AI) đã bắt đầu ảnh hưởng sâu sắc đến thị trường việc làm.
Dữ liệu gần đây từ Bộ Lao động Hoa Kỳ cho thấy, số lượng nhân viên CNTT tại Mỹ thất nghiệp đã tăng từ 98.000 vào tháng 12/2024 lên 152.000 vào tháng 1/2025. Điều này không chỉ gây ra sự lo lắng cho các chuyên gia trong ngành mà còn đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của nghề nghiệp này. Một trong những nguyên nhân chính được chỉ ra là sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, khi AI bắt đầu thay thế những công việc đơn giản và mang tính lặp lại trong ngành CNTT, làm giảm nhu cầu đối với các vị trí truyền thống.
Số lượng nhân viên CNTT tại Mỹ thất nghiệp ngày càng tăng (Ảnh minh họa)
Tại sao điều này cần được quan tâm?
Mặc dù Bộ Lao động Hoa Kỳ công bố rằng quốc gia này vừa bổ sung thêm 143.000 vị trí việc làm trên toàn quốc trong năm mới, nhưng họ cũng nhận thấy rằng AI đã thay thế nhiều người lao động làm các công việc "đơn giản và tầm thường" trong lĩnh vực công nghệ, Victor Janulaitis - giám đốc điều hành của Janco Associates, nói với The Wall Street Journal .
Việc mạnh tay chi tiền của các công ty công nghệ hàng đầu để phát triển trí tuệ nhân tạo tạo sinh nhằm thay thế các công việc hành chính và văn phòng đã giúp khách hàng của họ giảm chi phí lao động trong những lĩnh vực này.
Dữ liệu mới nhất của Janco Associates dự báo tình hình tuyển dụng cho các chuyên gia công nghệ thông tin cập nhật đến tháng 2/2025 chỉ ra, thị trường việc làm trong ngành công nghệ thông tin đã thu hẹp trong năm thứ hai liên tiếp.
Hiện có khoảng 152.000 chuyên gia công nghệ thông tin thất nghiệp, và thị trường việc làm công nghệ thông tin đã giảm hơn 171.000 vị trí trong 24 tháng qua, biểu thị sự tăng trưởng chững lại. Dựa trên dữ liệu và các mô hình dự báo của mình, công ty không kỳ vọng sự tăng trưởng nào trong thị trường việc làm ngành công nghệ thông tin trong năm 2025.
"Khi họ bắt đầu xem xét AI, họ cũng đang tìm cách giảm số lượng lập trình viên, nhà thiết kế hệ thống, hy vọng rằng AI sẽ cung cấp giá trị cho họ và mang lại tỷ suất sinh lời tốt" , ông Janulaitis nói với WSJ , khi bàn luận về các phương pháp tuyển dụng của các doanh nghiệp nói chung.
Lời cảnh tỉnh cho những lập trình viên và bạn trẻ đang có dự định theo đuổi lĩnh vực công nghệ
Báo cáo từ Bộ Lao động Mỹ về sự gia tăng số lượng nhân viên công nghệ thông tin thất nghiệp đã trở thành một "chuông cảnh tỉnh" đối với không chỉ các ứng viên làm việc trong lĩnh vực CNTT tại Mỹ, mà còn đối với nhiều quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam. Khi trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển mạnh mẽ và có khả năng thay thế các công việc mang tính chất lặp đi lặp lại trong ngành công nghệ, các lập trình viên cần phải tìm cách phát triển bản thân toàn diện để không bị sa thải trong bối cảnh này.
Trước tiên, các lập trình viên cần nâng cao kỹ năng công nghệ của mình không chỉ ở mức độ cơ bản, mà còn phải thành thạo các công nghệ mới nổi, như trí tuệ nhân tạo, học máy (machine learning), dữ liệu lớn (big data), và blockchain. Việc hiểu biết sâu về các công nghệ này không chỉ giúp lập trình viên duy trì tính cạnh tranh trên thị trường lao động, mà còn giúp họ hiểu và áp dụng các công nghệ mới vào công việc của mình, từ đó trở thành những nhân tố không thể thay thế trong tổ chức. AI, tuy mạnh mẽ, nhưng vẫn cần sự can thiệp và giám sát của con người, đặc biệt là trong việc phát triển, tối ưu hóa và bảo trì các hệ thống AI.
Bên cạnh đó, lập trình viên cũng cần phải phát triển các kỹ năng mềm, đặc biệt là kỹ năng giải quyết vấn đề, làm việc nhóm và giao tiếp. Những kỹ năng này không thể bị thay thế bởi AI, vì chúng liên quan đến khả năng tương tác và ứng phó linh hoạt với các tình huống mới, điều mà công nghệ hiện tại chưa thể làm tốt như con người.
Khi công nghệ ngày càng phát triển, các công ty tìm kiếm những cá nhân có khả năng làm việc sáng tạo, có thể đưa ra các giải pháp độc đáo và không ngừng cải tiến quy trình làm việc. Đặc biệt, khả năng làm việc trong môi trường đa văn hóa và kết hợp với các bộ phận khác trong tổ chức là yếu tố quan trọng để một lập trình viên trở thành một phần không thể thiếu trong đội ngũ công ty.
Ngoài ra, lập trình viên cũng cần chú trọng đến việc tự học và phát triển bản thân liên tục. Trong ngành công nghệ thông tin, sự thay đổi là không ngừng và nhanh chóng. Một lập trình viên giỏi không phải là người chỉ biết làm công việc hiện tại, mà là người luôn nắm bắt và cập nhật các xu hướng công nghệ mới, tham gia các khóa học, hội thảo chuyên đề, và tạo dựng mối quan hệ trong ngành để luôn duy trì sự phát triển nghề nghiệp.
Lập trình viên cần hiểu rõ tầm quan trọng của sự linh hoạt trong nghề nghiệp. Họ không chỉ làm việc trong lĩnh vực lập trình thuần túy mà còn có thể tham gia vào các công việc liên quan đến phân tích dữ liệu, quản lý dự án công nghệ, hoặc tư vấn công nghệ. Khi làm được điều này, họ có thể mở rộng cơ hội nghề nghiệp và giảm thiểu nguy cơ bị sa thải do sự thay đổi trong yêu cầu công việc.
Sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là AI, là một thách thức lớn đối với ngành công nghệ thông tin, nhưng đồng thời cũng là cơ hội để các lập trình viên phát triển toàn diện, không chỉ trong chuyên môn mà còn trong các kỹ năng mềm và khả năng thích ứng. Họ cần liên tục học hỏi, nâng cao năng lực và linh hoạt thay đổi để duy trì giá trị bản thân trong thị trường lao động ngày càng cạnh tranh.
VietBF@ Sưu tập
