Giới chuyên gia nhận định, lực lượng ở Panjshir khó lòng nhận được sự hỗ trợ lớn từ quốc tế.
Afghanistan đã bị Taliban kiểm soát gần như hoàn toàn, thung lũng Panjshir – cách thủ đô Kabul 125km – là nơi duy nhất chưa rơi vào tay tổ chức Hồi giáo cực đoan này.
Thung lũng Panjshir từ lâu đã trở thành thành trì chống Taliban. Nhà lãnh đạo phong trào Mujahideen - Ahmad Shah Massoud – đã biến thung lũng này trở thành pháo đài vững chắc. Ông được một bộ phận người dân Afghanistan xem là anh hùng dân tộc trong cuộc chiến tranh chống Liên Xô can thiệp (1979-1989) khi thành công giữ chân quân Liên Xô ở Panjshir nhiều năm liền.
Ông Massoud, người mệnh danh là "mãnh sư Panjshir", cũng là một trong những thủ lĩnh hàng đầu của Liên minh Phương Bắc từng đối đầu với Taliban cho đến khi lực lượng này bị Mỹ lật đổ năm 2001.
Các công nhân dựng một tấm áp phích về ông Ahmad Shah Massoud tại Sân bay Quốc tế Kabul vào năm 2002 (Ảnh: AFP).
20 năm trước, khi Taliban chiếm quyền kiểm soát Afghanistan, thung lũng Panjshir đã giữ vững thành trì. Nhưng giờ đây, tình thế đã thay đổi. Taliban đang ở vị thế mạnh hơn. Một câu hỏi lớn được đặt ra là: Trong bối cảnh hiện nay, các chiến binh của Panjshir sẽ cầm cự được bao lâu khi đối đầu Taliban?
Ahmed Masood – con trai nhà lãnh đạo Ahmed Shah Masood – đã giương lá cờ chống Taliban. Tuy nhiên, Masood chưa có "uy danh vang xa" mà chủ yếu vẫn được biết đến qua di sản người cha để lại. Phó Thủ tướng Afghanistan Amrulla Saleh hiện cũng đang ẩn náu tại Panjshir.
Ông Saleh, người có mối quan hệ thân cận với các chính phủ phương Tây và chính phủ chống Taliban, đang tìm cách thành lập một liên minh với Masood để chống Taliban nhưng các chuyên gia phân tích an ninh cho rằng Panjshir sẽ không thể đóng góp được nhiều trong cuộc chiến chống Taliban. Một lý do là bởi cuộc nổi dậy đang bùng nổ ở Panjshir diễn ra bằng lời nói nhiều hơn hành động, do Taliban chưa tìm cách tiến vào Panjshir.
RẤT ÍT CƠ HỘI NHẬN ĐƯỢC SỰ ỦNG HỘ QUỐC TẾ
"Nếu Taliban muốn kiểm soát Panjshir thì Panjshir sẽ không trụ được lâu", một nguồn tin từ Taliban tại thủ đô Kabul tuyên bố.
"Tôi không cho rằng Panjshir sẽ đủ khả năng thách thức Taliban ở bất cứ phương diện nào bên ngoài thung lũng này, họ chỉ có thể duy trì chủ quyền của mình" - Paul D Miller, chuyên gia phân tích quốc phòng đang sinh sống tại Afghanistan và có mối quan hệ hợp tác với CIA và Hội đồng An ninh Mỹ, cho hay.
Ông Amrullah Saleh đã kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ lực lượng đang được thành lập để chống Taliban, nhưng chuyên gia Miller cho rằng Panjshir sẽ khó nhận được sự giúp đỡ.
"Nếu lực lượng ở Panjshir có thể tiếp tục kháng cự, họ có thể nhận được sự hỗ trợ quốc tế ở mức độ thấp để trông chừng al-Qaeda và các nhóm khủng bố khác tại Afghanistan. Tôi không cho rằng họ sẽ nhận được sự hỗ trợ lớn nào từ quốc tế" – Ông Miller nêu quan điểm.
"Taliban đang bao vây Panjshir từ mọi phía, tôi nghĩ con trai của nhà lãnh đạo Massoud chỉ có thể kháng cự được vài tháng. Hiện tại ông ấy không nhận được bất cứ sự hỗ trợ nào thực sự mạnh mẽ" - Abdul Sayed, một nhà nghiên cứu độc lập, nói với AFP.
NHIỀU QUỐC GIA NGẢ SANG TALIBAN
Cùng quan điểm này, ông Christine Fair – Giáo sư các nghiên cứu an ninh tại Đại học Georgetown nhận định: "Tôi không nghĩ Panjshir có thể chống lại Taliban. Hiện tại, Taliban đang có trong tay rất nhiều vũ khí Mỹ, trong đó có trực thăng Blackhawk. Không chỉ vậy, Pakistan chắc chắn cũng sẽ hỗ trợ Taliban".
Giáo sư Fair cho rằng, sở dĩ Panjshir chống chọi được là nhờ sự ủng hộ phần lớn từ Ấn Độ, Iran, Tajikistan và cả Mỹ (trong một số trường hợp nhất định) nhưng giờ đây mọi thứ đã thay đổi rất nhiều sau khi Taliban chiếm quyền kiểm soát Afghanistan. Hiện tại, Trung Quốc đã tuyên bố sẵn sàng cho quan hệ hữu nghị với Taliban, còn Nga để ngỏ khả năng hợp tác với tổ chức này.
"Tôi nghi ngờ khả năng Tajikistan sẽ muốn tham gia vào tình hình hiện nay. Liệu Ấn Độ có hỗ trợ khi Tajikistan đứng ngoài cuộc? Trước đó, Ấn Độ đã giúp đỡ quân đội Afghanistan thông qua Tajikistan nhưng bây giờ thì tôi hoài nghi điều đó" – Ông Fair nói.
Ahmed Masood tuyên bố các chiến binh của Panjshir sẽ chiến đấu tới hơi thở cuối cùng. Tuy nhiên, giới chuyên gia đánh giá rằng Panjshir không có bất cứ lợi thế nào trước Taliban.
Trong khi hầu hết các khu vực trên lãnh thổ Afghanistan đều đã đầu hàng Taliban thì Panjshir vẫn đứng vững, người dân tại đây đồng lòng đứng về phía Ahmed Masood. Giải thích cho điều này, ông Fair cho hay "Người dân Panjshir chỉ đơn thuần sẵn sàng chiến đấu vì đất đai của họ".
THỦ LĨNH AHMED MASOOD MUỐN TALIBAN CHIA SẺ QUYỀN LỰC?
Giới phân tích tin rằng Panjshir sẽ không trở thành trung tâm hay thành trì của lực lượng nổi dậy chống Taliban. Giáo sư Fair giải thích rằng "Hiện tại không có cuộc biểu tình nào bên ngoài Panjshir và hiện cũng không có lực lượng nào ở Afghanistan có thể hỗ trợ Panjshir chống Taliban.
Một nhóm đại diện của Taliban được cho là đã có cuộc gặp với các đại diện của Panjshir vào thứ Sáu tuần trước. Một số nguồn thạo tin tại Panjshir cho biết, những người dân lớn tuổi ở vùng này đã yêu cầu ông Amrulla Saleh rời khỏi thung lũng để tránh đổ máu".
Có nguồn tin cho biết ông Ahmed Masood đang đàm phán với Taliban để gia nhập chính phủ mới nhưng chưa đồng ý hạ vũ khí. Lực lượng của ông Ahmed Masood được cho là đã thu thập vũ khí và đạn dược trong vài tháng gần đây, đồng thời chiêu mộ các chiến binh mới. Nếu một cuộc chiến nổ ra giữa các Taliban và Panjshir, chắc chắn sẽ có đổ máu.
Trong lúc đang có những tin đồn như vậy thì đợt giao tranh đẫm máu trên thực địa hôm thứ Sáu cũng đã làm gia tăng thêm căng thẳng. Các chiến binh ủng hộ Panjshir đã giải phóng 3 quận lân cận khi tấn công Taliban. Trong cuộc giao tranh này, hơn một chục tay súng Taliban đã bị tiêu diệt, một số khác bị bắt giữ.
Khi tin tức này đến tai lực lượng Taliban đang ăn mừng chiến thắng ở Kabul, sự tức giận của tổ chức Hồi giáo cực đoan càng tăng lên. Theo một số nguồn tin, một bộ phận các tay súng Taliban đang kích động muốn trả thù.
Hãng tin Sputnik ngày 23/8 cho biết, các chiến binh Taliban đang di chuyển về hướng thung lũng Panjshir và chờ đợi lệnh tấn công lực lượng kháng chiến ở tỉnh Đông Bắc này.
Thủ lĩnh Taliban Khalil Haqqani tuyên bố rằng ông Ahmed Masood đã ủng hộ Taliban. Tuy nhiên, phía Taliban sau đó đã phủ nhận thông tin này.
Trước đó, ông Ahmed Masood tuyên bố nếu kẻ nào chiếm giữ Afghanistan bằng vũ lực thì Panjshir sẽ đứng lên chống lại hắn ta. Bây giờ câu hỏi được đặt ra không chỉ là "Liệu Panjshir có trụ vững được không", mà còn là "Panjshir có thể trụ được bao lâu trước Taliban"?
VietBF @ Sưu tầm
