Gần bốn tháng qua, sau ngày mất ghế, Donald Trump đã dồn từng lãnh đạo đảng Cộng Hòa đến tử lộ – một là phải phục tùng Donald Trump với Chủ Nghĩa Trump cho đến cùng; hai là sẽ thân bại danh liệt, “đường binh nghiệp” tiêu tan nếu dám đứng lên chống đối. Thí dụ điển hình mà tất cả người dân Mỹ đã được chứng kiến và sắp được chứng kiến trong cuộc bỏ phiếu của đảng Cộng Hòa ngày hôm nay là “trục xuất” bà Liz Chenney ra khỏi ghế House Republican Conference.
Không ít lãnh đạo đảng Cộng Hòa đã lên tiếng khi Donald Trump được đưa ra tranh cử trong chiến dịch bầu cử năm 2016, trong đó có cả Paul Ryan, Chủ Tịch Hạ Viện thời đó và Lyndsey Graham, nghị sĩ thuộc tiểu bang South Carolina. Hai tay này lớn tiếng chống đối kịch liệt, nhưng dường như không có chọn lựa nào khác nên họ cuối cùng đã im hơi lặng tiếng dần và để rồi phóng lao thì phải theo lao khi chuyển sang bợ đỡ và nịnh nọt đến trắng trợn. Từng bước một ngay sau khi đắc cử, “Chủ Nghĩa Trump” sau đó đã trở thành xu hướng chủ đạo, như bịnh Hắc Lào, ăn lở loét dần đảng Cộng Hòa, trước khi nó tăng tốc độ một cách đáng kinh ngạc sau kỳ bầu cử mid-term năm 2018.
Chủ Nghĩa Trump đã trở nên quan trọng hơn chủ nghĩa của đảng Cộng Hòa, một trong hai đảng phái lớn ở Mỹ, được thành hình và phát triển mấy trăm năm qua. Mức độ thảm hại của đảng Cộng Hòa không dừng lại ở đó. Donald Trump không chỉ lấn lướt nhưng dường như đã dí đảng Cộng Hòa vào tuyệt lộ, sau ngày bạo loạn 6 tháng 1 với chủ trương nhất định không chịu rời bỏ chức vụ sau khi thua cuộc. Gần bốn tháng qua, sau ngày mất ghế, Donald Trump đã dồn từng lãnh đạo đảng Cộng Hòa đến tử lộ – một là phải phục tùng Donald Trump với Chủ Nghĩa Trump cho đến cùng; hai là sẽ thân bại danh liệt, “đường binh nghiệp” tiêu tan nếu dám đứng lên chống đối. Thí dụ điển hình mà tất cả người dân Mỹ đã được chứng kiến và sắp được chứng kiến trong cuộc bỏ phiếu của đảng Cộng Hòa ngày hôm nay là “trục xuất” bà Liz Chenney ra khỏi ghế House Republican Conference.
Việc này đã dẫn đến sự kiện ngày hôm qua, khi một nhóm thiểu số lãnh đạo thuộc đảng Cộng Hòa đứng ra thách thức và trực tiếp chống lại Chủ Nghĩa Trump. Họ đe dọa sẽ đứng ra thành lập một đảng phái mới. Donald Trump đang làm mọi cách để dẹp tan cuộc nội biến này vì Donald Trump vẫn chưa hoàn toàn bỏ ý định sẽ ra quân phục thù vào năm 2024. Donald Trump từng lớn tiếng đe dọa tạo ra một đảng mới, đối nghịch với đảng Cộng Hòa, trong mục tiêu nhằm cho phép Donald Trump duy trì áp lực, nắm trọn sự ủng hộ của các thượng nghị sĩ bảo thủ bợ đỡ ông ta qua suốt thời kỳ biến động tính từ sau ngày bầu cử vào năm ngoái. Điều này chắc chắn sẽ làm suy yếu đảng Cộng Hòa một cách trầm trọng, với ba phe trong cùng một đảng.
Ai cũng thấy được một điều là nhóm bảo thủ của đảng Cộng Hòa dưới tay Mitch McConnell đã không còn sự đoàn kết như trước thời Donald Trump. Suốt gần bốn tháng qua, họ vẫn loay hoay hy vọng tìm được cách giải quyết “Vấn Nạn Donald Trump” mà chính họ biết rằng, cho dù muốn, Donald Trump cũng không thể thắng khi ông ta ra tranh cử vào năm 2024. Tuy nhiên, họ lại sợ ảnh hưởng Donald Trump với những lá phiếu ủng hộ ông ta nên cái vạch giới hạn những “thiệt hại” do Donald Trump gây ra cần phải chấm dứt vẫn không được họ giải quyết rõ ràng và ổn thỏa. Cứ thế, Donald Trump vẫn không ngừng tiếp tục tạo áp lực, giựt giây và điều hành đảng Cộng Hòa trong bóng tối.
Donald Trump không chỉ là mối đe dọa cho đảng Cộng Hòa mà còn luôn là mối nguy hiểm cho Nền Dân Chủ của Hoa Kỳ, ngày nào Donald Trump còn tham vọng trong chính trường. Người Mỹ phải nhớ rằng Donald Trump vẫn là mối đe dọa không hề nhỏ. Người dân Mỹ không thể ngừng đấu tranh trong công cuộc gìn giữ tài sản quý giá nhất của mình: Nền Dân Chủ. Nó hết sức mong manh, điển hình nhất là thời gian chuyển giao quyền lực vừa qua. Hơn 81 triệu dân Mỹ đã bỏ phiếu với số lượng kỷ lục, để tống Donald Trump ra khỏi Tòa Bạch Ốc vào năm 2020; và kết quả cũng sẽ tương tự nếu Donald Trump điên rồ ra ứng cử dưới lá cờ của đảng Cộng Hòa vào năm 2024. Donald Trump sẽ phải chịu một thất bại lớn hơn, xấu hổ hơn, nhục nhã hơn nếu ông ta đủ ngu ngốc ôm cái mộng ra tái tranh cử.
Thế nhưng điều nguy hiểm nhất hiện nay, không phải là Donald Trump, cũng không phải là bất cứ ai thuộc đảng Cộng Hòa, mà là những bộ luật mà các nhà làm luật thuộc đảng Cộng Hòa đang đặt ra nhằm o ép và cản trở người công dân Mỹ đi bầu, khi họ bằng mọi giá tìm cách ngăn chặn người Mỹ gốc Hispanic, người da đen và các dân tộc thiểu số khác trong việc bỏ phiếu toàn quốc. Bạn thử nghĩ xem, điều gì sẽ xảy ra, giả sử đảng Cộng Hòa chiếm được Lưỡng Viện Quốc Hội và Donald Trump giựt được cái ghế tổng thống trong kỳ bầu cử vừa qua? Chắc chắn 100% là không thế lực nào hoặc đảng phái nào còn có thể chống lại được họ. Hơn 36% người Mỹ thiểu số sẽ bị thống trị mãi mãi. Điều đó có nghĩa là sự cai trị độc đảng và cuối cùng là một chế độ độc tài sẽ ra đời. Đó chính là chủ trương của đảng Cộng Hòa sau 2016. Rất nhiều quốc gia trên thế giới đã chuyển từ Nền Dân Chủ sang Chế Độ Độc Tài và điều tương tự cũng có thể (đã) xảy ra với Hoa Kỳ. Nền Dân Chủ của Mỹ đã thoát trong đường tơ kẽ tóc.
Một Nền Dân Chủ cần phải làm việc liên tục không ngưng nghỉ để luôn được duy trì và hiện hữu. Đảng Cộng Hòa đã không còn tôn trọng Hiến Pháp Hoa Kỳ, không chỉ mới đây thôi, nhưng rõ rệt và trắng trợn nhất là trong suốt bốn năm của Donald Trump. Đảng Cộng Hòa giờ đã thuộc về và đang nằm trong đôi bàn tay nhỏ bé của Donald Trump. Làm thế nào chúng ta có thể tin tưởng họ một lần nữa? Chừng nào “Đảng của Trump” vẫn ra rả rao bán sự xạo láo (Big Lie) rằng cuộc bầu cử năm 2020 bị “đánh cắp” thì ngày đó đảng Cộng Hòa vẫn không xứng đáng trở lại nắm quyền.
(Bài viết là chính kiến cá nhân của người viết, một người Mỹ gốc Việt từng theo đảng Cộng Hòa trong nhiều năm.)
