Vào một buổi sáng bình thường trên vỉa hè đông đúc của Manhattan, New York, một sự kiện đã diễn ra mà ít ai ngờ rằng nó sẽ thay đổi thế giới mãi mãi.
Ngày 3 tháng 4 năm 1973, giữa lòng thành phố New York sầm uất, một người đàn ông bước đi trên vỉa hè, cầm trên tay một thiết bị cồng kềnh có kích thước gần bằng viên gạch. Ông dừng lại, bấm số và đặt một cuộc gọi.
Cuộc gọi này không xuất phát từ một bốt điện thoại công cộng hay từ một chiếc điện thoại gắn cố định trên tường, mà từ chính thiết bị ông đang cầm trên tay. Cuộc gọi đó, nghe có vẻ bình thường trong thời đại ngày nay, nhưng thực ra lại là một khoảnh khắc mang tính cách mạng, đánh dấu lần đầu tiên một cuộc điện thoại di động công cộng được thực hiện.
Người đàn ông đó là Martin Cooper, kỹ sư của Motorola, và thiết bị trong tay ông chính là mẫu điện thoại di động đầu tiên của thế giới. Hơn 50 năm sau, di sản của khoảnh khắc đó vẫn đang tiếp tục thay đổi cách con người sống, làm việc và kết nối với nhau.
Trước khi cuộc gọi di động đầu tiên diễn ra, viễn thông cá nhân bị giới hạn trong những đường dây cố định. Dù hệ thống điện thoại đã phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 20, nhưng trên thực tế người ta chỉ có thể thực hiện cuộc gọi từ những địa điểm có sẵn dây cáp kết nối.
Việc liên lạc khi đang di chuyển hầu như không thể thực hiện được. Dù AT&T đã phát triển hệ thống điện thoại radio từ những năm 1940, nhưng các thiết bị này thường cồng kềnh, đắt đỏ và chỉ có sẵn trong xe hơi hoặc cho các cơ quan đặc biệt như cảnh sát và quân đội.
Điều này có nghĩa là con người vẫn bị ràng buộc bởi một vị trí cụ thể khi muốn liên lạc. Và Martin Cooper, với tầm nhìn xa trông rộng, hiểu rằng sự tự do thực sự trong giao tiếp phải đến từ một thiết bị nhỏ gọn, cá nhân và có thể mang theo bên mình.
Chiếc điện thoại mà ông sử dụng vào ngày hôm đó là Motorola DynaTAC 8000X, một thiết bị có trọng lượng hơn 1 kg, dài gần 25 cm và chỉ có thể hoạt động trong 30 phút sau mỗi lần sạc.
Tuy nhiên, nó là một bước đột phá: đây là thiết bị cầm tay thực sự đầu tiên không cần kết nối với xe hơi hay bất kỳ trạm phát cố định nào. Trong cuộc gọi lịch sử đó, Cooper đã gọi cho Joel Engel, một kỹ sư tại Bell Labs, công ty đối thủ của AT&T, để nói rằng Motorola đã đánh bại họ trong cuộc đua phát triển công nghệ di động.
Cuộc gọi này không chỉ mang tính cạnh tranh mà còn báo hiệu một kỷ nguyên mới của viễn thông.
Mặc dù cuộc gọi đầu tiên được thực hiện vào năm 1973, nhưng phải mất mười năm sau, vào năm 1983, Motorola mới thương mại hóa thành công điện thoại di động với DynaTAC 8000X. Giá của nó khi ra mắt là 3.995 USD (tương đương hơn 11.000 USD ngày nay), một mức giá chỉ dành cho giới doanh nhân giàu có.
Nhưng dù đắt đỏ, nó đã mở ra một cuộc cách mạng. Dần dần, điện thoại di động trở nên nhỏ hơn, rẻ hơn và phổ biến hơn. Những năm 1990 chứng kiến sự bùng nổ của điện thoại di động với sự xuất hiện của các mẫu như Nokia 3310, trong khi đầu những năm 2000, BlackBerry và điện thoại nắp gập trở thành biểu tượng của thời đại.
Sự thay đổi quan trọng nhất đến vào năm 2007 khi Steve Jobs giới thiệu iPhone, một thiết bị không chỉ để gọi điện mà còn có thể truy cập internet, chụp ảnh và chạy hàng ngàn ứng dụng khác nhau.
Từ đó, điện thoại di động không còn chỉ là một công cụ giao tiếp, mà trở thành trung tâm điều khiển cuộc sống số của con người. Tất cả những tiến bộ này bắt nguồn từ cuộc gọi trên vỉa hè Manhattan vào năm 1973.
Ngày nay, hơn 6,5 tỷ người trên thế giới sở hữu điện thoại di động, biến nó thành thiết bị công nghệ phổ biến nhất hành tinh. Trong những năm 1970, không ai có thể tưởng tượng rằng một ngày nào đó, điện thoại di động sẽ thay thế máy ảnh, bản đồ, máy nghe nhạc, đồng hồ báo thức, sổ địa chỉ, và thậm chí cả máy tính.
Nhờ có điện thoại di động, chúng ta có thể làm việc từ xa, học tập trực tuyến, gọi video với người thân ở nửa kia thế giới, đặt xe, mua sắm, theo dõi sức khỏe, và điều khiển các thiết bị trong nhà thông qua vài thao tác chạm.
Nhưng không chỉ thay đổi cuộc sống cá nhân, điện thoại di động còn tác động mạnh mẽ đến xã hội và nền kinh tế. Sự phổ biến của điện thoại thông minh đã giúp các doanh nghiệp tiếp cận khách hàng theo cách chưa từng có trước đây.
Các nền tảng thương mại điện tử, ứng dụng gọi xe, mạng xã hội và vô số ngành công nghiệp khác đều phát triển dựa trên công nghệ di động. Ở các quốc gia đang phát triển, điện thoại di động đã trở thành công cụ quan trọng giúp hàng triệu người tiếp cận với dịch vụ tài chính, giáo dục và y tế.
Bên cạnh những lợi ích, điện thoại di động cũng đặt ra những thách thức mới. Vấn đề bảo mật dữ liệu, nghiện điện thoại, ảnh hưởng của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần và sự xâm phạm quyền riêng tư là những mối quan tâm ngày càng lớn.
Dù vậy, không thể phủ nhận rằng điện thoại di động đã làm thay đổi thế giới theo cách không ai có thể tưởng tượng vào năm 1973.
Hơn 50 năm sau cuộc gọi lịch sử của Martin Cooper, con người vẫn tiếp tục đổi mới công nghệ di động. 5G đang mở ra kỷ nguyên của kết nối siêu tốc, trí tuệ nhân tạo đang giúp điện thoại trở nên thông minh hơn, và các thiết bị đeo thông minh có thể thay thế điện thoại trong tương lai.
Khi nhìn lại khoảnh khắc lịch sử năm 1973, có lẽ ngay cả Cooper cũng không ngờ rằng cuộc gọi đơn giản của ông sẽ đặt nền móng cho một cuộc cách mạng công nghệ, làm thay đổi cách con người sống, làm việc và tương tác với thế giới.
Từ một chiếc điện thoại cồng kềnh trên vỉa hè Manhattan đến hàng tỷ thiết bị thông minh kết nối khắp hành tinh, tất cả đều bắt đầu từ một khoảnh khắc đơn giản nhưng mang tính cách mạng.
Và khi công nghệ tiếp tục phát triển, có lẽ câu hỏi đặt ra không phải là điện thoại di động đã thay đổi thế giới như thế nào, mà là thế giới sẽ tiếp tục thay đổi ra sao nhờ những gì điện thoại di động mang lại?
