Mỹ đang trải qua mùa cúm được các chuyên gia đánh giá là bất thường, tỷ lệ nhập viện vượt Covid-19 thời đại dịch, nhiều cơ sở y tế quá tải và nhiều bệnh nhân nặng.
Bác sĩ ghi nhận nhiều bệnh nhân nhiễm cúm tại Mỹ gặp biến chứng nguy hiểm. Trẻ em bị biến chứng thần kinh như phù não gây chết mô (viêm não hoại tử cấp tính - ANE). Người lớn mắc viêm phổi do siêu vi khuẩn "ăn thịt người".
"Nhiều trường hợp viêm phổi MRSA (tụ cầu vàng kháng methicillin) nặng, gây phá hủy mô phổi", tiến sĩ John Lynch, chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại UW Medicine, cho biết. MRSA là loại vi khuẩn kháng nhiều loại kháng sinh. Nhiễm trùng có thể gây tử vong, người sống sót có thể bị sẹo phổi, giảm khả năng hô hấp bình thường.
Viêm phổi do vi khuẩn thường xảy ra sau cúm, đặc biệt ở người lớn tuổi. Bác sĩ cho rằng số ca mắc tăng do mùa cúm nghiêm trọng. Trên mạng xã hội, điều dưỡng hồi sức tích cực cho biết các khoa quá tải bệnh nhân cúm nặng, chuyển sang viêm phổi và suy hô hấp.
Mùa cúm vượt Covid-19
Kể từ ngày 23/1 đến ngày 1/2, cứ 100.000 người Mỹ có 14,4 người nhập viện do cúm, cao hơn tỷ lệ nhập viện do Covid-19 trong đỉnh điểm làn sóng Delta tháng 9/2021, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).
Tỷ lệ nhập viện bằng một nửa so với đỉnh dịch Covid-19 trong làn sóng Omicron năm 2022, nhưng đây là mùa cúm đầu tiên có số ca nhập viện tích lũy cao hơn Covid-19. Khoảng 64 ca nhập viện do cúm trên 100.000 người tính đến 1/2, cao hơn so với 44 ca do Covid-19. Mùa trước, số ca nhập viện do Covid-19 gấp 2,4 lần cúm.
Số ca tử vong hàng tuần do cúm cũng lần đầu vượt Covid-19. Hai tuần cuối tháng 1, cúm khiến 1.302 người tử vong, nhiều hơn so với 1.066 người mắc Covid-19. Theo CDC, virus cúm hoạt động ở mức độ cao trên toàn quốc. Cứ ba người xét nghiệm tại phòng khám hoặc bệnh viện, sẽ có một người dương tính.
Tại một số phòng khám ở Washington, 50% bệnh nhân xét nghiệm dương tính. Tiến sĩ Lynch nhận định đây là con số "đáng kinh ngạc, vượt tình hình Covid trước đây".
Trẻ em gặp các biến chứng não bộ sau mắc cúm
Tiến sĩ Keith Van Haren, chuyên gia miễn dịch thần kinh nhi tại Stanford Medicine báo cáo các ca viêm não hoại tử cấp tính (ANE) ở trẻ mắc cúm gia tăng mạnh. Thông thường, bác sĩ không bắt buộc ghi nhận ca ANE cho cơ quan y tế công cộng. Mỹ cũng không có số liệu chính thức hàng năm, nên khó theo dõi xu hướng. Tuy nhiên, qua thảo luận, tiến sĩ Van Haren và đồng nghiệp Andrew Silverman tại Stanford cho biết, nhóm của họ tiếp nhận 35-40 trường hợp ANE trong hai mùa cúm qua tại các bệnh viện đại học, phần lớn trong mùa này.
"Mọi thứ đang xảy ra thật bất thường", tiến sĩ Van Haren nhận định.
Nghiên cứu cho thấy ANE có tỷ lệ tử vong khoảng 50%. Tình trạng não sưng lên trong hộp sọ cứng có thể gây nguy hiểm cho cơ thể. Ở những bệnh nhân ANE, sưng tấy gây chết mô ở vùng đồi thị, kiểm soát quá trình ngủ thức. Trẻ em sẽ buồn ngủ dữ dội và khó tỉnh táo.
Ngoài ANE, các chuyên gia cũng ghi nhận biến chứng thần kinh khác ở trẻ mắc cúm, chẳng hạn co giật. Tuy nhiên, còn quá sớm để khẳng định các ca cúm hiện nay cao bất thường. Trong một mùa cúm điển hình, cứ 10.000 trẻ em dưới 5 tuổi bị cúm thì có 4 trường hợp co giật. Tỷ lệ viêm não (phù não) hiếm hơn: khoảng một trên 100.000 trẻ. Đây là con số nhỏ, nhưng sẽ lớn hơn nhiều khi nhân với hàng triệu ca cúm hiện tại.
Bệnh viện quá tải
Tiến sĩ Ryan Maves, chuyên gia y học hồi sức cấp cứu tại Trường Y Đại học Wake Forest, cho biết cường độ mùa cúm 2025 tương tự đại dịch cúm 2009, do virus H1N1 mới xuất hiện ở Mexico và nhanh chóng lan rộng toàn cầu.
"Bệnh viện kín chỗ. Người bệnh không tràn ra bãi đỗ xe như đại dịch, nhưng các phòng mạch đều rất đông. Chúng tôi chứng kiến những điều đã không thấy vài năm gần đây, chẳng hạn người cao tuổi phải thở ECMO để hồi phục", tiến sĩ Maves cho biết.
Tiến sĩ Buddy Creech, chuyên gia bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt ở Nashville, giải thích cứ vài năm, Mỹ lại gặp một chủng cúm nghiêm trọng. Năm nay, hai chủng cúm A (H1N1 và H3N2) gây bệnh, điều bất thường là chúng xuất hiện với tỷ lệ gần bằng nhau. Tiến sĩ Creech cho biết, vài bệnh nhân nhiễm một chủng cúm, hồi phục, nhiễm tiếp chủng cúm khác chỉ vài tuần sau đó.
Tiến sĩ Jennifer Nayak, chuyên gia bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Trung tâm Y tế Đại học Rochester, nói: "Thông thường một chủng sẽ chiếm ưu thế, nhưng hiện tại tỷ lệ gần như 50/50. Đây không phải là điều thường thấy".
Đồng thời, chưa đến 50% người lớn và trẻ em đã tiêm phòng cúm năm nay. Khoảng 44% người lớn đã được tiêm chủng, tỷ lệ ổn định trong vài năm qua. Độ bao phủ vaccine cho trẻ em giảm gần 14%, từ 58% trước đại dịch xuống 44%. Xu hướng này khiến các bác sĩ lo lắng.
Còn quá sớm để biết vaccine cúm năm nay bảo vệ chống lại các chủng lưu hành như thế nào. Một số thử nghiệm sơ bộ cho thấy vaccine ngăn ngừa H1N1 hiệu quả hơn so với biến chủng H3N2 đang lưu hành.
