Khi được nói lời cuối cùng là tử tội có xin ân huệ ǵ không th́ Ngô Đ́nh Cẩn xin rằng được quyền mặc quần trắng, áo dài đen v́ ông muốn được chết trong bộ "quốc phục" của Việt Nam Cộng ḥa. Hơn nữa ông Cẩn cũng muốn mặc bộ này đó là v́ chiếc áo được thân mẫu may cho khi c̣n ở Huế.
Ngày hôm sau, đơn xin ân xá của Ngô Đ́nh Cẩn đă được chuyển đến tướng Dương Văn Minh là Quốc trưởng. Rồi Tổng giám mục Nguyễn Văn B́nh cũng gửi một lá thư tới Dương Văn Minh xin ân xá cho tử tội Ngô Đ́nh Cẩn với lư do là Cẩn đang bị bệnh rất nặng, ngày sống chỉ đếm được trên đầu ngón tay cho nên không cần thiết phải hành quyết Cẩn. Nhưng tất cả đều bị Dương Văn Minh bác thẳng thừng.
Ṭa án báo cho thân nhân của gia đ́nh Ngô Đ́nh Cẩn là bà Ngô Đ́nh Thị Hiệp, bà Ngô Đ́nh Thị Hoàng (thường gọi là bà cả Lễ...) là đơn xin ân xá của Ngô Đ́nh Cẩn đă bị Quốc trưởng bác bỏ. Ngô Đ́nh Cẩn sẽ bị hành quyết vào lúc 17h ngày 9/5/1964 tại Khám Chí Ḥa.
Trước làn sóng phản đối việc kết án tử h́nh Ngô Đ́nh Cẩn ngày càng lan rộng trong giáo dân, chính quyền Dương Văn Minh - Nguyễn Khánh quyết thi hành án sớm.
Tại Sài G̣n, ngày giờ xử bắn Ngô Đ́nh Cẩn được giữ rất kín. Có hai người được biết trước là luật sư Vơ Văn Quan và linh mục Jean Baptiste Lê Văn Thí.
Ngày 8/5, linh mục Thí được vào gặp Ngô Đ́nh Cẩn để làm lễ rước ḿnh Thánh Chúa an ủi người sắp chết. Khi ông Thí vừa vào, chào hỏi xong th́ Ngô Đ́nh Cẩn đă hỏi ngay: "Ngày mai, họ đem con đi bắn phải không cha?". Linh mục Thí im lặng và khẽ gật đầu rồi hỏi lại: "Cậu có sợ không?". Ngô Đ́nh Cẩn gượng cười, trả lời khá b́nh thản: "Con không sợ chút mô hết cha à!".
|
Linh mục làm lễ rửa tội cho Ngô Đ́nh Cẩn trước giờ ra pháp trường. |
Linh mục Thí hỏi tiếp: "Cậu có tha thứ cho những người đă làm khổ cậu và gia đ́nh cậu không?". Ngô Đ́nh Cẩn nói lớn, và rành rẽ: "Con tha thứ". Rồi Cẩn nói tiếp: "Con cũng mang tên Thánh là Jean Baptiste và cha cũng mang tên Thánh Jean Baptiste. Xin cha nhớ cầu nguyện cho con sớm lên Thiên đàng chầu Chúa và xin mọi người có đạo chứng kiến con chịu chết, xin đọc cho con một kinh lạy cha "Xin cho chúng tôi hàng ngày đủ dùng và tha tội cho chúng tôi như chúng tôi cũng tha kẻ có nợ chúng tôi".
(Ngô Đ́nh Cẩn là con út trong nhà nên hay được gọi là cậu Cẩn. Sau này khi Ngô Đ́nh Diệm giành được quyền lực th́ Ngô Đ́nh Cẩn cũng được coi là nhân vật cực kỳ thế lực ở khu vực miền Trung, cho nên ai đến với Cẩn cũng không dám gọi tên mà chỉ gọi là ông Cậu).
Hôm sau, 10h trưa ngày 9/5, luật sư Vơ Văn Quan vào thăm Ngô Đ́nh Cẩn lần cuối cùng. Sau này, ông Quan kể lại cho nhà báo Phan Kim Thịnh: "Sáng sớm ngày 9/5, cháu Ngô Đ́nh Cẩn là Trần Trung Dung vào thăm. Ông Cẩn nói chuyện một cách thản nhiên, không hề biểu lộ thái độ lo lắng, sợ sệt. Người cháu gái th́ ngồi cạnh giường, khóc và nguyền rủa những kẻ phản phúc nhà họ Ngô. Nhưng ông Cẩn điềm tĩnh nói: "Không có ǵ đáng buồn mà phải khóc lóc. Làm chính trị là phải như thế. Cậu không có ǵ oán thán hết".
Khi gặp luật sư Quan, ông Cẩn cũng vẫn tỏ thái độ b́nh thản. Ông Quan cũng không hề biết là chính Ngô Đ́nh Cẩn cũng đă biết rơ ngày giờ thi hành án. Lúc đầu, hai bên chỉ nói chuyện có tính chất xă giao nhưng rồi đột nhiên ông Cẩn tâm sự về thân thế của ông và tiết lộ một số câu chuyện bí mật. Lời nói của ông như là một sự trăng trối khiến luật sư Quan giật ḿnh và thầm nghĩ: "Có lẽ ông Cẩn biết rồi".
Rồi Ngô Đ́nh Cẩn chuyển sang giăi bày những thủ đoạn chính trị của ḿnh với giọng hùng hồn, hoạt bát, mạch lạc. Ngô Đ́nh Cẩn cũng nhắc lại những cuộc tàn sát đẫm máu đối với những người Cộng sản khi Ngô Đ́nh Diệm lên nắm chính quyền, và khẳng định làm chính trị th́ phải chấp nhận thế thôi. Khi nói đến việc đàn áp những người Cộng sản, Ngô Đ́nh Cẩn ngẩng cao đầu, mắt sáng long lanh, mặt đỏ bừng và nói như đếm từng tiếng.
Nh́n đồng hồ đă thấy gần 12h trưa, Ngô Đ́nh Cẩn bảo: "Luật sư đưa cho tôi cái danh thiếp của ông". Ông Quan ngạc nhiên không hiểu lúc này Ngô Đ́nh Cẩn c̣n muốn có danh thiếp của ḿnh để làm ǵ. Nhưng chiều ư, ông vẫn lấy danh thiếp đưa cho Ngô Đ́nh Cẩn.
|
Bút tích của Ngô Đ́nh Cẩn. |
Ông Cẩn lấy bút viết vào phía sau danh thiếp: "Xin hết ḷng đa tạ" và viết tên Ngô Đ́nh Cẩn. Đưa lại danh thiếp cho luật sư, Ngô Đ́nh Cẩn dịu giọng nói: "Tôi xin gửi lại chút này để cám ơn luật sư đă hết ḷng biện hộ cho tôi". Luật sư Quan bối rối: "Thật sự tôi có giúp được ǵ cho ông đâu, họ vẫn xử tối đa". Ông Cẩn khẽ lắc đầu, gượng cười: "Vấn đề không phải ở đó. Viết mấy chữ này, tôi muốn tỏ ḷng tri ân đối với người luật sư không từng quen biết, nhưng đă tận t́nh và can đảm nói lên giữa phiên ṭa những ǵ tôi muốn nói".
Rồi Ngô Đ́nh Cẩn lại b́nh tĩnh tṛ chuyện, lấy giấy cuốn thuốc lá theo kiểu sâu kèn, ph́ phèo hút, rồi lại têm trầu nhàn nhă nhai bỏm bẻm. Ông Quan đứng dậy cáo từ cố giữ nét mặt b́nh thường. Ngô Đ́nh Cẩn bắt tay luật sư Quan rất chặt và rất lâu, đồng thời luồn bàn tay trái xuống gầm bàn, nh́n xuống đó ra hiệu. Ông Quan thấy bàn tay trái của Ngô Đ́nh Cẩn x̣e ra 5 ngón như thể báo hiệu rằng chiều nay vào lúc 5h ông sẽ bị hành quyết.
Sau này, mỗi khi nhớ lại vụ hành quyết Ngô Đ́nh Cẩn, luật sư Quan vẫn tỏ thái độ kính trọng, khâm phục một con người biết cái chết đang đến với ḿnh từng giờ, từng phút mà vẫn ngồi nói chuyện b́nh tĩnh hàng tiếng đồng hồ.
Cũng phải nói thêm rằng, sau ngày Ngô Đ́nh Cẩn bị hành quyết đă có nhiều tin đồn rằng Ngô Đ́nh Cẩn khi chết đi để lại rất nhiều của cải cho nhiều người thừa hưởng. Ngay chuyện Ngô Đ́nh Cẩn bảo đại úy Nguyễn Văn Minh giao số vàng, đôla, kim loại quư cho tướng Đỗ Cao Trí giữ là "2 bao"... nhưng thực chất đó cũng chỉ là những lời đồn thổi v́ chính đại úy Minh cũng không biết có bao nhiêu vàng và tướng Trí khi nhận túi vàng, valy tiền cũng không kiểm đếm.
Tuy nhiên, theo điều tra của các nhà báo về sau th́ số bất động sản do Ngô Đ́nh Cẩn giao cho người khác đứng tên không phải là ít.
Năm 1989, tướng ngụy quyền Trần Văn Đôn có viết cuốn hồi kư "Việt Nam nhân chứng", và khi nói về cái chết của Ngô Đ́nh Cẩn, ông ta viết như sau: "Vài tháng sau ngày chỉnh lư, tướng Nguyễn Khánh có phái đại tá Lâm Văn Phát thông qua bà Trần Trung Dung và nhờ chuyển lời nói với ông Cẩn rằng, hăy chuyển số tiền 6 triệu USD mà ông Cẩn có trong một ngân hàng Thụy Sĩ cho tướng Nguyễn Khánh. Đổi lại tướng Khánh sẽ cho một chiếc phi cơ đưa ông Cẩn đi Singapore.
Bà Trần Trung Dung yêu cầu đừng ghi âm khi bà ấy vào khám hỏi ông Cẩn. Sau khi nghe bà Dung tŕnh bày, Ngô Đ́nh Cẩn không chịu giao số tiền đó cho ông Khánh, rồi hỏi bà Dung có cần lấy th́ ông giao cho. Lúc đó bà Dung sợ liên lụy nên không dám nhận. Mấy ngày sau, nhân dịp một vị linh mục vào làm lễ cho ông Cẩn, ông đă kư giấy ủy quyền cho nhà ḍng Cứu Thế số tiền đó. Giấy ủy quyền được để trong một cuốn kinh Thánh...".
Như vậy, xem ra sự kiện Ngô Đ́nh Cẩn có mấy triệu đôla là có thể tin được. Nhưng thực sự chuyện Ngô Đ́nh Cẩn chuyển 6 triệu đôla cho nhà thờ cũng có thể rất khó xảy ra, bởi lẽ với một số tiền lớn như vậy không thể cầm tờ giấy ủy quyền có mấy chữ rồi kư tên cho người khác đi lĩnh, đặc biệt đối với các ngân hàng nước ngoài. Ngay linh mục Lê Văn Thí cũng khẳng định là chẳng làm ǵ có số tiền đó...
DT