SINGAPORE (NV) .- Thủ tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng đả kích những tuyên bố chủ quyền “vô lư” ở các vùng biển Á Châu và kêu gọi các nước tự kềm chế trong các tranh chấp.
Thủ tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại Diễn Đàn An Ninh Khu Vực Shangri-La tổ chức ở Singapore ngày 31/5/2013. Ông chỉ trích tuyên bố chủ quyền vô lư ở Biển Đông. (H́nh: ROSLAN RAHMAN/AFP/Getty Images)
Phát biểu trong ngày khai mạc Diễn Đàn An Ninh Khu Vực Shangri-La 31 tháng 5, 2013 tổ chức hàng năm tại Singapore, ông Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi các nước “xây dựng ḷng tin chiến lược” hầu có thể có ḥa b́nh, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực Á Châu.
Dịp này ông không nói rơ nước nào và chỉ đả kích bâng quơ nhưng tinh ư th́ người ta biết ông ám chỉ ai, nước nào.
Đề cập đến những thách thức ngày càng lớn đối với ḥa b́nh và an ninh khu vực. Ông Dũng nói rằng “Cạnh tranh và can dự vốn là điều b́nh thường trong quá tŕnh hợp tác và phát triển. Nhưng nếu sự cạnh tranh và can dự đó mang những toan tính chỉ cho riêng ḿnh, bất b́nh đẳng, trái với luật pháp quốc tế, thiếu minh bạch th́ không thể củng cố ḷng tin chiến lược, dễ dẫn tới chia rẽ, nghi kỵ và nguy cơ kiềm chế lẫn nhau, ảnh hưởng tiêu cực tới ḥa b́nh, hợp tác và phát triển.”
Ông nói cụ thể hơn như “Những diễn biến khó lường trên bán đảo Triều Tiên; tranh chấp chủ quyền lănh thổ từ biển Hoa Đông đến biển Đông đang diễn biến rất phức tạp, đe dọa ḥa b́nh và an ninh khu vực, trước hết là an ninh, an toàn và tự do hàng hải đang gây quan ngại sâu sắc đối với cả cộng đồng quốc tế. Đâu đó đă có những biểu hiện đề cao sức mạnh đơn phương, những đ̣i hỏi phi lư, những hành động trái với luật pháp quốc tế, mang tính áp đặt và chính trị cường quyền.”
Trong các cuộc họp ASEAN về an ninh khu vực, Philippines và Việt Nam là hai nước chính yếu chống các hành động bá quyền, đơn phương của Bắc Kinh. Tuy nhiên, Hà Nội thường đẩy cho Manila lên tiếng c̣n ḿnh hậu thuẫn phía sau, không thấy đả kích trực tiếp.
Bắc Kinh, qua nhiều hành động khác nhau, tuyên bố chủ quyền chiếm gần hết Biển Đông nằm trong cái vạch “Lưỡi Ḅ”, bất chấp lịch sử và luật lệ quốc tế. Nhiều khu vực của cái “Lưỡi Ḅ” lấn sâu vào các vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines, Brunei, Indonesia.
Nằm gọn trong cái “Lưỡi Ḅ” đó là các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và các vùng biển chung quanh của Việt Nam. Bắc Kinh đă đánh cướp quần đảo Hoàng Sa đầu năm 1974. Đến năm 1988 và mấy năm sau th́ mới đem tàu chiến tới chiếm một số băi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa. Nay th́ lấn chiếm thêm băi đá Scarbourough Shoal và Băi Cỏ Mây.
Bắc Kinh cũng từng, bán chính thức, nhiều lần đe dọa dùng sức mạnh quân sự ăn trùm của ḿnh đối phó với Việt Nam và Philippines khi có những biến cố liên quan đến chủ quyền biển đảo.
Đặc biệt từ năm ngoái đến nay, căng thẳng trên Biển Đông càng thêm nổi bật v́ các hành động hung hăng bá quyền của Bắc Kinh. Tập trận hải quân quy mô liên miên và xua từng đoàn tàu hải giám, hải tuần và tàu đánh cá khua quậy Biển Đông, thách thức các nước nhỏ phía Nam, đặc biệt là Việt Nam và Philippines.
Hà Nội, một mặt vướng mắc “16 chữ vàng” và “bốn tốt” , một phần v́ sự chia rẽ ở trong nội bộ ASEAN, vẫn cố theo đuổi chính sách đu dây “không liên minh với nước này để chống nước khác”, “không để nước ngoài nào đặt căn cứ quân sự trên lănh thổ Việt Nam”.
Bản Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông COC (Code of Conduct) để tránh xung đột vơ trang, thảo luận tới lui suốt nhiều năm qua, đến nay vẫn không thể thành h́nh cụ thể v́ sự bất hợp tác của Bắc Kinh.
Giữa tháng 8 tới đây sẽ có một cuộc họp giữa các nước ASEAN với hy vọng đạt một lập trường chung trước khi họp với Bắc Kinh. Tuy nhiên, nhiều hơn một lần, Bắc Kinh tuyên bố sẽ chỉ họp cho một COC khi “thời gian chín mùi”. Nghĩa là Bắc Kinh thấy ḿnh đă đạt điều ḿnh muốn.
Cuộc họp thượng đỉnh ASEAN ở Cam Bốt năm ngoái đă không ra nổi một bản tuyên bố chung của 10 nước hội viên chỉ v́ Philippines và Việt Nam muốn nêu vấn đề tranh chấp Biển Đông trong khi nước chủ tọa (Cambodia) bị Bắc Kinh giật dây, từ chối.
Bắc Kinh chỉ muốn điều đ́nh tay đôi với các nước tranh chấp quần đảo Trường Sa để dễ lợi dụng thế mạnh nước lớn mà chèn ép. Riêng quần đảo Hoàng Sa đă nuốt gọn th́ Bắc Kinh từ chối thảo luận với Hà Nội.
Theo ư kiến của ông Christian Le Miere, một chuyên viên khảo cứu của Viện Nghiên Cứu Cứu Chiến Lược Quốc Tế (International Institute for Strategic Studies) Những hành động hung hăng của Bắc Kinh thời gian vừa qua trên Biển Đông là chiến lược của họ lấn tới dần, củng cố vị thế chủ quyền.
“Những ǵ chúng ta tiếp tục nh́n thấy là Trung quốc đang cố thay đổi sự kiện trên mặt nước và cố gắng xây dựng cơ sở pháp lư cũng như thích nghi hoàn cảnh pháp lư theo hướng có lợi cho họ bất cứ khi nào. Đồng thời, tận dụng tối đa những tuyên bố chủ quyền v́ chúng sẽ cung cấp cho Trung quốc một vị thế mạnh hơn trong các cuộc đàm phán”. Ông Le Miere nói. (TN)