Và đă 38 năm trôi qua, Sài G̣n giờ đă khoác áo mới, cuộc sống trải qua bao thăng trầm, nhưng những giai điệu đượm buồn, đầy tâm sự của Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt và Người Di Tản Buồn của Nam Lộc th́ dường như vẫn c̣n giữ nguyên sự chất chứa, đau đáu thuở nào.
Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt
Nhạc sĩ Nam Lộc năm 1975. H́nh do nhạc sĩ Nam Lộc cung cấp.
“Tôi sáng tác trong giai đoạn đầu tiên, lúc mọi người đang trong hoàn cảnh vừa xa cách quê hương, trong tâm trạng vô cùng xao động của một cuộc thay đổi đời sống và chính niềm thương nhớ day dứt cũng như nỗi đớn đau của thân phận người tỵ nạn trong thời gian đó, nó đă bùng lên và làm cho tôi phải viết ra những ḍng nhạc.
Thực sự mà nói khi tôi viết ca khúc này tôi dùng một vài câu hát, một vài ḍng nhạc để tự an ủi chính ḿnh, bởi v́ lúc đó tôi chỉ ra đi có một ḿnh trong một sự bất ngờ hoàn toàn, không có định trước. Chuyện thứ hai nữa, sở dĩ tôi nhắc như vậy là bởi v́ trước khi tôi viết Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt th́ trong đời tôi chưa bao giờ sáng tác cả, cho nên bất th́nh ĺnh ḿnh tự viết ra những ḍng nhạc sơ sài an ủi cho chính thân phận ḿnh thôi. Có lẽ v́ bài hát chia sẻ tâm trạng của ḿnh cũng giống như nhiều người, có thể v́ đó, mà mọi người đón nhận bài hát này.
Khi ở trong trại tị nạn th́ tôi có ghi vội những ḍng nhạc và những khung nhạc một cách sơ sài mà thôi, cho đến khi xuất trại tị nạn vào tháng 11 năm 1975 th́ tôi mới được một số anh chị em nhạc sĩ cùng chia sẻ và cố vấn cho tôi để hoàn tất bài hát này.”
Và giờ bản nhạc chép tay Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt bằng bút ch́ thuở nào vẫn được nhạc sĩ Nam Lộc giữ lại như một kỷ niệm không thể nào phai. Có một điều đặc biệt trong Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt là ở khổ nhạc cuối cùng, khi đó, vẫn biết là sẽ ra đi măi măi, cuộc sống vô định, nói là “vĩnh biệt” vậy mà Nam Lộc vẫn tự hứa “sẽ trở về”, v́ sao những mâu thuẫn trái ngược ấy vẫn tồn tại?
Tôi sáng tác trong giai đoạn đầu tiên, lúc mọi người đang trong hoàn cảnh vừa xa cách quê hương, trong tâm trạng vô cùng xao động của một cuộc thay đổi đời sống...
Nhạc sĩ Nam Lộc
“Đây cũng là câu hỏi mà nhiều người đặt ra cho tôi trong những năm qua, thậm chí có cả một nhà văn đă phê b́nh là người viết bài Sài G̣n Vĩnh Biệt có một tâm trạng rất là mâu thuẫn, ra đi gọi là vĩnh biệt, nhưng rồi ở dưới th́ lại nói rằng “tôi xin hứa rằng sẽ trở về.”
Thưa anh, tôi chỉ biết nói rằng, tâm trạng lúc đó rất mâu thuẫn, nó ở trong một hoàn cảnh không được b́nh thường, một cơn xúc động mạnh mẽ. Khi tôi ngồi trên chuyến bay để rời Sài G̣n vào những ngày cuối tháng 4, thôi rồi ḿnh không c̣n một cơ hội nào nữa để nh́n lại thành phố thân yêu nơi ḿnh sống và đă trưởng thành, thôi rồi, ḿnh không c̣n gặp lại những người thân trong gia đ́nh ḿnh nữa, nh́n xuống thành phố Sài G̣n xem như vĩnh biệt, v́ tôi không biết là ḿnh sẽ đi đâu và cuộc sống ḿnh sẽ trôi dạt như thế nào, nằm trong một số phận ḿnh không định đoạt được.
Nhưng khi ḿnh đến trại tị nạn và suốt những ngày sống trong trại tị nạn, xa gia đ́nh, xa quê hương, lúc đó, tôi mới cảm thấy rằng, tôi không thể sống được như vậy, tôi không thể chấp nhận được cuộc sống cô đơn ở bên một xứ lạ, một đất nước không phải là quê hương của ḿnh, không có người thân bên cạnh. Nghĩ đến cha mẹ, anh chị em, nghĩ đến những người thân trong gia đ́nh, nghĩ đến nơi ḿnh đă sống, đă trưởng thành, tôi nghĩ rằng, tôi phải về, tôi xem đó như một lời an ủi và một lời hứa trong ḷng để tôi tiếp tục cuộc sống và có lẽ lúc đó là nỗi nhớ thương, cơn đau đớn lên đến tột cùng, th́ tôi đưa ra lời hứa để tự an ủi ḿnh, để có ǵ đó mà sống.”
Người Di Tản Buồn
Nhạc sĩ Nam Lộc tại trại Pendleton, California năm 1975. H́nh do nhạc sĩ Nam Lộc cung cấp.
Cùng với Sài G̣n Ơi Vĩnh Biệt, Người Di Tản Buồn là bài hát thứ hai Nam Lộc tự sự về cuộc sống tha hương, cô độc với những nỗi nhớ day dứt về một quá khứ vừa vuột khỏi tầm tay.
“Bài Người Di Tản Buồn, có thể nói là phần hai của bài Sài G̣n Vĩnh Biệt, bởi v́ khi tôi đă chấp nhận một cuộc sống cô đơn ở xứ người, một ḿnh sống trong một căn pḥng nhỏ, ban ngày đi làm, ban đêm trở về, cuộc sống cứ kéo dài lê thê như vậy, th́ rơ ràng đây là một người di tản, nói cho đúng là một người tị nạn cô đơn, buồn khổ, bởi lúc đó tôi sống trong một thành phố nhỏ bé nghèo nàn. Dĩ nhiên là khi cô đơn như vậy, ngồi trong pḥng một ḿnh, nghĩ đến gia đ́nh, nghĩ đến đất nước, đặc biệt thời gian đó, lại c̣n nghe đến tin những người bạn đồng ngũ với ḿnh bị bắt đi cải tạo, và dĩ nhiên nghĩ đến người yêu của ḿnh, người t́nh của ḿnh, nên tôi đă viết Người Di Tản Buồn.
Nếu quí vị để ư th́ thấy bài hát chia làm ba đoản khúc khác nhau. Đoạn đầu là những chia sẻ cho quê hương ḿnh, cho gia đ́nh ḿnh, đặc biệt trong đó tôi nhớ tha thiết đến nơi ḿnh đă sinh ra lớn lên, cứ mong rằng một ngày nào đó, qua đời ḿnh sẽ được nằm xuống ở nơi đă chôn nhau cắt rốn.
Rồi th́ ở đoạn 2, tôi nhớ đến những người bạn gái của ḿnh, những người ḿnh đă có một thời quen biết, dấu yêu với nhau, bây giờ cũng đă xa rồi. Có lẽ đoạn làm tôi xúc động nhiều nhất là khi tôi nhớ đến những đêm hành quân, những người bạn cùng chiến đấu với tôi, có những người c̣n sống, có những người đă chết, có những người đang ở trong rừng chiến đấu, đi kháng chiến. V́ thế cho nên đồng thời tôi nghĩ đến họ và hi vọng một ngày nào đó, tôi nằm xuống thân xác tôi được nằm cạnh những người chiến hữu mà tôi đă từng sống chết với họ trong những ngày hành quân, những đêm đóng trại."
Trong ca khúc Người Di Tản Buồn, quư vị hẳn nhận ra “cho tôi xin” được lặp đi lặp lại nhiều lần, và hôm nay, khi cuộc chiến đă đi qua hơn nửa đời người, nếu được “xin” lại một điều ǵ, th́ nhạc sĩ Nam Lộc mong muốn điều ǵ?
“Tôi rất mong một ngày nào đó, tôi được đưa những đứa con tôi sinh ở hải ngoại được về lại quê hương, quê cha đất tổ của chúng nó, để được nh́n lại quê hương của ḿnh, để nh́n lại con đê ở làng Nội Duệ , Bắc Ninh, nơi tôi chào đời.
Tôi muốn cho các cháu được đi lại từ Bắc cho đến Nam và cá nhân tôi cũng được nh́n lại, những nơi tôi đă sống và trưởng thành. Tôi cũng có một nguyện ước là khi tôi nằm xuống có thể sẽ mang một ít tro tàn của tôi để rải xuống trên quê hương ḿnh, trải xuống bên cạnh những người chiến hữu của tôi như tôi đă hứa, hoặc có thể trải xuống tượng đài những chiến sĩ Việt Mỹ mà tôi đă cùng hợp tác xây dựng, đó là những ao ước của tôi.
Nói tóm lại, những h́nh ảnh, những tâm sự của tôi trong bài hát này, tôi sẽ giữ măi cho đến khi tôi nhắm mắt.”
cuộc đời người dân miền nam việt nam có đến năm ngọn sóng chôi dạt và xứ cờ hoa này ...ngọn sóng di tản...ngọn sóng tỵ nan những người ở càc trại tỵ nan đường bộ và đường biển hongkong thái lan..ngọn sống thuyền nhân phi mă lai...ngọn sóng ODP và con lai...ngọn sóng HO...
c̣n ngọn sóng đỏ du lịch, du học, kết hôn, kinh tài,sư cọ quốc doanh tràn qua...ngọn sóng này kêu là núp theo cái ruột thừa ngàn dặm rơi cục nào là đóp cục đó
Hehehehehe
bác lại nói thế em là ngọn sóng chưa có bác ở xứ này ...em th́ chưa có học khóa đặng công nào ngày em c̣n ở việt nam th́ đặc công chưa tự do đi lại như ngày nay..chỉ có một ít thôi nhưng mà bị MK3 nội lên hết...c̣n khủng bố quấn khăn th́ em cũng không có giao du từ ngày sông ở bên này
em mà quấn được khăn rằng th́ em di tản làm ǵ hở bác ??? ở lại th́ ngày nay cũng được một chân tha hồ bóc lột làm ǵ phải bỏ quê hương bỏ mồ mả ông bà tổ tiên qua cái đất nước này hở bác ?? c̣n khăn trùm khủng bố th́ bố bảo cũng chả giám dờ vào đấy bác à
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.