Nga “ăn miếng trả miếng” quyết liệt với Mỹ

Moscow hôm nay (13/4) tuyên bố, Washington đã giáng một đòn nặng nề vào quan hệ Nga-Mỹ bằng hành động “cấm cửa” 18 quan chức Nga vì lý do vi phạm nhân quyền. Nga đã nhanh chóng có hành động trả đũa khi công bố một danh sách tương tự, trong đó nêu tên 18 quan chức Mỹ bị cấm ra vào lãnh thổ của Nga.

Một cuộc họp của Duma Quốc gia Nga

Mỹ trừng phạt các quan chức Nga

Hôm 12/4, Mỹ đã công bố một bản danh sách gồm 18 quan chức Nga bị nước này áp đặt các biện pháp trừng phạt về visa và tài chính theo Dự luật Magnitsky.

Dự luật Magnitsky được Tổng thống Barack Obama ký hồi cuối năm ngoái. Dự luật Magnisky được đặt theo tên của luật sư Sergei Magnitsky – người đã chết trong nhà tù ở Moscow cách đây 4 năm. Dự luật Magnitsky nhằm vào các quan chức Nga bị cho là có dính líu đến cái chết của luật sư Magnitsky. Các quan chức này bị cấm không được xin visa vào Mỹ và bị phong tỏa tài sản ở Mỹ nếu có.

Luật sư Magnitsky bị bắt vì những cáo buộc gian lận thuế sau khi tố cáo một nhóm quan chức Nga biển thủ 230 triệu USD tiền công quỹ. Ông này chết sau 11 tháng giam giữ trước khi xét xử. Cái chết của luật sư Magnitsky là do các vấn đề sức khỏe nhưng hội đồng nhân quyền của điện Kremlin năm 2011 cho biết, ông này đã bị tra tấn vài giờ trước khi chết. Những người ủng hộ luật sư Magnitsky cho rằng, vụ án chống lại ông này đã bị dựng lên để trả thù việc ông phanh phui về số tiền 230 triệu USD bị biển thủ.

Việc Mỹ thông qua Dự luật Magnitsky đã từng gây ra một cơn sóng gió khá lớn trong quan hệ Nga-Mỹ hồi cuối năm vừa rồi. Khi tình hình vừa dịu đi thì Washington hôm qua lại bất ngờ công bố danh sách 18 quan chức Nga bị cấm xin visa vào Mỹ và có thể bị phong tỏa tài sản ở Mỹ nếu có.

Không có tên của vị quan chức cấp cao nào của liên bang Nga trong danh sách được công bố công khai trên website của Bộ Tài chính Mỹ. Tuy nhiên, theo một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ, họ còn có một “danh sách đen” bí mật khác có tên các quan chức Nga bị áp dụng biện pháp trừng phạt được đưa ra trong Dự luật Magnitsky.

Vị quan chức giấu tên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, ông không thể cung cấp con số cũng như các nội dung khác trong bản danh sách bí mật nhưng ông này tiết lộ, những quan chức Nga có tên trong danh sách chỉ bị cấm xin visa vào Mỹ nhưng không bị phong tỏa tài sản ở Mỹ nếu có.

“Bạn không thể phong tỏa tài sản của ai đó một cách bí mật”, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay.

Trong danh sách đen được công bố công khai của Mỹ không có tên của bất kỳ vị quan chức nào trong bộ máy lãnh đạo chủ chốt của Tổng thống Vladimir Putin. Danh sách này có tên của 16 quan chức bị Mỹ cáo buộc có liên quan đến cái chết của luật sư Sergei Magnitsky. Trong số đó có các điều tra viên và quan chức của Bộ Nội vụ Nga, Văn phòng Trưởng Công tố và Ủy ban Điều tra cũng như các quan chức thuộc ngành thuế, của nhà tù và các thẩm phán.

Ngoài ra, hai công dân khác không liên quan gì đến vụ án Magnitsky cũng bị liệt vào danh sách đen được đăng tải trên website của Bộ Tài chính Mỹ.

Nga ăn miếng trả miếng với Mỹ

Ngay sau khi Mỹ công bố bản danh sách đen các quan chức Nga bị cấm xin visa vào Mỹ, Moscow đã nhanh chóng có câu trả lời cho hành động của Washington.

Chính quyền của Tổng thống Putin cũng đã công bố một bản danh sách tương tự, trong đó liệt kê tên của 18 quan chức Mỹ bị cấm vào Nga. Thông tin này đã được Bộ Ngoại giao Nga khẳng định trong một tuyên bố được đăng tải trên website của họ ngày hôm nay.

“Không giống như danh sách được lập lên tùy tiện của phía Mỹ, danh sách của chúng tôi tập trung chủ yếu vào những nhân vật liên quan đến các hoạt động tra tấn và giam giữ vô thời hạn tù nhân ở nhà tù Guantanamo cũng như những người có liên quan đến các hoạt động bắt cóc và chuyển các công dân Nga sang nước khác, gây ra mối đe dọa đối với sức khỏe và mạng sống của họ”, tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga cho biết.

“Cuộc chiến danh sách này không phải là quyết định của chúng tôi. Tuy nhiên, chúng tôi không có quyền phớt lờ sự dọa dẫm công khai đó. Đã đến lúc các chính khách ở Washington nên nhận ra rằng, sẽ thật là vô ích khi đặt nền tảng của mối quan hệ với một nước như Nga trên thái độ của kẻ bề trên và dựa trên sự ra lệnh, sai khiến”, Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh.

Cũng giống như danh sách của Mỹ, bản danh sách đen của Nga gồm tên của 18 quan chức Mỹ. Trong số này có 4 người liên quan trực tiếp đến nhà tù ở Vịnh Guantanamo của Mỹ. Số còn lại hầu hết được miêu tả là các công tố viên, điệp viên và những người bị cáo buộc vi phạm nhân quyền đối với người Nga ở nước ngoài.

Phản ứng mạnh mẽ của Moscow được đưa ra chỉ một ngày sau khi ông Alexei Pushkov, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Nga (Duma Quốc gia Nga), tuyên bố, Dự luật Magnitsky của Nga trên thực tế đã “chôn vùi ý tưởng cũng như quan niệm” về cái gọi là chính sách “tái điều chỉnh” quan hệ Nga-Mỹ mà ông Obama đã khởi xướng khi lần đầu tiên lên cầm quyền năm 2009.

Rõ ràng, việc Mỹ thông qua Dự luật Magnitsky đã đẩy quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới vào một cuộc khủng hoảng mới. Trước đó, hồi cuối năm ngoái, Moscow cũng đã từng ký một dự luật cấm người Mỹ nhận con nuôi ở Nga. Đây là một phần trong biện pháp trả đũa của Moscow đối với Dự luật Magnitsky.

Kiệt Linh - (tổng hợp)