Hơn 20 nước trên thế giới sử dụng năng lượng hạt nhân song rất ít quốc gia sở hữu hoặc theo đuổi con đường sản xuất vũ khí hạt nhân. Cùng điểm danh một số nhân vật tiên phong trong lĩnh vực "hao tiền tốn của" này.
Mỹ
Lần đầu thử nghiệm: năm 1945
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1992
Tổng số lần thử nghiệm: 1.054
Số đầu đạn hạt nhân: 7.650
Mỹ là quốc gia tiến hành số vụ thử hạt nhân thậm chí nhiều hơn tổng số các nước trên thế giới cộng lại và là nước duy nhất sử dụng vũ khí hạt nhân trong chiến đấu. Mỹ cũng là nước duy nhất triển khai vũ khí hạt nhân tại các quốc gia khác. Theo chương trình chia sẻ hạt nhân của NATO, Mỹ đã đưa bom hạt nhân tới Bỉ, Đức, Italy, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ.
Thông qua hàng loạt hiệp ước, Mỹ và Nga đã cùng nhau giảm số lượng kho hạt nhân của mình song 2 quốc gia này vẫn liên tục đứng đầu trong danh sách các cường quốc hạt nhân trên thế giới. Thậm chí, Mỹ và Nga đều có khả năng triển khai vũ khí hạt nhân trên cả mặt đất, trên không và trên biển.
Theo thống kê của Ủy ban Khoa học Mỹ, tới tháng 12/2012, Mỹ sở hữu khoảng 2.150 đầu đạn hạt nhân chiến đấu cùng với 2.500 đầu đạn hạt nhân trong kho lưu trữ và hơn 3.000 đầu đạn chờ tiêu hủy.
Nga
Lần đầu thử nghiệm: năm 1949
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1990
Tổng số lần thử nghiệm: 715
Số đầu đạn hạt nhân: 8.420
Khi Liên Xô cũ tiến hành vụ thử nghiệm nguyên tử lần đầu tiên vào năm 1949, quốc gia này sử dụng công nghệ tương tự như trong 4 cuộc thử nghiệm đầu tiên của Mỹ và được sử dụng để ném bom xuống thành phố Nagasaki của Nhật Bản.
Theo thống kê của Ủy ban Khoa học Mỹ, tới tháng 12/2012, Nga hiện có khoảng 1.720 đầu đạn hạt nhân chiến đấu cùng với 2.700 đầu đạn hiện nằm trong kho lưu trữ và 4.000 đầu đạn chờ tiêu hủy.
Anh
Lần đầu thử nghiệm: năm 1952
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1991
Tổng số lần thử nghiệm: 45
Số đầu đạn hạt nhân: 225
Khi Mỹ bắt đầu triển khai dự án Manhattan, một nhóm các nhà khoa học mang tên "Phái đoàn Anh" đã tới trợ giúp. Tuy nhiên vào năm 1946, khi Mỹ thông qua luật cấm chia sẻ thông tin với các quốc gia khác, Anh đã bắt đầu xây dựng chương trình hạt nhân cho riêng mình.
Tới năm 1954 – thời điểm luật pháp Mỹ được sửa đổi, đã mở ra cơ hội tái hợp tác chương trình hạt nhân giữa Mỹ và Anh. Do đó, hơn 1/2 số vụ thử nghiệm hạt nhân của Anh có sự giúp sức của Mỹ.
Hiện nay, Anh đang sở hữu 4 tàu ngầm trang bị tên lửa hạt nhân. Năm 1998, Anh đã cho toàn bộ vũ khí hạt nhân triển khai trên không về "nghỉ hưu".
Pháp
Lần đầu thử nghiệm: năm 1960
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1996
Tổng số lần thử nghiệm: 210
Số đầu đạn hạt nhân: 300
Pháp giữ vị trí số 3 trong danh sách các cường quốc hạt nhân trên thế giới mặc dù khoảng cách về độ lớn của kho vũ khí mà Pháp đang sở hữu còn kém xa so với Mỹ và Nga.
Sau tuyên bố tái cơ cấu quốc phòng của cựu tổng thống Jacques Chirac, Pháp đã phá bỏ toàn bộ vũ khí hạt nhân triển khai trên mặt đất vào năm 1996 đồng thời giảm cơ cấu hoạt động xuống còn 50%.
Ủy ban Khoa học Mỹ ước tính hiện nay, Pháp đang sở hữu 300 đầu đạn hạt nhân chiến đấu và 4 tàu ngầm nguyên tử.
Trung Quốc
Lần đầu thử nghiệm: năm 1964
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1996
Tổng số lần thử nghiệm: 45
Số đầu đạn hạt nhân: 240
Từ những năm 1950, Trung Quốc đã bắt đầu theo đuổi chương trình phát triển vũ khí hạt nhân sau khi Mỹ dịch chuyển trang thiết bị hạt nhân tới khu vực Thái Bình Dương trong cuộc chiến liên Triều năm 1950 – 1953.
Sau thành công của vụ thử nghiệm hạt nhân đầu tiên năm 1964, chỉ 32 tháng sau, Bắc Kinh tiếp tục tiến hành vụ thử nghiệm nhiệt hạch đầu tiên. Đây được xem là quãng thời gian ngắn nhất mà những quốc gia hạt nhân có thể tiến hành các cuộc thử nghiệm phân – nhiệt hạch.
Theo Ủy ban Khoa học Mỹ, hiện nay, Trung Quốc tiếp tục nâng cao năng lực hạt nhân. Tới tháng 12/2012, Trung Quốc sở hữu 140 đầu đạn hạt nhân triển khai trên hệ thống tên lửa đặt dưới mặt đất và 40 đầu đạn triển khai trên không. Số đầu đạn còn lại hiện đang chờ tiêu hủy hoặc sẽ được lắp đặt trên các tàu ngầm hạt nhân trong tương lai. Uỷ ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ - Trung nhận định chỉ mất 2 năm, Bắc Kinh đã có thể sản xuất được một chiếc tàu ngầm hạt nhân.
Ấn Độ
Lần đầu thử nghiệm: năm 1974
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1998
Tổng số lần thử nghiệm: 6
Số đầu đạn hạt nhân: 80 – 100
Ấn Độ quyết định xây dựng kho vũ khí hạt nhân cho riêng mình sau khi Trung Quốc tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân vào giữa những năm 1960. Năm 1974, Ấn Độ thực hiện cuộc thử nghiệm hạt nhân đầu tiên. Ba cuộc thử nghiệm khác được tiến hành vào tháng 5/1998. Tiếp sau 2 ngày thể mang theo đầu đạn hạt nhân.
Ấn Độ hiện đang sở hữu lực lượng tên lửa trên mặt đất và trên không có khả năng mang theo đầu đạn hạt nhân. Và trong tương lai, quốc gia đông dân thứ 2 trên thế giới sẽ đưa hải quân tiếp cận với các chương trình hạt nhân. Giống như đối thủ cạnh tranh – Pakistan, Ấn Độ đang tích cực sản xuất thêm đầu đạn hạt nhân.
Pakistan
Lần đầu thử nghiệm: năm 1998
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 1998
Tổng số lần thử nghiệm: 6
Số đầu đạn hạt nhân: 90 – 110
Năm 1972, sau cuộc chiến tranh thứ 3 với Ấn Độ, Pakistan đã bí mật khởi động chương trình hạt nhân nhằm theo kịp năng lực phát triển nguyên tử của đối thủ. Phản ứng trước các vụ thử nghiệm hạt nhân của Ấn Độ vào năm 1998, Pakistan tuyên bố cho nổ 6 thiết bị dưới lòng đất tại vùng Chagai, gần biên giới với Iran.
Theo Ủy ban Khoa học Mỹ, Pakistan có khả năng triển khai đầu đạn hạt nhân thông qua hệ thống tên lửa trên mặt đất và trên không. Hiện, quốc gia Hồi giáo chưa xây dựng được hệ thống phóng tên lửa trên biển.
Triều Tiên
Lần đầu thử nghiệm: năm 2006
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 2013
Tổng số lần thử nghiệm: 3
Số đầu đạn hạt nhân: dưới 10
Triều Tiên đã cho tiến hành 3 cuộc thử nghiệm hạt nhân dưới lòng đất trong đó vụ thử nghiệm mới nhất diễn ra vào ngày 12/2 năm nay. Bình Nhưỡng cũng đã tiến hành các cuộc thử nghiệm phóng tên lửa đạn đạo song nhiều chuyên gia cho rằng quốc gia cô lập chưa thể tiếp cận công nghệ đưa đầu đạn hạt nhân tích hợp trên tên lửa để tấn công. Nhưng hiện nay, khả năng Triều Tiên đang sở hữu lượng nhiên liệu plutonium đủ để sản xuất 10 đầu đạn hạt nhân.
Chương trình hạt nhân của Triều Tiên chính thức bắt đầu từ thời điểm lắp đặt một lò phản ứng sử dụng công nghệ của Liên Xô cũ tại cơ sở hạt nhân Yongbyon. Theo hiệp ước năm 1994 ký kết với Mỹ, Triều Tiên đã cam kết ngừng chương trình hạt nhân và chuyển sang xây dựng các lò phản ứng nhằm sản xuất điện phục vụ nhu cầu điện năng trong nước.
Tuy nhiên, 8 năm sau, Bình Nhưỡng đã lên tiếng thừa nhận theo đuổi chương trình phát triển vũ khí hạt nhân bí mật và trục xuất các quan sát viên từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) – đơn vị chịu trách nhiệm giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc, về nước.
Mặc dù, sau mỗi cuộc thử nghiệm hạt nhân, Triều Tiên lại phải hứng chịu thêm lệnh trừng phạt từ phía Liên Hiệp Quốc.
Israel
Lần đầu thử nghiệm: năm 0
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 0
Tổng số lần thử nghiệm: 0 báo cáo
Số đầu đạn hạt nhân: 80
Theo Ủy ban Khoa học Mỹ, Israel từ chối cung cấp mọi thông tin liên quan tới tiến trình phát triển vũ khí hạt nhân đồng thời phủ nhận việc quốc gia này sở hữu bom nguyên tử. Tuy nhiên, giới quan sát ước tính Israel hiện đang sở hữu 80 đầu đạn hạt nhân và lượng nhiên liệu plutonium đủ để sản xuất 200 đầu đạn mới.
Trong bài phỏng vấn trên truyền hình vào năm 1998, cựu thủ tướng Israel - Shimon Peres cho biết Israel đã bắt đầu phát triển chương trình hạt nhân vào những năm 1950 nhằm ngăn chặn chiến tranh. Trọng tâm của chương trình vũ khí nguyên tử của Israel nằm tại Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân Negev trên sa mạc gần thị trấn Dimona.
Trong những năm gần đây, Israel đã nắm trong tay lực lượng tàu ngầm và máy bay có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Theo giới chuyên gia, căn cứ tên lửa mặt đất Jericho của Israel có khả năng triển khai đầu đạn hạt nhân.
Iran
Lần đầu thử nghiệm: năm 0
Lần thử nghiệm gần nhất: năm 0
Tổng số lần thử nghiệm: 0 báo cáo
Số đầu đạn hạt nhân: 0 báo cáo
Iran luôn khẳng định chương trình làm giàu uranium của nước này nhằm phục vụ mục đích sản xuất năng lượng dân sự. Song IAEA cho biết Iran không hợp tác đầy đủ với giới chuyên gia do đó việc quốc gia này có thực hiện đúng theo cam kết phát triển hạt nhân cho mục đích hòa bình hay không còn là câu hỏi chư có lời giải đáp. Do đó, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và hàng loạt quốc gia phương Tây đã áp đặt lệnh trừng phạt liên quan tới buôn bán vũ khí và kinh tế với Iran.
Trong năm 2012, Iran đã nhiều lần nhóm họp với nhóm "P5+1" gồm đại diện từ Đức và 5 thành viên thường trực thuộc Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc – Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ để bàn thảo về chương trình hạt nhân của nước này. Song các cuộc đàm phán ngoại giao vẫn chưa đạt được kết quả chung cho các bên liên quan.
Theo báo cáo hồi tháng 12/2012 của Cơ quan Nghiên cứu quốc hội Mỹ, từ những năm 1980, Iran đã bắt đầu phát triển tên lửa đạn đạo với số lượng tên lửa triển khai nhiều nhất tại khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho biết hệ thống tên lửa của Iran chưa sẵn sàng mang đầu đạn hạt nhân. Ngoài ra, quốc gia này còn mất nhiều thời gian và nghiên cứu thêm để thực hiện được mục tiêu cuối cùng.
Minh Thu
Bao nhiêu nước có vũ khí hạt nhân trên thế giới?
