Nhân lực cho ngành Tư pháp không đủ để chuyên sâu

Cán bộ là “nỗi niềm lâu đời” của công tác tư pháp bởi nhiệm vụ tăng theo từng năm nhưng biên chế cho ngành, nhất là ở cơ sở, thì hầu như “giẫm chân tại chỗ”.


Gấp đôi nhiệm vụ khi biên chế mới tăng 10-15%
Sau mỗi năm công tác, một trong những hạn chế, khó khăn được toàn Ngành ghi nhận là biên chế cán bộ ngành tư pháp không tương xứng với nhiệm vụ được giao. Như năm 2012, ngành Tư pháp phải “gánh” thêm gấp đôi nhiệm vụ nhưng biên chế cho tư pháp địa phương chỉ tăng 10-15%.
Tuy vui khi các cơ quan Tư pháp của tỉnh đã được quan tâm bổ sung cán bộ cho các lĩnh vực công tác mới, nhưng Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Cà Mau Nguyễn Thanh Reo vẫn không khỏi lo lắng vì chất lượng cán bộ “còn có vấn đề”.
Không riêng ở Cà Mau, đa số các cơ quan tư pháp địa phương đều gặp phải tình trạng trình độ, kinh nghiệm của cán bộ trong thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm còn lúng túng khiến công tác xây dựng văn bản còn chưa ngang tầm, nhất là chất lượng tham mưu của pháp chế sở, ngành chưa đáp ứng yêu cầu.

Cán bộ tư pháp xã Thượng Yên Công (TP Uông Bí) hướng dẫn người dân làm thủ tục đăng ký hộ khẩu.

Ông Nguyễn Văn Phụ (Trưởng phòng Tư pháp huyện Mỹ Đức (TP.Hà Nội) cũng chung tâm sự, bởi công việc tư pháp ở cơ sở rất đa dạng, mà cán bộ không thể chỉ tập trung vào 1 việc nên dù định biên đã được ổn định nhưng so với công việc của ngành thì áp lực là quá lớn.
Trước đây, khi chỉ có 1 cán bộ tư pháp thì hầu như không làm được gì, toàn bộ mảng tư pháp bỏ hết, chỉ tiếp nhận hồ sơ cho chánh văn phòng ký chứng thực cũng hết ngày. Nhưng nay, số định biên tăng cho cán bộ tư pháp tối đa 2 cán bộ tư pháp/xã thì các nhiệm vụ tư pháp cũng mới chỉ được giải quyết đủ mà vẫn còn mờ nhạt, chưa thể sâu sắc.
Không chỉ tư pháp, ngay các cơ quan thi hành án dân sự - vốn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cho công lý thực sự được thực thi cũng không thoát được khó khăn do thiếu cán bộ.
Cục trưởng Cục THA tỉnh Thái Bình Lê Văn Đệ nhấn mạnh, xác định THA là “nhiệm vụ chính trị” nên Cục rất quan tâm đến công tác tổ chức cán bộ vì “chi cục nào cán bộ tốt thì công tác phối hợp tốt, mọi người cùng vào cuộc. Lúc đó không cuộc nào không xong”. Nhưng bản thân các cơ quan THA tỉnh cũng đang thiếu khoảng 16 lãnh đạo từ cấp phòng, chưa kể đội ngũ cán bộ làm công tác THA và chấp hành viên vẫn đang thiếu khi các việc phải THA ngày càng tăng cả về số lượng và độ phức tạp.
Cán bộ “tủi thân” vì chế độ
Nên giải pháp được đưa ra là cho các cơ quan tư pháp tùy khả năng có thể thuê hợp đồng. Song theo ông Reo, trách nhiệm thực thi công vụ, tham mưu, đề xuất còn vướng nhiều là do một nguyên nhân là còn một bộ phận người làm công tác tư pháp ở cơ sở chưa được vào biên chế.


Vì thế, tập huấn chuyên sâu về các nhiệm vụ mới, nhất là lý lịch tư pháp, xử lý vi phạm hành chính, theo dõi thi hành pháp luật… là rất quan trọng để cùng với nhiệm vụ kiện toàn tổ chức để lực lượng cán bộ tư pháp hiện tại có thể “bắt nhịp” yêu cầu ngang tầm nhiệm vụ.
Cũng tán thành những hạn chế do công tác cán bộ đối với hiệu quả hoạt động tư pháp, lãnh đạo hai thành phố lớn nhất cả nước là TP.Hà Nội và TP.HCM đều đề nghị TƯ có cơ chế, chính sách bố trí phù hợp cán bộ theo yêu cầu của địa phương, chứ không nên phân bổ “dàn trải” theo định biên như hiện nay.
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Minh Trí bày tỏ, TP có khả năng trả lương cho cán bộ cấp cơ sở nhưng định biên không “mở” thì TP cũng chịu, không thể bổ sung nhân lực cho công tác tư pháp. Vì thế, phân bổ số lượng cán bộ theo nhu cầu giải quyết công việc thực tế của địa phương là chính sách cần được quan tâm, điều tiết để công tác tư pháp nói riêng và các công tác khác ở cấp cơ sở được thực hiện hiệu quả.
Hầu như địa phương nào cũng “đòi” tăng biên chế, nhất là cho những ngành như tư pháp vì “cán bộ hợp đồng thì trách nhiệm không thể cao cán bộ trong biên chế, nhất là trong công tác văn bản và kiểm tra các lĩnh vực hoạt động” – ông Phụ phản ánh. Bên cạnh đó, cũng cần có chính sách để cán bộ tư pháp không phải “tủi thân” khi so với các ngành khác trong khối nội chính, điển hình như việc cán bộ tư pháp không có phụ cấp ngành trong khi các ngành nội chính đều có, mà trọng tránh thì không hề hơn kém nhau.


Để nhanh chóng chấm dứt tình trạng này và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Bộ Tư pháp đã công bố Quy hoạch phát triển nhân lực ngành Tư pháp giai đoạn 2011-2020 với mục tiêu đảm bảo về chất lượng và có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, thúc đẩy quá trình xây dựng và phát triển đất nước thời kỳ hội nhập quốc tế.
Theo đó, đến năm 2015, cơ quan tư pháp địa phương sẽ được tăng 9.000 người, hệ thống cơ quan thi hành án dân sự được tăng 8.100 người, đến năm 2020, cơ quan tư pháp địa phương sẽ được tăng 7.100 người, hệ thống cơ quan THA được tăng 8.000 người. Nếu những mục tiêu này được thực hiện, đội ngũ cán bộ làm công tác tư pháp sẽ được chuyên nghiệp hóa, sắp xếp và sử dụng hiệu quả, cũng như đảm bảo sự kế tiếp ổn định cho các thế hệ cán bộ của ngành.
Huy Anh