Hằng ngày, Tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu - thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng An B́nh vẫn đi làm bằng taxi, xe ôm. Ông mê ngồi thiền, ham tập Aikido và thích đi xem phim vào cuối tuần...
- Không ít người vẫn người ṭ ṃ về đời sống của một quan chức cấp cao làm trong ngân hàng. Vậy ông có thể chia sẻ về một ngày làm việc b́nh thường của ḿnh?
- Người khác th́ tôi cũng không rơ nhưng riêng tôi có một cuộc sống có thể nói là khá kỷ luật và khắc khổ. Buổi sáng tôi thường ngủ dậy lúc 5h, tập thể dục, sau đó ngồi thiền khoảng 30 phút rồi đến cơ quan. Buổi chiều, các ngày chẵn là thứ hai, tư, sáu, nếu không quá bận rộn, tôi đi tập Aikido (Hiệp khí đạo) tại Vơ đường Tenshinkai trong khu vực trường THPT Cầu Giấy, quận Cầu Giấy. Tôi giữ thói quen ăn nhiều rau củ quả, uống sữa đậu nành và ăn ít thịt. Cũng có thể v́ thế mà sức khỏe của tôi, đến thời điểm này, có thể tạm nói là rất khả quan.
- Điều ǵ đă đưa ông đến với môn vơ thuật cổ truyền của Nhật Bản - Aikido?
- Tôi là một người theo vơ đạo mấy chục năm nay, từ lúc c̣n là sinh viên học đại học tại Đức. Lúc đó, tôi đă là huấn luyện viên đệ nhị đẳng Taekwondo. Sau đó sang Mỹ sinh sống và làm việc, tôi lại theo môn phái Vơ lâm Kungfu- một loại h́nh vơ thuật của Việt Nam, là huấn luyện viên đệ nhất đẳng.
Sau nhiều năm học vơ, cho đến cách đây khoảng 22 năm, t́nh cờ làm quen với môn Aikido, c̣n gọi là Hiệp khí đạo của Nhật Bản, tôi học từ đó. Đến nay, tôi đă lên tới bậc huyền đai đệ tam đẳng. Có lẽ, từ giờ đến lúc ĺa khỏi cơi đời, tôi vẫn sẽ theo bộ môn này. Cần nói thêm, chính v́ tập vơ mà đời sống của tôi cũng tương đối kỷ luật và quân b́nh.
Về cơ duyên th́ có lẽ là xuất phát từ hồi trẻ, tôi đă rất quan tâm về đời sống tinh thần và do ba tôi đă khai mở tinh thần vơ thuật trong tôi từ lúc c̣n cắp sách đến trường. Tôi cho rằng, đời sống tinh thần cũng như sức khỏe chỉ có từ tập luyện mà ra. Chân lư này được tôi t́m thấy trong thiền đạo và nhận ra đây là con đường để phát triển trí tuệ, thể lực, nội lực tuyệt vời nhất.
Đối với tôi, việc tập luyện tập trung tinh thần cũng như ngồi thiền không những giúp cho ḿnh thư thái mà c̣n là một trong những cách để giải tỏa các áp lực trong cuộc sống, công việc. Thiền giúp cho ḿnh có tinh thần ổn định, vui cũng không quá thể hiện ra, kiêu căng, tự đại, mà buồn cũng không bị rơi vào bi kịch, âu sầu quá. Tôi tự đặt cho ḿnh một khẩu hiệu: “Đừng vui quá mà cũng đừng buồn lâu, v́ cái vui mau qua mà điều buồn chóng hết”.
Ít ai tin, là một chuyên gia, lănh đạo ngân hàng, song ông Nguyễn Trí Hiếu vẫn phải ở nhà thuê, đi làm hằng ngày bằng taxi hoặc xe ôm. Ảnh:
Lan Anh.
- V́ sao ông chọn thiền mà lại không t́m đến một bộ môn nào khác mà giới quan chức, lănh đạo vẫn thường xuyên chơi như đánh golf, đi du lịch…?
- Tôi nghĩ, với tinh thần của ḿnh, thiền định là một cách sống phù hợp. Người làm trong ngành ngân hàng cần phải có một số đặc tính quan trọng. Trong số này, tinh thần trong sáng là điều kiện để những người làm quản lư có thể đi đến những quyết định sáng suốt nhất.
Tiếp đến là sự b́nh tâm. Trong ngành ngân hàng, b́nh tâm tuyệt đối quan trọng v́ có nhiều lúc, các lănh đạo phải giải quyết những vấn đề về nợ xấu, khách hàng không trả nợ, thậm chí quỵt, xù nợ. Anh em làm trong ngành ngân hàng, không ai lạ ǵ việc 6h sáng ngủ dậy là nhắn tin, gọi điện hỏi nhau là thế chấp tài sản ở đâu, ngày hôm nay làm ǵ để có thể “cột” mấy cái tài sản thế chấp, thu hồi nợ. Trách nhiệm của người quản lư là rất lớn và nếu làm sai, họ có thể bị pháp luật xử lư. V́ thế mà làm trong ngành tài chính, ngoài cần trí tuệ th́ c̣n là sự b́nh tâm, an tâm. Ḿnh b́nh tâm trong mọi t́nh huống th́ mới xử lư chính xác được.
Trong thiền định, tôi t́m thấy sự thanh liêm. Đây là một trong những đức tính rất cần thiết của người làm ngân hàng. Thật sự phải nói, nếu có tà ư th́ làm về tài chính ngân hàng, nhất là quản lư, có nhiều cách để ăn cắp, ăn trộm, thụt két… làm hư hại tài sản của cơ quan. Việc tham thiền sẽ khiến ḿnh làm giảm bớt dục vọng và sự tham lam.
Cuối cùng, thiền giúp cho ḿnh t́m thấy sự nhất quán. Nói chuyện với một người làm ngân hàng truyền thống, người ta có thể nh́n thấy sự “trong suốt” của người đó qua hành động, qua ư nghĩ và có thể dự đoán ngày mai anh sẽ làm ǵ, tháng tới anh sẽ làm ǵ và hoàn toàn không có sự mập mờ trong đó. Những điều này được thể hiện rất rơ trong tính liên tục và xuyên suốt của một nguởi tu thiền: cái ǵ đă làm hôm qua cũng là cái sẽ làm hôm nay và ngày mai, cái ǵ đă nghĩ hôm qua cũng là cái sẽ nghĩ hôm nay và ngày mai.
- Học vơ và ngồi thiền đă giúp ông phát huy những đức tính đó như thế nào?
- Tôi nhớ hồi c̣n làm ngân hàng ở Mỹ, có lần đi thu nợ của khách hàng cùng cảnh sát ṭa án, tư pháp. Bên nợ là một công ty, chúng tôi có nhiệm vụ đến đóng cửa. Sau khi mọi thủ tục, dữ liệu đă thu thập xong xuôi, tôi ra chỗ đậu xe th́ vị tổng giám đốc của công ty nói trên đă đứng đợi tự bao giờ. Ông này đă uống rượu và có hành vi chửi bới, lăng mạ đồng thời t́m cách dùng vũ lực với tôi. Lúc đó, tôi lùi bước và nói: “Ông đừng đụng tới tôi, thứ nhất là tôi làm việc này không phải v́ tôi, mà là quy định của ngân hàng. Thứ hai, tôi có thể đối phó với ông bằng chân tay”. Cũng may là vị tổng giám đốc này đă lùi bước và không có các hành động bạo lực. Nhưng tôi nghĩ, nếu có bạo lực, th́ ít nhất ông ấy cũng bị gẫy tay hay dập xương v́ những thế Aikido nhẹ nhàng nhưng vô cùng nguy hiểm (cười)!
Nói như vậy để thấy, khi ḿnh có sự b́nh tâm, với bản chất của người tham thiền và bề dày kinh nghiệm, nên tôi xử lư khá b́nh tĩnh. Khi đó, tôi nhớ là cơ thể bắt đầu chùng xuống và thả lỏng chứ không trợn mắt, căng cứng. Đây là phản ứng của người theo vơ đạo lâu năm khi họ gặp phải nguy cơ bị tấn công th́ không những thể xác mà tinh thần cũng chùng xuống và nới giăn để chuẩn bị đối phó.
- Nhiều người vẫn nghĩ rằng, lănh đạo các ngân hàng th́ có những thú tiêu khiển xa xỉ so với b́nh thường. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này?
- Là con người, ai mà không thích được ăn ngon, vui chơi, có những giải trí thú vị. Nhưng người làm ngân hàng, nếu để bị lôi kéo vào những thú vui đó th́ dễ hư hỏng và dễ dàng bị cám dỗ đưa đến những thủ đoạn, dùng chức năng để lợi dụng, làm thất thoát tài sản của ngân hàng. Tôi nh́n thấy nguy hiểm đó, nên đời sống tương đối kỷ luật. Sau giờ làm, tôi về nhà, không nhậu nhẹt, nếu có cũng không dám uống nhiều.
Tôi có một nguyên tắc bất di bất dịch là không đánh bạc. Đă có trường hợp người làm ngân hàng dính vào cờ bạc và t́m mọi cách để móc túi, ăn cắp tiền của cơ quan. Và h́nh như đâu đó trong xă hội cũng đă đang xảy ra chuyện này. Đó là cạm bẫy lớn cho người làm ngân hàng khi họ đụng đến tài chính, tiền bạc mà lại rơi vào nghiện ngập cờ bạc và các thứ sa đọa khác. Đối với tôi, thường th́ một ngày bắt đầu từ sáng và kết thúc vào 9h tối tại cơ quan, trừ những buổi chiều đi tập Aikido. Buổi tối về nhà, tôi tự nấu ăn, cuối tuần th́ đi nhà thờ hoặc xem phim. Cuộc sống như thế là đủ rồi!
- Như vậy là ông không có ôtô và nhà riêng, dù là một thành viên trong hội đồng quản trị ngân hàng?
- Ôtô riêng th́ không có, c̣n nhà th́ tôi thuê tại quận Ba Đ́nh. Trước kia, Ngân hàng An B́nh có chuẩn bị xe ôtô, nhưng hiện tại cắt giảm chi phí, nên hằng sáng, tôi đi làm bằng taxi hoặc xe ôm. Về các tài sản như bất động sản hay căn hộ dự án, có lẽ tôi là một trong những người làm ngành ngân hàng không được may mắn.
Nhưng tôi cho rằng, sự tự do cao nhất là sự tự giải thoát khỏi bản ngă tham lam, v́ khi ḿnh có cái ǵ đó, ḿnh lại bị ràng buộc và luôn t́m cách bảo vệ nó, gây nên sự bất an và mất quân b́nh trong nội tâm. Hiện tại, tôi không có tài sản, nhà lầu, ôtô, thậm chí gia đ́nh cũng không, tạm gọi là “nhà ngân hàng vô sản tuyệt đối”. Vợ và 3 cô con gái ở hết bên Mỹ, mỗi năm tôi thường về Mỹ một lần, c̣n gọi điện th́ thường xuyên. Vợ tôi là người Mỹ gốc Đức. Ba cháu gái, sinh ở California, khá xinh đẹp và khá thông ḿnh v́ có lẽ mang hai ḍng máu Việt và Đức.
- Ba người con của ông có ai theo ngành tài chính ngân hàng như bố không?
- Không, tất cả đang đi học. Hai cô chị học ngành Y c̣n cô em đang theo học một ngành tại Việt Nam chưa có, đó là Thần học (Theology).
Lan Anh
Theo Infonet