Iran sẽ cho phép thanh tra IAEA vào Parchin?

- Các nhà ngoại giao phương Tây cho rằng Iran có thể sẽ đồng ý cho phép thanh tra hạt nhân Liên Hợp Quốc vào cơ sở Parchin.

Iran có thể sẽ đồng ý cho phép thanh tra hạt nhân Liên Hợp Quốc vào cơ sở quân sự nước này lần đầu tiên trong gần bảy năm qua, các nhà ngoại giao phương Tây hôm thứ sáu đã nhận định.

Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano.

Yukiya Amano, người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế của Liên Hợp Quốc, sẽ đến Tehran vào ngày 19/5 giữa lúc có dấu hiệu của một bước đột phá đáng kể chỉ vài ngày trước vòng đàm phán tiếp theo giữa Iran với các cường quốc thế giới về tương lai của chương trình hạt nhân của quốc gia Hồi giáo này.

Mặc dù ông Amano từ chối tiết lộ lý do của chuyến đi bất ngờ của mình, chỉ nói rằng ông đến Iran vì các cuộc đàm phán nhưng các nhà ngoại giao cho rằng một thỏa thuận về việc mở cửa Parchin để thanh sát cơ sở quân sự này là sắp diễn ra.

Ông Amano, người trước đây đã cho biết ông sẽ không đến Tehran trừ khi vấn đề đã được giải quyết, sẽ đi cùng với hai người cấp cao nhất trong các thanh tra hạt nhân.

Kết luận của cơ quan tình báo phương Tây tin rằng cơ sở này đóng một vai trò quan trọng trong nỗ lực phát triển bom hạt nhân của Tehran.

Kể từ cuối năm 2005, Iran đã không cho phép bất kỳ thanh tra nào vào Parchin. Đến đầu năm nay, hai lần nỗ lực của các thanh tra IAEA để đến thăm Parchin đều đã bị từ chối.

Mới đây, thỏa thuận có được sau các cuộc đàm phán tại Vienna tuần trước đã được xem như là một dấu hiệu đáng khích lệ trước vòng đàm phán tiếp theo vào hôm thứ tư tới đây tại Baghdad.

Tại đó, các nhà đàm phán sẽ bắt đầu 6 tuần làm việc một cách nghiêm túc sau khi hai bên tổ chức các cuộc đàm phán sơ bộ ở Istanbul mà Mỹ mô tả như một "bước khởi đầu tích cực".

Các nhà ngoại giao phương Tây cho rằng Iran đã buộc phải áp dụng một cách tiếp cận mang tính xây dựng nhiều hơn trước đây để đối phó với các biện pháp trừng phạt của Mỹ và EU trong năm nay.

Tuy nhiên, Israel vẫn chưa hết hoài nghi khi thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 18/5 bình luận rằng: "Có vẻ như họ coi các cuộc đàm phán là một cơ hội để trì hoãn và sẽ làm thế giới thất vọng".

"Iran chơi cờ vua rất tốt" - ông nói - "Tôi không thấy có bằng chứng đáng tin cậy nào rằng Iran sẽ chấm dứt chương trình hạt nhân của mình".

Ngọc Huyền (Nguồn Telegraph)