Doanh nghiệp, công nhân điêu đứng: Giảm thuế để giải cứu

Doanh nghiệp (DN) phá sản, công nhân thất nghiệp hàng loạt, nếu không có giải pháp cấp bách để giải quyết, số lượng này sẽ ngày càng tăng kéo theo bất ổn xã hội.


Cứu doanh nghiệp


Tại phiên giao dịch việc làm ngày 26.4, do Trung tâm giới thiệu việc làm Hà Nội tổ chức, dưới thời tiết nóng nực, hàng ngàn lao động nhễ nhại mồ hôi, đứng chen chân chờ đợi phỏng vấn. Chỉ tiêu tuyển dụng của phiên giao dịch cuối tháng 4 giảm đáng kể, chỉ có 610 vị trí.


Ông Vũ Quang Thành, Trưởng phòng Thông tin thị trường lao động (Trung tâm giới thiệu việc làm Hà Nội), cho biết năm ngoái mỗi phiên giao dịch việc làm có chỉ tiêu tuyển dụng khoảng 2.000 người.


Năm nay, số DN đã giảm đi đáng kể, trung bình mỗi phiên chỉ có 1.000 chỉ tiêu. Khối sản xuất trực tiếp như da giày, dệt may, chế biến… thường tuyển dụng rất đông lao động phổ thông, nay các chỉ tiêu tuyển dụng chỉ tập trung chủ yếu vào khối ngành thương mại dịch vụ.


Các DN có xu hướng cân nhắc, chọn những lao động có tay nghề và trình độ. “Trong những tháng tới, thị trường tiếp nhận thêm một lượng lớn học sinh, sinh viên tốt nghiệp ra trường cần tìm việc làm. Do đó, tình trạng lao động thất nghiệp vẫn có xu hướng tăng”, ông Thành nhận định.

Chính sách giảm thuế nếu được thực hiện sớm sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng - Ảnh: Ngọc Thắng

Theo chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành, mỗi năm nước ta có hơn 2 triệu lao động mới. Cộng thêm việc hàng loạt DN đang khó khăn, phá sản nên lượng lao động dôi dư ra rất nhiều. Để đảm bảo công ăn việc làm cho người dân, vai trò của DN tư nhân đứng hàng đầu. Bên cạnh đó, nhà nước phải tạo điều kiện để DN hoạt động tốt mới đủ công ăn việc làm.


Ông Thành nhấn mạnh: Hiện nay, khi DN đang hấp hối thì phải cứu ngay và giải pháp tức thời là có thể bỏ đi thuế giá trị gia tăng (VAT) 10% để kích cầu tiêu thụ, gỡ đầu ra cho DN. Bên cạnh đó có thể tiếp tục giãn, giảm thuế thu nhập cho DN. Giải pháp dài hơi hơn nhưng vẫn phải thực hiện ngay là ngân hàng trung ương có thể cho ngân hàng thương mại vay với lãi suất thấp để ngân hàng thương mại có thể cho DN vay với lãi suất hợp lý. Việc này tất cả các ngân hàng trung ương trên thế giới đều làm trong tình trạng thiếu thanh khoản trong hệ thống ngân hàng.


Đồng quan điểm trên, TS Trần Hoàng Ngân (Trường ĐH Kinh tế TP.HCM) cũng cho biết trước mắt Chính phủ phải có chính sách hỗ trợ các DN duy trì sản xuất kinh doanh, nhất là với những DN có sử dụng nhiều lao động. Trong đó, cần sử dụng chính sách hỗ trợ về thuế như giảm và giãn thuế VAT, thuế thu nhập DN. “Bản thân các ngân hàng thương mại cần sớm cơ cấu lại nợ theo hướng điều chỉnh lại nợ và thời gian trả nợ. Nhất là để hỗ trợ các DN có khả năng tồn tại và phát triển”, ông Ngân nói.


Theo ông Đỗ Thức - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, vấn đề cần được giải quyết trước mắt là tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cả trong và ngoài nước để giảm lượng hàng tồn kho, kích thích sản xuất phát triển, trong đó tăng cường mở rộng mạng lưới bán lẻ hàng nội địa tại các địa phương.

Không thêm thuế mới


Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cũng phân tích trong giai đoạn hiện nay, khi sức của DN nói riêng và người dân nói chung đang cạn kiệt thì Chính phủ không nên đưa ra thêm những loại thuế mới. “Quốc hội cũng nên bàn tính làm thế nào để giảm thu ngân sách chứ không nên nghĩ cách tăng thu ngân sách ở thời điểm hiện tại”, ông Thành nói.


Còn theo ý kiến của TS Lê Đăng Doanh, số người thất nghiệp thật sự lớn hơn rất nhiều so với con số hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Một phần trong số họ đã tự xoay xở với khó khăn bằng cách chuyển về nông thôn hoặc làm các nghề tạm thời khác. Để giải quyết vấn đề này thì cả chính quyền trung ương và địa phương cần phải vào cuộc bằng các giải pháp cấp bách và căn cơ. Trước mắt có thể dùng các biện pháp trợ cấp cho người lao động để tăng sức mua. Về lâu dài nhà nước cần phải tạo ra công ăn việc làm cho người lao động bằng cách mua lại nợ, bảo lãnh tín dụng cho các DN để họ khôi phục lại sản xuất.


Quốc hội nên bàn tính làm thế nào để giảm thu ngân sách chứ không nên nghĩ cách tăng thu ngân sách ở thời điểm hiện tại

Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành

Trước ý kiến cần phải cứu các DN bằng biện pháp giãn hoãn thuế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết Bộ đang sẵn sàng chờ đợi và nghiên cứu các kiến nghị của DN để sửa đổi, bổ sung chính sách. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng khẳng định muốn cứu DN thì cũng phải cứu theo luật, vì thuế là tiền của toàn dân, của xã hội chứ không thể cơ quan thuế muốn hoãn thì hoãn, muốn giãn thì giãn. “Năm nay dự báo số DN khó khăn, hy sinh sẽ còn tăng, lao động thất nghiệp còn nhiều. Vì vậy, tới đây chúng tôi cũng dự định trình ra Quốc hội một số vấn đề về thuế để gỡ khó cho DN. Tuy nhiên, đề án đó phải được đưa vào Nghị quyết Quốc hội và chắc chắn phải theo đúng tiêu chuẩn, điều kiện từng loại hình DN, lĩnh vực”, ông Tuấn nói.


M.Phương - A.Vũ - T.Hằng - C.Nhân