Kỳ hoa dị thảo núi Mẫu Sơn

(ĐVO) Mẫu Sơn (Lạng Sơn) là một trong vài nơi hiếm hoi có tuyết rơi vào những ngày miền bắc rét tột đỉnh và người ta biết nhiều đến địa danh này cũng là nhờ tuyết. Nhưng Mẫu Sơn còn có nhiều hơn thế.

Ông Hoàng Văn Tạ, chủ nhà nghỉ Xứ hoa đào, cho biết, khu du lịch Mẫu Sơn được quy hoạch từ km12 đến km15 trên đỉnh “núi cháu” cao 1.200 m (chứ chưa phải là “núi cha” hay “núi mẹ” cao 1.500m). Theo lời ông Tạ, phong trào đầu tư xây nhà nghỉ ở đây rầm rộ từ năm 2000 đến năm 2005 thì chững lại. Mặc dù nói “mỏi lắm rồi” nhưng người đàn ông dân tộc Tày này vẫn đang tiếp tục triển khai việc nuôi cá hồi quy mô và lên kế hoạch cho một khu du lịch sinh thái ngay bên dòng Khuổi Cấp (trong tiếng địa phương có nghĩa là Suối Ếch, vì nơi đây có loài ếch hương đặc sản của vùng).


Với nhiệt độ quanh năm không vượt quá 26 độ C, Mẫu Sơn là ngôi nhà lý tưởng của các loài hoa như cẩm tú cầu, loa kèn đỏ, và tầm xuân.


Loa kèn đỏ.


Khiêm tốn hơn, mọc ở bất kỳ chỗ nào có đất, chen lẫn với nhiều thứ cây dại khác, là ngải cứu. Bạn có thể gọi mì nấu ngải cho bữa sáng, canh ngải và trứng tráng ngải cho bữa chiều. Điểm khác biệt là ngải cứu Mẫu Sơn để lại vị ngọt rõ mồn một trên lưỡi sau khi ăn.




Tha thẩn dọc đường, bạn dễ dàng lượm được hàng vốc mâm xôi, cỡ từ ngón tay út đến ngón tay cái, vị ngọt mát, giúp giải khát rất tốt nếu bạn đang quốc bộ đến bản người Dao dưới nắng trưa.


Nhưng chớ quên rằng, rết - mà lại là loại to khủng, thường rất sẵn trong các bụi cây dại. “Người bị rết cắn không chết, nhưng trâu bị rết cắn thì không gì cứu nổi. Những con trâu chết vì rết cắn, răng bao giờ cũng lung lay hết,” người dân địa phương kể. “Thế mà rết lại rất sợ gà. Có thể lấy dãi gà bôi vào chỗ rết cắn để chữa.”


Với người dân địa phương thì rết ngâm rượu chính là một phương thuốc bổ: xoa bóp các chỗ bầm tím hoặc uống để chữa phong thấp. Ngoài ra, gà bị rù cũng chỉ cần nhỏ một giọt rượu rết là khỏi.


Gà Mẫu Sơn có lẽ chỉ thua gà chín cựa trong truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh: Một số chú gà càng sống lâu càng sinh nhiều cựa, có khi đến tám cựa. Những chú gà đột biến gien này cũng đắt hơn hẳn gà thường, khoảng 300 nghìn đồng/cân hơi.


Kể từ khi khu du lịch Mẫu Sơn hình thành, người dân trong vùng thường mang đặc sản đến bán cạnh các nhà nghỉ. Nhiều nhất vẫn là lợn quay, chanh rừng muối (chống ho), rượu và chuối lá để ngâm rượu, mật ong và sáp ong…


Người Mẫu Sơn chủ yếu nuôi ong trong rừng, nhưng đến chơi bản người Dao, bạn sẽ thấy nhiều nhà có đõ ong (là một khúc gỗ đục rỗng bên trong) ở ngay đầu hồi.


Nhưng một thứ Mẫu Sơn chưa có, đó là những nhà nghỉ đạt tiêu chuẩn. Sau phong trào đầu tư rầm rộ đầu những năm 2000, hiện nay số nhà nghỉ bị bỏ hoang ở Mẫu Sơn cũng tương đương số nhà nghỉ còn hoạt động.


Mẫu Sơn vốn có hơn 20 biệt thự do người Pháp để lại nhưng đến nay chỉ còn một trong số đó được “tiếp quản”, đó là Nhà Chín Gian. Tòa nhà này, với những phòng ngủ cao rộng và khuôn viên đẹp đẽ, lẽ ra sẽ là nơi qua đêm lý tưởng, nhưng với tình trạng hiện nay, nó chỉ khiến du khách ái ngại: Nhiều cánh cửa bị mất nan, được bịt tạm bằng bìa cứng; tường vôi lở lói, tở ra từng mảng…


Ngay cả những nhà nghỉ còn hoạt động thì hầu hết cũng ở trong tình trạng bên ngoài rêu phong, bên trong ẩm mốc bởi mỗi năm Mẫu Sơn có tới bốn tháng nồm liên tục (từ tháng 11 đến tháng 2).


Ngôi nhà đẹp nhất ở Mẫu Sơn không phải là khách sạn mà là nhà của một người dưới xuôi lên đây mua lại.




Mặc dù Mẫu Sơn còn thiếu tiện nghi, nhưng được ngắm đàn bò lạc vô tư gặm cỏ ngay trong sân nhà nghỉ hay thả đầu óc theo những đám mây liên tục biến hình lúc sáng sớm, rất có thể bạn sẽ nghĩ “Thế cũng là đủ”.

Hương Liên – Lập Em