Mỹ chỉ biết ‘chịu đòn' nếu Triều Tiên ‘ra tay’?

Chiến lược quân sự mới của Mỹ với nguồn ngân sách hạn hẹp đang đặt Washington vào thế bị động trước Bình Nhưỡng trong trường hợp xảy ra chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên.

Chiều hướng cứng rắn

Chính sách đối ngoại của Triều Tiên thời hậu Kim Jong-il đang là đề tài thu hút được sự quan tâm của giới phân tích quốc tế.

Sau cái chết của Chủ tịch Kim, nhiều chuyên gia dự đoán, đường lối ngoại giao của Triều Tiên có thể thay đổi linh hoạt bởi để hoàn thành nhiệm vụ khẩn cấp là phục hồi nền kinh tế, chính quyền Kim Jong-un có thể hợp tác và trao đổi kinh tế với Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Tuy nhiên, cựu Ngoại trưởng Hàn Quốc Han Sung-joo cho rằng, ngay cả khi cá nhân nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un mong muốn thay đổi theo hướng ôn hòa thì cũng không đơn giản để thực hiện bởi những người có quan điểm cứng rắn trong tầng lớp lãnh đạo chủ chốt của Bình Nhưỡng dường như vẫn có sức ảnh hưởng rất lớn.

Theo những quan chức kỳ cựu dưới thời Kim Jong-il này, cho dù phải đối mặt với không ít khó khăn về kinh tế song sự ổn định về chính trị của Triều Tiên đã được xác lập một cách tuyệt đối chính là bởi sức mạnh hạt nhân.

Vì vậy, trong thời điểm nhạy cảm này, họ tuyệt đối không muốn từ bỏ “con át chủ bài tự vệ” này bởi theo họ, nếu làm vậy, Bình Nhưỡng sẽ dễ bị tác động từ các lực lượng bên ngoài.

Do đó, quan hệ đối ngoại của Triều Tiên cho tới nay tỏ ra nhất quán hơn dự kiến. “Những biểu hiện của Bình Nhưỡng thời gian gần đây rõ ràng cho thấy, họ không có ý định thay đổi chính sách đối ngoại cứng rắn của mình”, cựu Ngoại trưởng Hàn Quốc Han Sung-joo khẳng định.

Giới phân tích lo ngại, chiến lược quân sự mới của Washington khiến cho binh sĩ Mỹ, Hàn rơi vào thế bị động trước Triều Tiên. Ảnh: Telegraph.

Dù xây dựng hình ảnh một nhà lãnh đạo thân thiện và gần dân hơn người tiền nhiệm nhưng theo ông Koh Yu-hwan, giáo sư về Triều Tiên tại ĐH Dongguk ở Seoul, nếu để ý sẽ thấy, những chuyến thăm của vị tướng trẻ Kim Jong-un từ đầu năm đến nay chủ yếu là đến các đơn vị quân đội. Điều này cho thấy rõ sự duy trì chính sách “ưu tiên quân sự” của Chủ tịch Kim.

Trên nguyên tắc, hai miền Triều Tiên vẫn ở trong tình trạng chiến tranh vì chưa ký hòa ước mà chỉ ký vào hiệp định đình chiến năm 1953.

Thêm vào đó, những tuyên bố gần đây của chính quyền Kim Jong-un với láng giềng Hàn Quốc cũng cương quyết không kém thời kỳ trước.

Ngay sau khi Bộ Tư lệnh lực lượng hỗn hợp Mỹ - Hàn Quốc (CFC) thông báo, quân đội Hàn Quốc và Mỹ sẽ bắt đầu cuộc tập trận chung thường niên mang tên "Giải pháp then chốt" từ ngày 27/2 đến 9/3 nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng phòng thủ, hãng thông tấn chính thức của Triều Tiên (KCNA) lập tức lên án mạnh mẽ và cho rằng đây là hành động khiêu khích quân sự không thể dung thứ.

“Quân đội và nhân dân Triều Tiên sẽ trừng phạt không khoan nhượng đối với tất cả những ai mang ngọn lửa hận thù đến Triều Tiên trong bối cảnh nước này vừa trải qua sự mất mát to lớn sau cái chết đột ngột của nhà lãnh đạo Kim Jong-il”, KCNA tuyên bố.

Ngoài ra, Bình Nhưỡng còn cảnh báo cuộc tập trận sẽ phá hỏng quan hệ liên Triều và đẩy căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên tới miệng hố chiến tranh.

Siêu cường suy yếu

Theo giới phân tích Hàn Quốc, thái độ cứng rắn này của Triều Tiên là mối đe dọa thực sự đối với an ninh trên bán đảo Triều Tiên và đòi hỏi quân đội Mỹ, Hàn phải tăng cường sức mạnh liên minh.

Tuy nhiên, ngay trong thời điểm nhạy cảm này, Washington lại buộc phải thay đổi chiến lược quân sự của mình bởi nhu cầu cắt giảm ngân sách quốc phòng do nợ công chồng chất.

Dù Tổng thống Obama khẳng định thay đổi này sẽ cho thấy vai trò lớn hơn của quân đội Mỹ tại châu Á, đặc biệt là tại Hàn Quốc nhưng giới phân tích Seoul vẫn tỏ ra không ít quan ngại. Theo họ, chiến lược quân sự mới của Mỹ với một khoản ngân sách eo hẹp này chỉ làm tình hình an ninh trên bán đảo Triều Tiên thêm phức tạp. Nghiêm trọng hơn là khả năng tác chiến của Washington sẽ bị hạn chế một khi chiến tranh xảy ra.

Chi phí quân sự hàng năm của nước Mỹ hiện nay lên đến 700 tỷ USD, nhiều hơn bất kỳ quốc gia khác trên thế giới. Theo một số ước tính, ngân sách quốc phòng của Mỹ tương đương với hơn 40% chi phí quân sự của toàn thế giới cộng lại.

Ngay cả khi tính tỷ lệ ngân sách quốc phòng so với tổng sản phẩm quốc nội GDP, Mỹ vẫn là nước giữ kỷ lục về mức chi cho quân sự. Vì vậy, theo chiến lược mới, trong vòng 10 năm tới, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ cắt 450 tỷ USD và vào đầu năm 2013, một khoản cắt 500 tỷ USD nữa có thể sẽ được áp dụng.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Panetta thừa nhận rằng, việc Lầu Năm Góc buộc phải cắt giảm tài chính theo dự kiến ít nhất từ 450 tỷ đến 1.000 tỷ USD trong thập kỷ tới sẽ đẩy Mỹ vào những lựa chọn và thỏa hiệp khó khăn hơn, yêu cầu Mỹ phải chấp nhận sự rủi ro tăng cao.

Thay đổi lớn nhất của ông Obama trong chiến lược này là việc Mỹ thừa nhận không thể duy trì bộ binh chiến đấu trong hơn một cuộc chiến tranh lớn cùng lúc, từ bỏ công thức "lưỡng đầu thọ địch" tại Iraq và Afghanistan được duy trì thập kỷ qua. Việc chuyển sang chiến lược "thắng - hòa" cho phép quân Mỹ tìm kiếm chiến thắng trong một cuộc chiến tranh đồng thời ngừng hoặc hòa hoãn trong một cuộc chiến khác.

Tuy nhiên, thượng nghị sĩ Mỹ Joe Lieberman cảnh báo, chiến lược mới sẽ làm gia tăng nguy cơ, theo đó, kẻ thù sẽ đánh giá thấp quyết tâm chiến đấu của Mỹ.

Nói rõ hơn về nguy cơ này, Tiến sĩ Shin Beom-cheol của Hàn Quốc cho rằng, việc Mỹ từ bỏ chiến lược “chiến thắng trong cả hai cuộc chiến” sẽ khiến cho “sự tự tin” của Triều Tiên được nâng lên tức thời, dẫn tới những hành động khiêu khích nghiêm trọng.

Thêm vào đó, theo chuyên gia này, nỗ lực răn đe nhằm ngăn chặn hành động khiêu chiến của Bình Nhưỡng chủ yếu trong hơn 5 thập kỷ qua là duy trì sự hiện diện của 28.500 binh sĩ Mỹ tại vĩ tuyến 38, nơi phân giới giữa Triều Tiên và Hàn Quốc.

Tuy nhiên, chính sách cắt giảm lực lượng như hiện nay của Mỹ đồng nghĩa với việc trong trường hợp chiến tranh xảy ra sẽ có ít quân tiếp viện bộ binh của Mỹ.

“Mặc dù khi chiến tranh xảy ra thì quân đội Hàn Quốc với 522.000 binh sĩ có thể đảm nhận được các chiến dịch chiến đấu trên bộ nhưng thực tế vẫn rất cần sự trợ giúp của lục quân Mỹ mới có thể đánh bại quân đội Triều Tiên với lực lượng sẵn sàng tác chiến lên tới 1,2 triệu quân”, tiến sĩ Shin Beom-cheol nhấn mạnh.

Ngoài ra, với quyết định từ bỏ chiến dịch bình ổn dài hạn quy mô lớn và thay vào đó là tăng cường các biện pháp phòng ngừa và ứng chiến, lực lượng Mỹ nếu có được triển khai khẩn cấp đến bán đảo Triều Tiên trong trường hợp chiến tranh cũng khó có thể hoàn thành nhiệm vụ mà trước đây hàng chục nghìn binh sĩ lục quân và thủy quân lục chiến dày dặn kinh nghiệm và luôn sẵn sàng tác chiến đảm nhận.

Thực tế này được ông chủ Lầu Năm Góc thừa nhận. Theo ông, chiến lược mới có thể khiến Mỹ phải chấp nhận một lực lượng bộ binh “nhỏ hơn và yếu hơn”.

Không chỉ vậy, liên minh quân sự Mỹ - Hàn lâu nay vẫn được thể hiện qua các cuộc tập trận với quy mô lớn. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp này, liệu Mỹ có đủ nguồn tài chính để tổ chức các cuộc tập trận thường niên “Đại bàng non” với sự tham gia của hàng chục nghìn binh sĩ lục quân, không quân và hải quân?

Câu trả lời dường như đã có ngay trong nội dung chiến lược mới, trong đó khẳng định “hoạt động diễn tập có thể giúp tăng cường sức mạnh đồng minh song với nguồn lực hạn chế như hiện nay, chúng ta cần cân nhắc kỹ hơn về địa điểm cũng như tần suất tập trận”.

Hơn nữa, giới phân tích Hàn Quốc cũng lo ngại, trong điều kiện khó khăn về tài chính này, liệu Mỹ có còn đủ nguồn lực tài chính để điều ngay tàu sân bay cùng với nhiều máy bay chiến đấu F-22 đến khu vực để phô trương sức mạnh liên minh.

Chưa hết, theo chiến lược mới, để bù đắp cho việc giảm bớt quy mô các lực lượng đánh bộ, Mỹ sẽ đầu tư mạnh vào các vũ khí hiện đại. Tuy nhiên, ngoài các hệ thống phòng thủ tên lửa, chiến lược này không đề cập chi tiết đến những vũ khí hiện đại khác mà có thể tăng cường khả năng tác chiến đáng kể trong trường hợp xảy ra chiến tranh Triều Tiên như F-35.

Với những phân tích trên, giới chức Hàn Quốc quả thực có lý do để lo ngại về viễn cảnh mà một khi Triều Tiên khiêu chiến, liên minh quân sự Mỹ - Hàn sẽ trở tay không kịp.

Trà My
(DVO/tổng hợp)