(Tamnhin.net) - Vừa đặt chân đến đất Pháp, một người bạn của tôi ở Paris đă kể với tôi về tiến sĩ Thu Trang, Hoa hậu đầu tiên của Sài G̣n hiện đang sống ở phố Pasteur Montronge (Paris).
Chị hẹn chúng tôi đến chơi. Sở dĩ tôi nói “gặp lại” là v́ trên Người đẹp Việt Nam số 51 nhà báo Nguyễn Đắc Xuân đă có bài viết về chị. Gặp tôi, chị đưa bản phô to bài báo “khoe” ngay. Chị nói: “Anh Xuân là người nghiên cứu lịch sử nên viết rất nghiêm túc, nhưng có một vài chi tiết chưa chính xác như tôi về Việt Nam là để truyền thụ kiến thức cho sinh viên chứ không phải “làm du lịch”. Rồi chị chỉ vào ḿnh: “Anh xem, tôi đâu có xấu như trong bức ảnh đăng trên Người đẹp Việt Nam”.
Quả thực, trông chị vẫn c̣n trẻ và rất đẹp, không ai nghĩ rằng, chị sắp bước sang tuổi 70. Một nhà báo cùng đi với tôi sững sờ ngắm chị một lúc rồi bật máy ghi âm: “Xin chị cho biết bí quyết giữ ǵn sắc đẹp”. Chị Thu Trang cười: “Chẳng có bí quyết ǵ đâu… Với tôi, say mê công việc và sống thanh thản đă giúp tôi được như bây giờ”.
Chị đưa ra 5 tập album ảnh và chỉ cho chúng tôi xem từng bức ảnh chụp ở từng thời kỳ khác nhau. Từ bức ảnh chị được đội lên đầu vương miện hoa hậu đầu tiên của Sài G̣n (năm 1955) ảnh các báo thời bấy giờ vây quanh chị phỏng vấn, ảnh chị chụp chung với 2 Á hậu lúc đó là Trần Thị Ninh và Yến Thu, ảnh chị nhận phần thưởng hoa hậu cuộc thi lần ấy (1 xe máy Lambera; 1 chiếc kiềng vàng nặng 1 lượng, 1 vé máy bay đi Mỹ; 3 ngàn đồng tiền lúc bấy giờ có thể mua được 10 cây vàng).
Chị nói: “Chính quyền Ngô Đ́nh Diệm lúc bấy giờ biết tôi từng là điệp báo của Cách mạng nên họ cản trở, không cho tôi đi Mỹ”. Rồi chị kể về cuộc đời của một cô gái đẹp trải qua bao thăng trầm trong bấy nhiêu năm. Tên thật của chị là Công Thị Nghĩa, chị sinh ra ở làng hoa Ngọc Hà (Hà Nội) rồi theo gia đ́nh vào sinh sống ở Sài G̣n. Gia đ́nh chị tham gia Cách mạng. Chị cũng tham gia làm điệp báo từ năm 15 tuổi. Năm 1952, chị bị địch bắt. Chính luật sư Nguyễn Hữu Thọ (sau này là Phó Chủ tịch nước) đă là luật sư chính bào chữa cho chị tại ṭa án binh. Sau khi ra tù, cơ sở lại bố trí chị hoạt động công khai. Chị trở thành nữ kư giả. Lúc thi Hoa hậu, chị đă tham gia và đoạt vương miện trong cuộc thi Hoa hậu đầu tiên ở Sài G̣n.
Tôi hỏi: “Thế v́ sao chị lại sang Pháp?”.
Chị trầm ngâm: “Vào những năm luật 10/59 ra đời, chính quyền Ngô Đ́nh Diệm đàn áp rất dă man những người Cách mạng. Trước t́nh h́nh đó, các đồng chí bố trí cho tôi ra Bắc qua đường Campuchia. Nhưng sự việc bị lộ, thế là các đồng chí đành đưa tôi qua Paris, những việc gian khổ sau đó, học hành ra sao… nhà báo Nguyễn Đắc Xuân đă viết”.
Chị đưa cho chúng tôi xem những bài báo thời bấy giờ, viết về chị “Cô Thu Trang, một kư giả chiếm giải hoa khôi” tít lớn trang đầu của một tờ báo Sài G̣n lúc đó: Tờ Lơpigarô (Pháp) đưa với ḍng tít lớn “Nhà báo trẻ Thu Trang hôm qua đoạt vương miện Hoa hậu” rồi các tờ báo ở Hồng Kông, ở Anh… đưa ảnh, tin. Tờ Tân Văn phỏng vấn và Hoa hậu Thu Trang trả lời “Tôi chỉ yêu quê hương”. “Tôi viết báo, tôi thích làm thơ”.
“Người ta bảo tôi là Hoa hậu đầu tiên của Việt Nam” – Chị nói – Tôi đă nhiều lần cải chính là không phải, chỉ là Hoa hậu đầu tiên của Sài G̣n… c̣n Hoa hậu đầu tiên của Việt Nam là… “là Bùi Bích Phương” – Tôi tiếp lời chị.
Bùi Bích Phương là Hoa hậu đầu tiên của nước Việt Nam thống nhất, trong cuộc thi Hoa hậu đầu tiên do báo Tiền Phong tổ chức. Chị gật đầu. Tôi ngắm gương mặt chị vẫn c̣n rất đẹp bây giờ và gương mặt chị trong những bức ảnh chụp cách đây 45 năm – lúc chị đoạt vương miện Hoa hậu, có nét hao hao giống Hoa hậu Bùi Bích Phương. Nhà báo Nguyễn Đăng An và Nguyễn Đại Phượng cùng đi với tôi đều xác nhận như vậy.
Chị lại tiếp tục giở các cuốn album vào khoe với tôi những bức ảnh sau này: Ảnh chị chụp chung với đồng chí Xuân Thủy, bà Nguyễn Thị B́nh dạo Hội nghị Paris, ảnh chị chụp với Thủ tướng Phạm Văn Đồng lúc đó, ảnh chụp với nhà văn Nguyễn Tuân, với đồng chí Đỗ Mười…
Chị đọc cho tôi nghe bài thơ của Xuân Diệu viết tặng chị, có câu: “Cảm ơn trời đất thật tài hoa, sinh tạc ra em dáng mặn mà”. C̣n nhà thơ Xuân Thủy th́ chơi chữ rất tài trong câu: “Sông Xen duyên dáng Thu Trang điểm”.
Rồi chị vào kệ sách mang ra một cuốn thơ – tập thơ của chính chị, Hoa hậu Thu Trang, tiến sĩ Thu Trang vừa xuất bản. Chị viết nắn nót ngay trang đầu của tập thơ: “Thân tặng nhà thơ Dương Kỳ Anh”.
Tuy chỉ có vài giờ gặp gỡ ngắn ngủi với chị Thu Trang, Hoa hậu đầu tiên của Sài G̣n, nhưng tôi đă biết thêm được nhều chi tiết về cuộc thi Hoa hậu lần đó, biết được rạp Lido Chợ Lớn chỉ có 3 ngh́n người mà ḍng người muốn vào xem th́ rất đông, biết được cảnh chấm điểm, vương miện hoa hậu thời đó cũng rất lạ…
Tôi cũng biết được rằng thời nào th́ con người cũng luôn hướng về cái đẹp, thời nào th́ vẻ đẹp h́nh thức của người phụ nữ cũng chỉ có giới hạn của thời gian, vẻ đẹp lâu dài, bền vững vẫn là vẻ đẹp của tâm hồn, của nhân cách, của trí tuệ… Như chị Thu Trang đă hướng tới. Có lẽ các hoa hậu, người đẹp Việt Nam, những thiếu nữ Việt Nam duyên dáng của chúng ta cũng đang hướng tới.
D.K.A