Sự thật về bài 'sấm truyền' và bí ẩn kho báu dòng họ Mạc

Khi “Cường quốc” ở Hà Tiên lụi tàn, đã có nhiều nghi hoặc về kho báu dưới khu lăng mộ dòng họ Mạc. Sự thật về kho báu ấy đã từng được một viên cai thời Pháp khai quật nhưng sau đó phải thắp hương khấn vái vì lỡ đụng chạm đến huyết mạch của mộ tiền nhân.

Lời đồn về bài sấm truyền là bản đồ kho báu

Trong thời gian khai phá phương Nam, họ Mạc đã xây dựng Hà Tiên (Kiên Giang) thành thủ phủ. Tuy dưới quyền của nhà Nguyễn nhưng dòng Mạc có những quyền tự trị nhất định, có quân đội, tài chính, ngoại giao riêng.

Giai đoạn cực thịnh của “vương quốc họ Mạc” là khi Mạc Thiên Tích làm Tổng binh trấn, trong đó hoạt động giao thương buôn bán rất phát triển. Khi “Cường quốc” ở xứ Tây Nam này lụi tàn, đã có nhiều nghi hoặc về một kho báu bí ẩn dưới những khu lăng mộ. Dân gian vẫn truyền nhau về một đoạn thơ như bài sấm truyền có nội dung ám thị hệt như bản đồ dẫn đến một kho báu.

Theo những tư liệu lịch sử, họ Mạc có quân đội riêng, được phép in tiền riêng, chủ trương mở rộng giao thương với cả một số nước Bắc Á và những nước Đông Nam Á, họ có đội tàu buôn hùng hậu, tàu buôn thế giới dập dìu cập cảng.

Vậy thì hiển nhiên họ có thể ít nhiều có tài sản để lại cho đời sau!? Hơn nữa họ Mạc có nguồn gốc từ Trung Quốc nên theo truyền thống táng mộ lối phong kiến xưa, chắc chắn khi quan tướng tạ thế ắt sẽ chôn theo tài sản.

Khu vực mộ của bà Hiếu Túc Thái Phu Nhân bị viên quan Pháp ra lệnh đào đất khai quật tìm kho báu.

Khi nói về dòng họ Mạc ở Hà Tiên, người ta vẫn hay kể rằng có một khối tài sản khổng lồ truyền đời cho hậu thế, và rằng để con cháu họ Mạc đời sau biết đường tìm ra. Những bậc tiền nhân đã làm ra một bài thơ mà chỉ có người trong dòng họ mới hiểu được.

Những câu thơ vẫn được lưu truyền ở đời hậu thế như: “Trời tây bóng ngã chênh chênh/ Soi vào hang đá long lanh ngọc vàng/ Vàng trong hang đá/ Vàng chói sáng lòa/ Vọng lên lầu các nguy nga/ Ao sen nở trắng trước tòa khói hương”.

Nếu đem đoạn này đặt cạnh chuyện kho báu mà suy thì đoạn thơ có tính chất ám chỉ như một bản đồ kho báu như sau: Vào xế chiều, mặt trời chiếu từ hướng tây, ở thời điểm đó bóng sẽ rọi đến nơi có chứa kho báu. Câu “soi vào hang đá long lanh ngọc vàng”, từ “hang đá” ám chỉ khu lặng mộ, là khu mộ táng bằng thạch (đá) trong đó có hang, nơi đặt kho báu. Hai câu sau các từ gợi lên như: “nguy nga”, “lầu các”, “sen nở” gợi lên một khối tài sản khổng lồ, nếu tìm ra được thì sẽ rất giàu có.

Còn ở một đoạn khác, người ta lại truyền miệng: “Bờ tre xanh xanh/ Hái lá nấu canh/ Canh ăn hết canh/ vị cay thanh thanh”, liên hệ với chuyện kho báu mà suy thì sẽ có một ngày kho báu bị khai quật. Đó là lúc bờ tre quanh núi Bình San, nơi có khu lăng mộ của họ Mạc sẽ bị phá hủy để tìm kho báu, “canh ăn hết canh” cũng ứng với hết năm Canh Tuất (1910) thì ngôi mộ sẽ bị phá.

Từ “vị cay” nghĩa là tân, ứng với tết, đó là tết Thanh Minh năm Tân Hợi (1911), kho báu sẽ bị phát hiện. Như thế, nếu gộp ý nghĩa hai đoạn lại mà suy thì: Nếu con cháu không tìm ra thì vào năm 1911 sẽ có người đến lấy. Và lịch sử từng ghi nhận vào năm Tân Hợi 1911, một khu mộ trong dòng họ Mạc đã bị đào bới. Điều này càng tăng thêm độ tin cậy, khiến người ta đặt nghi vấn: Như vậy không chỉ có tính chất chỉ dẫn, đoạn thơ sấm truyền còn có thể dự báo cho hậu thế hàng trăm năm sau?!

Hiện nay tại núi Bình San ở thị xã Hà Tiên còn tồn tại một hệ thống lăng mộ tương đối lớn, không khác gì mộ của vua quan nhà Nguyễn.

Viên Tỉnh trưởng Pháp khai quật kho báu bị trời đánh?

Qua nhiều nguồn tư liệu lịch sử, nhân chứng hậu thế, gặp gỡ chuyên gia nghiên cứu, chúng tôi nhận được nhiều quan điểm khác nhau. Và sự thật có đoạn thơ mà người ta vẫn truyền miệng trên, lịch sử cũng ghi nhận đã từng xảy ra chuyện khai quật một ngôi mộ trong hệ thống lăng nhà Mạc, tìm kho báu.

Đầu thế kỷ XX, Việt Nam dưới quyền cai trị của chế độ Thực dân, đứng đầu tỉnh Hà Tiên là viên Chánh Tham Biện Roux Serret, ông ta là một người cực kỳ am hiểu Hà Tiên và lịch sử dòng họ Mạc.

Roux Serret biết rằng Mạc Thiên Tích là một người rất giỏi và giàu có, sau khi kế nghiệp cha ông đã xây dựng một “tiểu bang” phương Nam trù phú, triều đình cực thịnh, kinh tế phát triển. Vì thế chắc chắn dòng họ này có tài sản, và nếu có thì chỉ chôn không nơi nào khác dưới những khu mồ mả mà thôi, nên y có ý định chiếm đoạt.

Cửa phải Tam quan lăng họ Mạc bị bịt kín, nơi viên quan Pháp bị sét đánh vì “động chạm hồn thiêng”.

Theo những tư liệu của họ Mạc ghi lại từ lời kể của cụ Thiềm Văn Tường, con rể ông Mạc Tử Khâm (ông mất tháng 7 năm 1988) rằng: “Thời đó người Pháp nỗ lực đắp đường, xây lộ trong tỉnh lỵ Hà Tiên, viên Tỉnh trưởng trực tiếp đốc thúc công trình đào ao lấy đất và phá núi (núi Bình San ngày nay) lấy đá làm đường...”.

Những ngày đào đất đá ở núi Bình San, khi đào đến lăng mộ bà Hiếu Túc Thái Phu Nhân (vợ cả Mạc Thiên Tích), viên tỉnh trưởng huy động nhiều đoàn tù khổ sai cật lực, đến 10 ngày sau thì phá được nắp quan tài ra. Nhưng không như hắn nghĩ, số “kho báu” mà tên tham quan này có được cũng chỉ là một vài cái trâm, vòng trang sức đeo tai, cổ của nhà phật...ít giá trị. Hắn tức tốc đem trả lại cho con cháu họ Mạc, ra lệnh di chuyển mộ bà Hiếu Túc Thái Phu Nhân về khuôn viên khu mộ dòng Mạc (nay nhìn từ trên xuống cách mộ Mạc Cửu khoảng 20 m, nằm bên phải).

Chi tiết huyền hoặc, đậm chất tâm linh hơn là của câu chuyện “tìm kho báu” của viên quan Pháp, khi mấy ngày sau y cưỡi ngựa đi thăm công trường, khi đến khu lăng họ Mạc thì một cơn giông bất chợt ập đến, sấm sét nổi lên ầm ầm, viên quan Pháp vội nép ngựa vào gốc phi lao lớn nhất, cạnh lăng họ Mạc.

Đang ngồi trên lưng ngựa trú mưa, bỗng một tiếng sét dữ dội làm cây phi lao nơi y đứng gãy xuống, làm sập ngay cửa tam quan bên phải của lăng họ Mạc. Một nhánh phi lao rơi trúng ngay con ngựa của y, làm nó giật mình lồng lên, viên quan té ngã xuống đất và bị thương.

Sự việc này xảy ra chỉ sau ít ngày mộ của bà phu nhân họ Mạc bị cạy phá, khiến viên quan hết sức hoang mang. Sau khi bình phục hắn vội làm lễ khấn vái, tạ lỗi rồi cho các thợ xây làng Mỹ Đức (nay là xã Mỹ Đức) gần đó đến xây bịt kín, nay vẫn còn dấu tích.

Cũng từ đó không ai dám bén mạng đến nơi “linh thiêng” này nữa, công việc đào đất cũng tránh động vào những phần mộ khác của dòng họ Mạc. Theo nhà nghiên cứu Trương Minh Đạt, thuở nhỏ ông cũng từng thấy hàng phi lao cạnh lăng họ Mạc, nhưng nay không còn nữa.

Những sự thật bất ngờ về “kho báu”dòng họ Mạc

Nhà nghiên cứu Hà Tiên, ông Trương Minh Đạt, hiện nay là Phó ban quản lý di tích lịch sử thị xã Hà Tiên, khi đưa ra vấn đề kho báu ông thật bất ngờ như lần đầu tiên nghe đến. Ông còn không thể tin cái gọi là bài “sấm truyền”, “bản đồ” kho báu.

Theo nhà nghiên cứu Đạt, đoạn thơ “sấm truyền” là một tác phẩm văn học mang tên Nàng Ái Cơ trong chậu úp của tác giả Mộng Tuyết, vợ của tác gia lớn Đông Hồ ở Hà Tiên. Đây là tác phẩm bà viết theo thể loại Ngoại ký sự tiểu thuyết, có tính chất văn học, đoạn thơ người ta gọi là “sấm truyền” trên nằm trong chương X mang tên Tiểu Thư Mạc Minh cô.

Nhà nghiên cứu Trương Minh Đạt khẳng định “tất cả nội dung hai đoạn thơ đó do bà Mộng Tuyết hư cấu mà ra, hoàn toàn không liên quan gì đến kho báu”.

Để thuyết phục hơn, chúng tôi lại tìm đến pho sách nhà lưu niệm Đông Hồ, nơi cuối đời của nữ sĩ Mộng Tuyết, nay do bà Lâm Thị Hoa (cháu nhà thơ Đông Hồ) trông giữ.

Bà Hoa cho biết: “Tác phẩm này bà Mộng Tuyết viết trên Sài Gòn (cũ) vào khoảng 1959-1960, chứ không phải viết ở Hà Tiên, do nhà XB bốn phương, Viện văn nghệ- Hiên sáng tác ấn hành năm 1960. Vào thời kỳ tác phẩm ra đời đã gây ra sự hiểu nhầm, nhiều lần vợ chồng Mộng Tuyết- Đông Hồ phải đính chính”, thật khó tin nay “lịch sử nhầm lẫn” lần nữa bị lặp lại.

Khu mộ của bà Hiếu Túc Thái Phu Nhân, vợ cả của Tổng Trấn Binh Mạc Thiên Tích hiện nay

Ở khía cạnh lịch sử, đoạn thơ ra đời cách thời đại của họ Mạc hàng trăm năm (Mạc Cửu khai phá Hà Tiên vào năm 1700) thì càng quá vô lý khi lời “sấm truyền”, hay “bản đồ kho báu” lại do người đời sau làm ra cho người đời trước. Chuyện này cũng không hề liên quan đến cuộc khai quật lăng mộ của viên quan Pháp vào tháng 3/1911.

Sự thật họ Mạc có kho báu hay không giờ đây vẫn chỉ là bí ẩn của người thiên cổ.

Mã Phong
Theo Bưu Điện Việt Nam