- Tước đi sinh mạng của nhiều người v́ sự tắc trách của ḿnh, giờ trong trại giam, các tài xế không ngừng giằng xé tâm can.
Đối diện với chúng tôi là phạm nhân Phan Khắc Ngữ (SN 1972, quê ở xă Gia Kiệm, huyện Định Quán - Đồng Nai), thụ án tại Trại giam Thủ Đức (Z30D, huyện Hàm Tân - B́nh Thuận). “Anh Ngữ sẽ khóc!” - người quản giáo nói trước khi chúng tôi tiếp xúc với anh. Dù thời gian chấp hành án đă hơn 4 năm nhưng sự ân hận và nỗi đau nghề nghiệp không ngừng giằng xé tâm can người đàn ông này.
Bản án lương tâm
Lúc 13 giờ 50 phút ngày 5-4-2006, tại xă Túc Trưng, huyện Định Quán đă xảy ra một vụ tông trực diện giữa hai xe khách 16 chỗ chở đầy khách với vật tốc trên 100 km/giờ. Tiếng nổ kinh hoàng, lửa bốc cháy dữ dội, 10 người chết và 20 người bị thương...
Phạm nhân Phan Khắc Ngữ vẫn nhớ như in buổi chiều định mệnh đó. Anh cầm lái chiếc Ford Transit 16 chỗ, chở 30 hành khách từ Đà Lạt (Lâm Đồng) về TPHCM. Khi xe đang lao dốc với tốc độ cao, lựa lúc chiếc xe tải ngược chiều lướt qua, anh lập tức lấn tuyến trái để vượt lên một xe tải khác đang chạy cùng chiều. Dù thoáng quan sát thấy chiếc xe khách 16 chỗ chạy ngược hướng nhưng do tốc độ quá cao, xe của anh đă lao thẳng vào xe đồng nghiệp, đẩy nó quay ngược và trôi đi 27 m trên mặt đường.
Phạm nhân đang cải tạo tại trại giam Z30D
Tỉnh dậy trong Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai, Phan Khắc Ngữ quên đi sự nhức nhối từ những thương tích trên cơ thể để tiếp nhận thông tin những cái chết thảm do anh gây ra. Năm người chết tại chỗ, trong đó có phụ lái của anh cùng 3 người khách quen ngồi ở hàng ghế phía trước và 3 người chết tại bệnh viện. Năm ngày sau, thêm 2 người chết v́ phỏng nặng. Ngày 8-3-2007, TAND tỉnh Đồng Nai đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt Phan Khắc Ngữ 15 năm tù. Anh nhớ như in những t́nh tiết trong vụ tai nạn nhưng phiên ṭa th́ chỉ c̣n lởn vởn trong tâm trí. “Ṭa hỏi, tôi cũng không biết trả lời thế nào nữa. Sẽ chẳng bao giờ có h́nh phạt nào tương xứng với tội làm mất đi mạng sống của 10 con người và nhiều người khác bị thương. Chỉ có ṭa án lương tâm sẽ theo suốt đời để trừng trị ḿnh, kể cả đến khi không c̣n bị giam cầm nữa” - Phan Khắc Ngữ chậm răi nói.
Nghề khắc nghiệt
Chiều tại Trại giam Z30D, trời xám xịt bởi các đám mây đen kéo xuống từ rặng núi Mây Tàu. Câu chuyện của phạm nhân Phan Khắc Ngữ càng nghẹn lại và nặng nề hơn khi nói đến cuộc mưu sinh khắc nghiệt với nghề tài xế xe khách.
Quăng đường TPHCM – Đà Lạt dài 310 km nhưng những tài xế như anh Ngữ chỉ có quỹ thời gian 3 giờ 30 phút để chạy. Thường th́ 2 giờ 30 phút sáng, sau khi đă nhận khách, anh lái xe đến đường Cống Quỳnh (quận 1 - TPHCM) để nhận báo. Theo quy định, đến 6 giờ, anh phải giao báo cho khách hàng tại cổng nhà thờ Con Gà (TP Đà Lạt). “Ra đường, không cần biết CSGT có chặn bắt hay không, cứ phải đạp ga đạt đến tốc độ trung b́nh 140 km/giờ th́ may ra mới kịp. Trong 3 giờ rưỡi đó, c̣n phải rước - trả khách và giao báo tại các điểm Bảo Lộc, Di Linh, Đức Trọng” - anh Ngữ kể.
Qua câu chuyện của anh, chúng tôi hiểu sở dĩ có những màn đua tốc độ, lạng lách của xe khách rợn người trên quốc lộ không hẳn do tài xế mê tốc độ mà c̣n bị chi phối bởi miếng cơm manh áo. Theo anh Ngữ, khi giao xe cho tài xế, nhiều chủ xe chỉ quan tâm số tiền họ đưa về nộp nhiều hay ít và thời gian đi - về nhanh hay chậm. Nếu ai đưa về ít tiền hoặc chậm quay tua th́ không được tín nhiệm và sẽ mất việc.
Nhiều hăng xe bao phạt tốc độ, lấn tuyến và tài xế cứ thế chạy “mát ga”. Thường xe 16 chỗ nhưng luôn chở lượng khách nhiều hơn số ghế quy định, thậm chí khoảng cách giữa ghế tài xế và phụ lái được chủ xe gắn thêm nệm, che lên cả bộ phận thắng tay để tận dụng chỗ cho khách ngồi. Có khi đón một người khách chỉ thu được 20.000 đồng (v́ đi đoạn đường ngắn) nhưng tài xế phải đạp lút ga, nếu chậm th́ xe khác rước mất. “Việc 2 xe khách xẹt qua nhau, trầy sơn, bể kính là chuyện b́nh thường. Riêng tuyến TPHCM - Đà Lạt, các chủ xe chỉ tuyển những tài xế có bề dày kinh nghiệm và sở hữu một vài “thành tích” va quệt trên đường v́ nếu nhát tay th́ không thể cạnh tranh nổi với nhiều hăng khác” - anh Ngữ nói.
Giờ đây, dù đang ở trong nhà tù, hễ nghe tiếng động cơ hoặc thấy bóng ô tô là Phan Khắc Ngữ lại thảng thốt giật ḿnh. Một vài lần cán bộ quản giáo nhờ lái xe chở hàng trong trại nhưng anh đều khẩn thiết từ chối. Trước mặt Phan Khắc Ngữ giờ là chuỗi ngày trong trại giam để ăn năn tội lỗi của ḿnh.
Một phút lơ đễnh, hậu quả khó lường!
Rời Z30D, chúng tôi đến Trại giam Xuân Lộc (Đồng Nai) để tiếp xúc với phạm nhân Phan Văn Nhân (43 tuổi), bị kết án 5 năm 6 tháng tù giam. Thật t́nh cờ, phạm nhân này cùng quê Gia Kiệm và cũng lái tuyến TPHCM - Đà Lạt như Phan Khắc Ngữ.
Lúc 4 giờ 45 phút ngày 14-4-2010, khi khoảng 100 giáo dân tan lễ đi ra từ cổng một nhà thờ (trên địa bàn huyện Thống Nhất - Đồng Nai) để băng ngang đường, chiếc xe 45 chỗ của ông Nhân dù đă thắng gấp, lết bánh 15 m nhưng vẫn tông vào nhóm người này, làm 3 nạn nhân nhỏ tuổi chết tại chỗ. “Sau những giờ lao động, tôi cố phân tích thật kỹ về tai nạn và nhận ra rằng trong t́nh trạng giao thông hỗn độn hiện nay, tài xế chỉ cần một phút lơ đễnh là phải gánh hậu quả” - ông Nhân nói.
Theo Quư Lâm - Phạm Dũng
(Người Lao Động)