Cả nhà xáo trộn về chuyện mai táng của Bố tôi. Người th́ muốn mang cốt ông về Việt Nam, kẻ đ̣i cho ông được an vị ở một nơi nào phải thật đẹp, thật cao, thật vĩ đại! Ai cũng quyết tâm làm tất cảcho ông, v́ ông lần cuối cùng. Nhưng trong những lần họp mặt gia đ́nh bàn việc vẫn có những tiếng x́ xầm “Không được… làm như vậy rồi thiên hạ nghĩ sao?…” hay “Để linh cốt ở chỗ này nhỏ quá, người ta đến viếng coi sao được?” Nhiều lúc tôi không hiểu tất cả những tang lễ cầu kỳ là cho người đi hay người ở lại?
Trong lúc “tang gia bối rối” tôi vô t́nh đọc quyến sách “
Sum – Forty Tales From the Afterlife” của David Eagleman. Cuốn sách này do một người bạn bên Úc gới tặng tôi từ mấy tháng trước nhưng hôm nay tôi mới cầm đến (có lẽ v́ muốn trốn vào những trang sách để bớt phần nào căng thẳng). Khi đọc đến bài “Metamorphosis” tôi thấy toàn thân rung động. Gia đ́nh tôi đạo Phật. Bố tôi tựhào ông là con cầu tự. Tôi tin tưởng ở kiếp luân hồi và sự siêu thoát nên khi đọc bài này, và nhất là đoạn cuối nói về người chiến sĩ già, tôi không khỏi tự hỏi có phải đây là một lời nhắc nhở thiêng liêng nào đó của Bố tôi không?
BIẾN ĐỔI
Dịch: Nguyễn Cao Kỳ Duyên
Có ba cái chết. Cái chết thứ nhất, khi thể xác ngừng hoạt động. Cái chết thứ nh́, khi hài cốt được gởi vào ḷng mộ. Cái chết thứ ba đến, từ một phút nào đó trong tương lai, khi tên ta được nhắc tới lần cuối cùng. Nên ta ngồi ở pḥng tiếp tân và đợi cái chết thứ ba.
Ở đây có bày sẵn café, trà và bánh ngọt trên những bàn dài; ta có thể tự nhiên dùng. Có rất nhiều người đến từ khắp nới trên thế giới, và chỉ cần bặt thiệp một chút ta có thể làm bạn và bắt đầu những câu chuyện xă giao nho nhỏ. Nhưng hăy biết là câu chuyện của ta có thể bị cắt ngang v́ Người Gọi có thể loan báo bất cứ lúc nào là tên của anh bạn mới quen đă hoàn toàn rơi vào quên lăng và không c̣n tồn tại trong trí nhớ của bất cứ ai đang sống trên thế gian. Anh bạn xụm xuống, mặt anh tan nát như cái đĩa vỡ được dán lại từng mảnh. Anh buồn vời vợi mặc dù Người Gọi an ủi là anh sẽ đến một nơi tốt đẹp hơn.
Không ai biết được nơi tốt đẹp này ở đâu và có ǵ v́ chưa ai trở lại sau khi bước qua cánh cửa đó để nói cho ta biết. Thật tội nghiệp, nhiều người phải ra đi khi người thân của họ vừa đến, v́ chỉ có người thân mới c̣n nhớ đến họ. Mọi người chỉ biết lắc đầu trước sự trùng hợp trớ trêu thường xẩy ra này.
Nơi đây tương tự như một pḥng đợi dài bất tận ở phi trường. Có rất nhiều khuôn mặt nổi tiếng trong sách sử. Nếu chán ta có thể đi dạo khắp nơi qua từng dẫy, từng dẫy ghế. Sau nhiều ngày đi loang quanh, ta bắt đầu thấy sự khác biệt giữa con người và con người, ta nghe đủ các thứ tiếng. Người cùng chủng tộc xúm tụm lại với nhau chia ra những ranh giới địa hạt tự nhiên y như trên mặt đất: Ta thấy như đang phớt qua bản đồ thế giới, chỉ trừ không có biển. Nơi đây không có giờ giấc. Không ai ngủ, mặc dù phần đông ước ǵ họ có thể ngủ được. Căn pḥng lúc nào cũng bật sáng với bóng đèn trắng tỏa đều đặn.
Không phải ai cũng buồn khi Người Gọi bước vào hô to các tên trong danh sách mới. Ngược lại có nhiều người năn nỉ, van lậy, quỳ gục dưới chân Người Gọi. Đó là những người đă ở lại đây một thời gian dài, quá dài, nhất là khi họ bị nhớ đến v́ những lư do không chính đáng. Ví dụ như ông nông dân kia. Ông bị chết đuối ở con sông nhỏ hai trăm năm trước. Nông trại của ông đă trở thành một trường đại học nhưng mỗi tuần người hướng dẫn viên vẫn kể lại câu chuyện của ông với du khách nên ông phiền muộn v́ ông bị kẹt măi ở đây. Câu chuyện càng được kể càng sai lệch và đi xa chi tiết. Hiện giờ ông đă hoàn toàn tách rời với cái tên của ông; nó không c̣n liên quan đến con người ông nhưng vẫn tiếp tục trói buộc linh hồn ông. C̣n người đàn bà chán chường ngồi trước mặt được ca tụng như một vị thánh, mặc dù trong tim bà chằng chịt nhiều con đường khó hiểu.
Và người đàn ông đầu bạc đứng cạnh máy nước lạnh, từng được vinh danh là một chiến sĩ oai hùng, rồi nguyền rủa là một vị tướng bạo tàn, và cuối cùng được phong thánh và coi là một sự mốc nối cần thiết giữa hai thời điểm của lịch sử. Ông ta chờ với con tim nhức nhối cho đền ngày thần tượng được sụp đổ.
Và đó là sự nguyền rủa của căn pḥng này: V́ ta sống trong trí nhớ của từng người, ta không tự chủ được đời ḿnh và biến thành những ǵ họ muốn ta trở thành.
***Dịch từ quyển “
Sum– Forty Tales From the Afterlife” của David Eagleman bài “Metamorphosis”
kyduyenhouse