Cha và con đoàn tụ sau 40 năm thất lạc

Cha và con đoàn tụ sau 40 năm thất lạc

Câu chuyện của anh Andy

Ông James D. "Rocky" Howle (người không đeo kiếng)
trong thời gian phục vụ tại Việt Nam - ảnh do gia đình cung cấp.

IRVINE - Đã 36 năm trôi qua, cứ mỗi lần đến cuối tháng Tư là người Việt khắp nơi trên thế giới lại ngậm ngùi nhớ lại ngày miền Nam Việt Nam rơi vào tay Cộng Sản. Từ giây phút đổi đời đó, người dân Việt đã phải gánh chịu biết bao đau thương, chia lìa, mất mát. Trong số những câu chuyện đầy nước mắt đã được kể lại rất nhiều bởi các nhân chứng, như các cuộc di tản, về các thuyền nhân, về người tù cải tạo thì thân phận người con lai ít khi được nói tới.

Câu chuyện của anh Andy, sau 40 năm vừa tìm lại cha là một cựu quân nhân Hoa Kỳ đã từng tham chiến tại Việt Nam sau đây, tuy là của một cá nhân, nhưng đã nhắc lại một giai đoạn trong lịch sử mà thời gian cũng không thể bôi xóa.

* * *

Ông nội của anh Andy - ảnh do gia đình cung cấp.

Tôi biết được anh Andy do sự giới thiệu của một người bạn là chị Phượng. Thoạt tiên, anh cũng rất dè dặt không muốn đưa câu chuyện của anh lên trang báo, nhưng sau khi hỏi ý kiến cha, tất cả đã đồng ý. Anh Andy mong rằng qua đây, những người con lai như anh xin đừng đánh mất hy vọng, mà hãy nuôi hy vọng, vì từ một nơi nào đó vẫn còn người cha đang tìm kiếm đứa con của mình.

Vào lúc 1 giờ trưa ngày Thứ Sáu 22-4-2011 vừa qua, tôi đã đến nhà riêng tại thành phố Irvine và gặp anh Andy, người cha của anh là ông James D. “Rocky” Howle cùng vợ là bà Laura Howle, và người bạn có công giúp Andy tìm được cha, đó là anh Jason.

Trong phòng khách, sau những câu chào hỏi xã giao, tôi nhận thấy sự xúc động còn đọng nét trên gương mặt của từng người. Mặc dù ông bà Howle đã đến từ Colorado đêm qua và mọi người vừa dùng xong bữa trưa với nhau, nhưng anh Andy cho biết: “Đây là lần thứ ba trong hơn sáu tuần lễ, cha và con được gặp mặt”.

Mở đầu cho câu chuyện, bà Laura Howle nhẹ nhàng nói: “Từ khi quen nhau và trước ngày thành hôn, chồng tôi đã cho biết sự thật là ông có một người con trai vài tuổi mất tích bên Việt Nam và có thể đã chết! Chúng tôi hiện có với nhau hai người con, một con trai là James A. Howle và một con gái là Courpnay D. Murtha. Nay Andy là người con thứ ba trong gia đình chúng tôi”.

Ông James D. "Rocky" Howle đang ghi lại những chi tiết
cho phóng viên Viễn Đông, phía sau là anh Andy
ảnh: Vũ Phương-Dung/Viễn Đông

Khi hỏi về câu chuyện cũ, cha của anh Andy, ông “Rocky” Howle đã không ngăn được cảm xúc nhiều lần, ông cho biết: “Tôi phục vụ trong binh chủng Hải Quân Hoa kỳ (US Navy), sang Việt Nam trong hai đợt công tác vào năm 1971, 1972 và đóng tại Bình Thủy. Thời gian đầu, mẹ Andy đang có thai thì tôi về Mỹ, tôi vẫn liên lạc và biết mình đã có con trai. Năm 1972 trở lại Việt Nam, tôi đi kiếm nhưng tất cả đã dọn nhà đi và không ai biết ở đâu. Đến năm 1975 thì mọi sự chấm dứt... Sau này, tôi có kiếm lại nhưng không được”.

Ông cho biết thêm: “Cái khó trong việc kiếm con vì tôi không biết đúng tên của Andy, còn tên ‘Rocky’ thường dùng của tôi thì chỉ là tên gọi (nick name). Trên giấy tờ, nếu kiếm Rocky Howle thì sẽ không phải là tôi mà phải là James D. Howle. Trong gia đình tôi, từ ông nội đến tất cả con trai đầu lòng đều tên James, chỉ khác nhau tên đệm chính giữa. Andy đáng lẽ ra phải là James mới đúng”.

Anh Andy và Cha James D. "Rocky" Howle và vợ là bà Laura Howle
ảnh: Vũ Phương-Dung/Viễn Đông

Do sự tiến bộ của hệ thống điện toán, hai cha con không biết tên thật của nhau mà cuối cùng đã đoàn tụ. Nhờ anh Andy còn giữ được địa chỉ căn nhà cũ của ông nội tại Oklahoma, đó là địa chỉ duy nhất 40 năm trước đây cha anh đã dùng để gởi thơ về Việt Nam. Tuy căn nhà ngày hôm nay đã bán qua nhiều đời chủ và ông nội đã mất, nhưng từ đó PeopleSmart.com đã truy tìm thêm nhiều dữ kiện. Dữ kiện cuối cùng và chính xác nhất là kiếm được tờ cáo phó còn lưu trữ trong hồ sơ ngày ông nội mất. Trên tờ cáo phó ấy có đăng tất cả tên các con của ông nội, và tên cha anh được viết đầy đủ là James D. “Rocky” Howle. Anh Jason, người bạn đã làm công việc tìm kiếm, cho biết: “Thời gian tìm kiếm chỉ trong vòng 4 ngày”.

Ông Howle còn nhớ, khi ông nhận được điện thoại báo tin của anh Jason, lúc đó là 7 giờ sáng Thứ Sáu mồng 7 tháng Hai, ông biết đúng là người con mình đã thất lạc. Cả hai ông bà đã đáp chuyến bay từ Colorado sang California gặp anh Andy ngay vào Thứ Hai sau đó. Anh Andy trông giống hệt bố và tấm hình của ông nội thời trẻ.

Riêng cuộc đời của anh Andy, anh kể lại rằng sau khi sanh được 3 tháng, mẹ đã giao anh cho bà ngoại và dì, cậu nuôi từ để lập gia đình khác. Sau năm 1975, bà ngoại và cậu, dì mang anh rời Cần Thơ để đi làm rẫy. Nơi đây, anh không được đi học vì năm lớp một đã đánh nhau với con ông “tỉnh trưởng” vì “cao mà lại ngồi phía trước”.

Năm lên 9 tuổi, lúc đó bắt đầu có chương trình Mỹ nhận các trẻ em lai và đưa ra khỏi Việt Nam cùng gia đình, người mẹ ruột mang anh trở lại Cần Thơ và cho đi học. Anh Andy sang Mỹ năm 1986, vào trung học tại đây cho tới 18 tuổi thì tự lập và bắt đầu đi kiếm cha.

Có lần anh đã đưa 2.000 Mỹ kim cho một cơ quan để kiếm dùm nhưng không kết quả. Sau đó anh tự tìm kiếm lấy, nhưng đa số những nơi anh đến đều hỏi số quân hoặc số an sinh xã hội. Đời sống cứ trôi theo cuộc mưu sinh và câu chuyện kiếm cha đôi lúc cũng phai lạt, nhưng anh cho biết thêm: “Là một người con, trong thâm tâm lúc nào cũng muốn mình có cha, riêng con lai lại càng ao ước được cha mình nhìn nhận”.

Hôm nay, trong niềm vui và hạnh phúc của một gia đình được đoàn tụ, nhìn lại quãng đời đã qua của một người con lai với biết bao khó khăn, trăn trở. Cuộc chiến đã chấm dứt 36 năm rồi nhưng những sự thật càng ngày càng được phơi bày.

Ông Rocky Howle, cha anh Andy nói trước khi từ giã: “Đây không phải là một câu truyện tiểu thuyết hay trên phim ảnh, nhưng là một sự thật. Xin các cựu chiến binh, những ai biết con mình còn ở đâu đó, xin đừng chối bỏ mà hãy nỗ lực tìm kiếm và nhìn nhận sự thật”.

Từ trái, bà Laura Howle, anh Andy, ông Rocky Howle (cha của anh Andy),
và anh Jason (người tìm ra cha cho anh Andy)

Vũ Phương-Dung/Viễn Đông