- Mức độ ảnh hưởng của thảm hoạ động đất và sóng thần tại Nhật Bản đối với ngành chế tạo ô tô toàn cầu đang ngày càng rõ rệt. Ford, Honda, Toyota... đều có nguy cơ phải mở rộng việc tạm ngừng sản xuất.
Ford cho biết công ty sẽ phải tạm đóng cửa nhà máy Genk ở Bỉ trong ít nhất 5 ngày vào đầu tháng 4 do thiếu nguồn cung linh kiện, phụ tùng từ Nhật Bản.
Ford hiện sản xuất hai mẫu xe van tại Genk, đó là S-Max và Galaxy, cùng với mẫu Mondeo sedan.
Ford cho biết hiện tại chưa phải ngừng sản xuất tại nhà máy Genk, nhưng biện pháp phòng ngừa sẽ giúp công ty duy trì hoạt động trong tương lai, khi nguồn cung phụ tùng từ Nhật Bản chưa được nối lại. Ford không tiết lộ cụ thể những phụ tùng nào từ Nhật khiến công ty lo lắng.
Thảm hoạ động đất và sóng thần ở Nhật Bản đang khiến ngành ô tô điêu đứng và tình hình có vẻ còn xấu hơn nữa.
Trong những tuần trước mắt, khách mua ô tô ở một số nước sẽ khó kiếm một số màu sơn, như đỏ và đen tuxedo ở xe Ford tại Mỹ. Hàng ngàn công nhân ngành ô tô có nguy cơ tạm thời nghỉ việc. Các công ty như Toyota, Honda sẽ thiệt hại hàng tỷ USD doanh thu. Hơn hai tuần sau thảm hoạ kép tại Nhật, nguồn linh kiện, phụ tùng ô tô dự trữ - từ chip máy tính đến chất pha màu cho sơn - đang sụt giảm nhanh chóng trong khi các nhà cung cấp tại Nhật vẫn chưa hoạt động bình thường trở lại.
Do các linh kiện, phụ tùng thông thường được vận chuyển chậm bằng tàu biển, nên việc thiếu nguồn cung chưa có tác động mạnh tới các nhà máy ô tô ở Mỹ, châu Âu và châu Á. Theo lịch trình, giữa tháng 4 tới, các nhà máy phải nhận được hàng từ Nhật Bản, nếu không sẽ phải ngừng sản xuất trên diện rộng. Các nhà sản xuất ô tô vẫn nhận được nguồn cung phụ tùng đã lên tàu biển và xuất phát từ cách đây vài tuần, nhưng nguồn cung này sẽ sớm cạn nếu gốc sản xuất không được nối lại sớm.
Đa phần ngành ô tô Nhật Bản - nước cung cấp ô tô lớn thứ hai thế giới - hiện vẫn chư hoạt động trở lại sau thảm hoạ động đất và sóng thần ngày 11/3. Một vài nhà máy bị tàn phá nghiêm trọng bởi động đất. Với nguồn cung điện, nước kém ổn định như hiện tại ở vùng động đất, khó có thể dự đoán khi nào các nhà máy có thể hoạt động trở lại. Một số chuyên gia phân tích cho rằng có thể phải tới mùa hè.
Hitachi Automotive Systems, công ty sản xuất các phụ tùng như cảm biến gió và cá hệ thống kiểm soát lái của ô tô, đang đợi các nhà cung cấp khởi động sản xuất trong lúc tự giải quyết các vấn đề của công ty sau thảm hoạ thiên nhiên. Các nhà máy của họ hiện thiếu nước, gas và đang bị cắt điện luân phiên. Các công nhân đang tiến hành sửa chữa trần nhà, tường đổ, và dọn dẹp kính vỡ. Một người phát ngôn của công ty nói rằng ông không biết khi nào các nhà máy mới hoạt động trở lại.
Các nhà cung cấp, các nhà sản xuất ô tô và các đại lý đều chịu ảnh hưởng. Thảm hoạ thiên nhiên tại Nhật Bản đã cho thấy chuỗi cung cấp phức tạp nhất thế giới dễ bị tổn thương thế nào, khi mà một chiếc xe con hoặc xe việt dã dùng tới 3.000 đơn vị linh kiện, phụ tùng. Mỗi đơn vị lại là tổ hợp hàng trăm đơn vị nhỏ hơn, do nhiều công ty cung cấp. Chỉ thiếu một đơn vị là không thể xuất xưởng một chiếc xe.
Khi General Motors (GM) đóng cửa nhà máy lắp ráp xe bán tải ở Shreveport, tiểu bang Louisiana (Mỹ) trong một thời gian ngắn do thiếu phụ tùng, đã kéo theo việc đóng cửa một phần một nhà máy ở New York cung cấp động cơ cho các xe bán tải đó. Volvo cũng đã cảnh báo rằng việc sản xuất của hãng có thể bị gián đoạn do dự trữ một số phụ tùng chỉ còn đủ dùng trong khoảng 1 tuần.
Tương lai tăng giá xe
Khách mua ô tô ở nhiều thị trường sẽ sớm đối diện với thực tế giá xe tăng và lựa chọn sẽ bị thu hẹp. Một số màu xe sẽ khó mua vì một nhà máy sản xuất chất pha màu sơn ở Nhật đã bị tàn phá và vẫn đang ngừng hoạt động. Tại Mỹ, Ford yêu cầu các đại lý ngừng đặt mua xe F-150, Expedition và Navigator màu đen tuxedo và một só gam màu đỏ. Đây là biện pháp đề phòng, theo Ford.
Trong khi đó, Chrysler đã yêu cầu các đại lý hạn chế đặt mua 10 màu xe.
Việc này khiến một số đại lý lo lắng, nhất là khi thiếu nguồn cung các màu được ưa chuộng, như đen.
“Trong tình hình kinh tế hiện nay, bán được một chiếc Navigator giá 60.000 USD đã là khó rồi. Chúng tôi không muốn phải nói với khách rằng: ‘Ông/bà hãy chọn màu khác.’,” ông Fortunes O'Neal, giám đốc đại lý Park Cities Ford ở Dallas, tâm sự.
Giá một số mẫi xe như Toyota Prius - chỉ sản xuất tại Nhật - nhiều khả năng sẽ tăng trong thời gian tới. Lo sợ giảm nguồn cung, một số đại lý ở Mỹ bắt đầu “gây kh”" cho khách hàng muốn mua xe Prius trong bối cảnh giá xăng tăng cao. Các chương trình giảm giá 5-10% gần đây còn áp dụng đang dần biến mất.
Không chỉ tạm đóng cửa nhà máy trong nước, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cảnh báo rằng một số nhà máy ở nước ngoài có thể cũng phải tạm ngừng hoạt động để “bảo lưu” nguồn linh kiện, phụ tùng.
Toyota và Honda có thể phải đóng cửa nhà máy ở Bắc Mỹ. Honda cho biết sản xuất có thể bị gián đoạn sau ngày 1/4. Dù hầu hết phụ tùng được cung cấp ngay trong khu vực, nhưng vẫn có một số chi tiết quan trọng phải nhập từ Nhật Bản và việc đổi nhà cung cấp không thể thực hiện trong một sớm một chiều.
Goldman Sachs ước tính việc đóng cửa nhà máy khiến các nhà sản xuất ô tô tại Nhật thiệt hại 200 triệu USD/ngày, tức là trong hai tuần sau động đất đã mất khoảng 2,8 tỷ USD. Mỗi tuần đóng cửa nhà máy liên tục gây thiệt hại 1,4 tỷ USD. Một con số có thể dùng để hình dung mức độ thiệt hại này dễ hơn: Toyota thu về 2.3 tỷ USD trong năm 2010, trong khi các đợt triệu hồi xe do sự cố tăng tốc đột ngột khiến công ty thiệt hại 2 tỷ USD. Do đó, thêm thảm hoạ thiên nhiên ở Nhật sẽ tạp thành cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử Toyota.
Theo Dân trí
Nhà máy đóng cửa, giá ô tô có thể tăng
