VN Những chuyện hài hước nhất hôm nay

[Gibbs]

Cả đêm qua, Hà Nội ngập trắng trời, dân chạy lũ, còn Thủ tướng Phạm Minh Chính thì chắc phải vò đầu bứt tóc đi tìm Chủ tịch thành phố.
“Gọi thằng Thanh không thấy đâu cả!” – tiếng gọi của Thủ Chính vang vọng giữa đêm.
Một người đáp lại: “Thằng Thanh đi nước ngoài rồi ”
Hóa ra Thanh đi nước ngoài thật.
Anh Thanh không lặn trong nước, mà lặn sang tận Triều Tiên.
Giữa lúc dân thủ đô đang lênh đênh trên phao, Trần Sỹ Thanh cùng đoàn quan chức cấp cao do Tô Lâm dẫn đầu lại đang ngắm 21 phát đại bác, dự yến tiệc linh đình ở Bình Nhưỡng.
Chủ tịch Thanh tính hết cả rồi, dân gọi không dạ, Thủ tướng gọi không thưa. Tầm này theo chân Tô Lâm nịnh đúng người, đứng đúng chỗ, thì may ra mới có ghế cho Đại hội sau.
Còn nhớ, ông Trần Sỹ Thanh được bầu làm Chủ tịch UBND TP Hà Nội với 100% số phiếu tín nhiệm. Tín nhiệm cao thế cơ mà, chuyến này về chắc chỉ còn 100% “bị chửi”.
Cô Ba


Giữa cảnh lũ lụt tang thương, khi nước dâng tận mái nhà, khi hàng trăm người chết, hàng vạn người mất trắng tài sản, thật khó hiểu vì sao vẫn chưa thấy một lãnh đạo cấp cao nào xuất hiện trên truyền hình để nói một lời an ủi đồng bào. Không một thông điệp chia sẻ, không một hình ảnh ủy lạo hay thăm hỏi, chỉ có những bản tin khô khốc và những con số thương vong lạnh lẽo. Phải chăng họ quá bận họp, quá bận đi thị sát những nơi… khô ráo hơn? Hay đơn giản hơn, họ đã quen với việc xem nỗi đau của dân như một “thông tin nội bộ”?
Trong lúc người dân tự cứu nhau giữa dòng nước lũ, mạng xã hội đầy lời cầu cứu và hình ảnh tuyệt vọng, thì những người được gọi là “đầy tớ của nhân dân” lại im lặng một cách khó hiểu. Việc nước nào có thể quan trọng hơn sinh mạng của hàng nghìn con người đang chới với trong thiên tai? Sự vắng bóng của những tiếng nói lãnh đạo trong giờ phút này không chỉ là sự thiếu trách nhiệm mà còn là minh chứng cho một căn bệnh trầm kha: sự vô cảm đã trở thành bản năng của quyền lực.
Hữu Tâm


Khi người dân vẫn đang vật lộn trong nước lũ, hàng chục hồ thủy điện đồng loạt xả lũ khiến người dân vùng hạ du nơm nớp lo sợ, thì ở một nơi xa xôi, bầu trời Bình Nhưỡng lại vang lên 21 loạt đại bác chào đón ông Tô Lâm, người đứng đầu Đảng cộng sản Việt Nam.
Truyền thông nhà nước đồng loạt gọi đây là “chuyến thăm lịch sử”, “thể hiện tình hữu nghị keo sơn giữa hai Đảng anh em”. Trên khán đài, hàng ngàn người dân Triều Tiên vẫy cờ, hô vang khẩu hiệu chào đón.
Trong khi đó, ở quê nhà, người dân vùng rốn lũ vẫn ngồi trên mái nhà chờ cứu trợ, còn truyền hình quốc gia lại dành thời lượng đặc biệt để ca ngợi “tình hữu nghị Việt – Triều”.
Hai hình ảnh đối lập, hai thực tế chênh vênh: một bên là loạt đại bác, một bên là hàng loạt tiếng kêu than của người dân đang khốn đốn giữa dòng nước, mất người thân, mất tài sản đang chờ cứu trợ để giữ được mạng sống mình.
Người dân đặt câu hỏi: Đảng ở đâu trong mùa nước lũ? Phải chăng những hình ảnh này cũng chính là câu trả lời?
Hiểu Lam

Mưa lớn, lũ dâng, truyền thông lại đồng loạt đưa tin: “Thủ tướng đi thị sát”, “chỉ đạo khẩn”. Những hình ảnh quen thuộc, lặp lại năm này qua năm khác như một nghi thức của mùa mưa.
Nhưng khi hình ảnh lãnh đạo lội bùn trở thành biểu tượng của sự tận tụy, gần gũi thì người dân lại quên mất rằng, trách nhiệm của người đứng đầu không nằm ở việc xắn quần đi thị sát, không phải thăm hỏi động viên khi dân đang ở trong vòng xoáy ngập lụt. Mà trách nhiệm của những người đứng đầu, của những người có trách nhiệm phải nằm ở lúc ngăn dòng nước ngay từ khi nó còn chưa tràn về.
Hàng chục năm nay, quy hoạch đô thị chồng chéo, hồ điều hòa bị san lấp, cống ngầm thì tắc nghẽn, còn hệ thống quản lý nước thì chia năm xẻ bảy cho ba Bộ: Xây dựng, Nông nghiệp, Tài nguyên & môi trường. Ba cơ quan, ba con dấu, nhưng không có một ai đứng ra chịu trách nhiệm khi nước ngập tới mái nhà. Ngập lụt không còn là thiên tai. Đó là hệ quả của sự buông thả, thiếu trách nhiệm trong việc quản trị, của cách làm chính sách chỉ chú trọng “công trình”, “dự án” mà quên mất con người. Nếu năm nào cũng phải “chỉ đạo hộ đê”, thì vấn đề không còn nằm ở dòng nước, mà nằm ở thể chế nơi không ai chịu trách nhiệm cuối cùng.
Để rồi, sau buổi “thị sát” lãnh đạo có chỗ để về, còn có bửa cơm phủ phê tươm tất. Còn nhân dân thì không biết bao giờ mới dọn dẹp lại được tàn dư, bao giờ thì mới có thể phục hồi lại như cũ? Dân vẫn luôn khổ sở oằn mình gánh chịu những hậu quả của lãnh đạo gây ra như số phận mình phải gánh chịu. Thương cho đồng bào!
Hiểu Lam

Bão vừa qua đi, nước lũ ở nhiều nơi vẫn chưa kịp rút thì hàng loạt hồ thủy điện lại đồng loạt xả lũ. Theo thông tin, thì có tới 19 hồ thủy điện và hồ chứa thủy lợi đang phải vận hành xả để đảm bảo an toàn công trình. Nhưng câu hỏi được đặt ra là: An toàn cho công trình, vậy tính mạng của người dân thì sao?
Thuỷ điện vốn không gây hại. Nhưng cách vận hành của cơ quan có thẩm quyền lại gây hại. Thực tế nhiều năm qua cho thấy: khi trời mưa to, đập lại xả gấp; khi hạn hán, hồ lại trữ nước, khiến vùng hạ du khô kiệt. Trong khi đáng lẽ ra phải xả lũ vào mùa khô để giảm áp lực hồ chứa trong mùa mưa, nhưng cơ quan điều tiết thì luôn làm điều ngược lại.
Đó không chỉ là sự bất cập trong kỹ thuật, mà là biểu hiện của quản lý yếu kém. Bởi quy trình vận hành liên hồ chứa do chính cơ quan quản lý nhà nước phê duyệt và giám sát. Nếu quy trình ấy được thực hiện cách khoa học, hạ mực nước hồ đúng thời điểm, cảnh báo dân kịp thời, phối hợp giữa các đập hợp lý, thì đã chẳng có cảnh “nước lũ chồng nước xả” mà người dân đang phải gánh chịu trong những ngày qua.
Vậy lần này là do thiên tai hay nhân tai?
Hiểu Lam

TP.Hà Nội xảy ra hai trận ngập nặng trong nhiều ngày, nước lên tới cửa nhà dân, mà lãnh đạo thì mất hút như chưa từng tồn tại.
Không giải pháp, không hiện diện, không một lời chia sẻ chỉ có dân lầm lũi bì bõm trong biển nước.
Có lẽ, mỗi lần Hà Nội mưa là một lần lãnh đạo thực hành kỹ năng… sinh tồn dưới nước, phương án tối ưu của họ chính là lặn thật sâu, để khỏi phải nghe dân réo tên.
Trong khi đó, ở Thái Nguyên, Thủ tướng vừa kịp lội nước chụp vài tấm ảnh cứu dân thì cả đoàn quay phim rầm rộ kéo về Thủ đô. Nhưng trớ trêu thay, đến Hà Nội thì… diễn viên chính lại biến mất.
Trong một clip được lan truyền, Thủ tướng và ekip dáo dác đi tìm:
“-Gọi thằng Thanh không thấy đâu cả?
-Thanh đi nước ngoài.
-Gọi thằng Quyền thì máy bận.”
Thanh ở đây là Nguyễn Sỹ Thanh, chủ tịch thành phố, còn Quyền là Nguyễn Mạnh Quyền, phó chủ tịch.
Máy bận, người đi, thành phố ngập. Còn gì “hạnh phúc” hơn thế nữa?
Không cần thế lực thù địch nào “xuyên tạc”, chỉ cần nghe Thủ tướng gọi mà không ai thưa là đủ hiểu lãnh đạo Hà Nội tận tâm đến mức nào. Dân gọi mãi cũng chán rồi, khi nào có dự án nào nghìn tỷ để chia chắc là các vị lãnh đạo xuất hiện ngay, còn bây giờ dân ngập trong nước và rác thì khó tìm các ngài lắm.
Nguyễn Sỹ Thanh bị thủ tướng gọi hồn không biết có chịu ngoi lên không hay lại lặn tiếp, xem như chưa nghe thấy gì.
Thủ đô ngập thì còn vớt được, chứ lãnh đạo lặn rồi thì vô phương cứu.
Cô Ba

Năm nào cũng vậy, cứ vào mùa mưa bão thì Chính phủ đưa tin kêu gọi ủng hộ đồng bào vùng lũ. Vừa thương cho bà con vùng chịu ảnh hưởng, nhưng bên cạnh đó người dân không khỏi đặt ra câu hỏi: Tại sao mỗi năm cứ tới mùa lũ là chính phủ đều kêu gọi ủng hộ. Vậy tiền thuế của dân ở đâu? Và nếu lúc nào cũng là dân tự cứu nhau, vậy vai trò của Chính phủ là gì?
Người dân còn hỏi thêm: Tại sao một hệ thống quỹ được thu đều đặn hàng năm, có luật, có giám sát, lại không phát huy được tác dụng đúng lúc cần? Vì sao vẫn là cảnh tượng “dân tự cứu dân”, trong khi Nhà nước với đầy đủ nguồn lực, quyền hạn và ngân sách lại chỉ dừng ở mức “kêu gọi”? Tiền được nói là chi cho phòng chống thiên tai, nhưng có bao nhiêu phần thực sự đến tay người dân, và bao nhiêu phần bị mắc kẹt trong quy trình, văn bản, hoặc tệ hơn là trong túi của ai đó?
Đừng quên trách nhiệm của nhà cầm quyền không phải là xuất hiện “động viên” khi dân chẳng còn gì nữa. Không phải là dựa vào tình thương xót của nhân dân dành cho nhau để che đi trách nhiệm của mình. Thiên tai có thể xảy ra đó là điều đương nhiên, nhưng năm nào cũng để dân vật lộn cái sự sống và cái chết, vẫn một kịch bản kêu gọi quen thuộc thì đó chắc chắn không phải là thiên tai mà là nhân tai.
Hiểu Lam

Lần đầu tiên trong lịch sử, Hà Nội đưa tiêu chí “hạnh phúc” vào văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố.
Bàn về hạnh phúc, ông Nguyễn Văn Phong – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội cho ví dụ: “Những ngày vừa qua, nếu chúng ta không bị ngập, không bị chậm giờ đi làm, không bị ách tắc giao thông, như thế đã là hạnh phúc rồi.”
Nếu hạnh phúc của dân chỉ là “không bị ngập”, thì chắc mấy ngày nay dân Hà Nội và nhân dân cả nước… vô phúc thật rồi.
Từ Hà Nội đến TP.HCM, từ miền núi đến miền biển, cứ hễ mưa là ngập nhờ những vị lãnh đạo tài tình và quy hoạch thần sầu.
Mưa thì dân lội, còn lãnh đạo lặn mất tăm. Đến khi nước rút, lại ngoi lên phát biểu như thể vừa phát minh ra định nghĩa mới của hạnh phúc.
Nếu “không bị ngập” là hạnh phúc, thì hạnh phúc lớn nhất của dân chắc là khi lãnh đạo đừng làm gì cả.
Ngồi yên, đừng quy hoạch, đừng phá, đừng phát biểu...dân sẽ tự thấy hạnh phúc.
Cô Ba

Trưa ngày 9/10/2025, trên tuyến đường Nguyễn Văn Linh, Bình Chánh, TP.HCM hàng loạt xe tải và xe bán tải nối đuôi nhau di chuyển chậm chạp giữa nắng trưa gay gắt. Dòng xe bị dồn cục, ùn tắc kéo dài.
Dự án hầm chui tại nút giao Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ được khởi công từ tháng 4/2020 với tổng mức đầu tư khoảng 830 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là giảm ùn tắc tại cửa ngõ phía Nam TP.HCM.
Nhưng đã trải qua hơn 5 năm kể từ ngày khởi công, đoạn đường Nguyễn Văn Linh vẫn thường xuyên rơi vào tình trạng ùn tắt, nhất là giờ cao điểm. Người dân khu vực cho rằng việc thi công kéo dài, rào chắn chiếm mặt đường và thiếu tổ chức điều tiết giao thông hợp lý đang khiến người di chuyển qua khu vực này vô cùng mệt mõi. Vì luôn phải đối diện với tình trạng kẹt xe kéo dài, hệ thống đường thì chưa được hoàn thiện nên người dân di chuyển có cả phần nguy hiểm.
Một công trình được khởi công với mục tiêu “giải quyết ùn tắc” nhưng lại khiến tình trạng ùn tắc trở nên nghiêm trọng hơn. Điều đó đang cho thấy sự chậm trễ, đình trệ, thiếu trách nhiệm của những người có quản lý có thẩm quyền.
Hiểu Lam

UBND TP Hà Nội vừa ban hành quyết định thu hồi hơn 11 ha "đất vàng" tại các số 233, 233B và 235 đường Nguyễn Trãi (phường Khương Đình) để giao cho liên danh của Vingroup triển khai dự án khu chức năng đô thị Vinhomes Smart City Nguyễn Trãi.
Vinhomes Smart City – một cái tên mà dân mạng hay nói là nghe thôi đã thấy... không dành cho người không đủ “smart” về tài chính. Vậy mà cách đây 2 tuần, Phạm Minh Chính còn khiến dư luận xúc động vì trăn trở "giá nhà cao thế thì dân mua kiểu gì". Giờ chính quyền lại thẳng tay thu hồi 11 ha đất trung tâm để giao cho tập đoàn tư nhân tự ý xây dựng, bơm thổi giá sau khi hoàn thiện, thì khác nào Chính đang vừa ăn cướp vừa la làng, quý vị có nghĩ vậy không?
Quy trình vẫn lặp đi lặp lại mấy chục năm qua: thu hồi đất ở các vị trí đắc địa - giao cho "sân sau" - xây dựng quy mô khủng - bơm thổi giá lên trời - bán cho các đại gia. Như vậy, người dân lao động cũng chỉ được đứng từ xa nhìn qua hàng rào quảng cáo, chứ mơ mộng gì "sờ" tới. Nên dân không cần Chính phải tỏ vẻ đau thương, khóc thuê kiểu đó.
Nên nhớ rằng sự đồng bộ giữa lời nói và hành động mới là thứ nhân dân cần. Nếu thật sự xót cho giấc mơ an cư của người dân, thì đừng giao đất vàng cho các dự án triệu đô rồi ngồi thắc mắc vì sao giá nhà tăng.
Linh

Chỉ trong một thời gian ngắn ngủi đầu tháng 10, nhưng dân đã được xem khá nhiều vở diễn của quan chức.
Mấy ông cán bộ nọ xuống thăm trường học, các cô giáo mặc áo dài thướt tha phải đi theo che ô, học sinh đầu trần đội mưa, mặt không thể cười nổi nhưng tay vẫn phải đánh trống chào mừng hân hoan.
Nước lũ tràn về, dân không kịp trở tay, hàng ngàn người phải trèo lên nóc nhà chờ đoàn cứu hộ, thì ông thủ Chính cùng một số cán bộ địa phương lại lôi nhau ra chỗ nước ngập để tỏ vẻ đau buồn, tiếc thương, mặt không quên nhăn nhó cho hợp ngữ cảnh. Không biết các ông nhăn nhó vì thương dân thật, hay vì bùn đất làm bẩn quần áo đẹp của họ.
Nếu lo cho dân, có ai lại để phụ nữ và trẻ em phải dầm mưa như thế?
Nếu thương dân, hãy dùng tiền thuê đội ngũ truyền thông làm màu, để tiền mua lương thực, nước uống cứu trợ kịp thời cho dân.
Đám quan lại quanh năm suốt tháng diễn chưa đủ hay sao, mà lại còn phô trương thanh thế vào giữa trời mưa, không quan tâm liệu các cô giáo, các em học sinh bị ướt mưa, rồi sẽ ốm, ảnh hưởng sức khoẻ? Hay chỉ có thân thể quan mới đáng được trân trọng?
Nhiều người dân bị cô lập, đói khát, các đoàn cứu hộ trong và ngoài nước đều ra sức cứu trợ, vậy mà những kẻ sống bám vào dân lại chỉ biết làm màu và ngửa tay xin tiền chuyển vào MTTQVN.
Lại một mùa mưa lũ trôi qua, từng lớp mặt nạ của bọn quan tham đội lột người tốt kia lại bị lột xuống. Chỉ khi nào lột hết, vạch mặt hết, dân sáng mắt, thì cuộc sống mới đỡ cơ cực.
Linh

Cơn bão Matmo vừa đi qua để lại một cảnh tang thương chưa từng có: hàng chục tỉnh thành phía Bắc chìm trong biển nước; nhiều nơi sạt lở, làng mạc nhà cửa bị nhấn chìm; hàng ngàn người cầu cứu 2 ngày trời trên khắp các diễn đàn và mạng xã hội.
Nhưng, phải tới trưa ngày 8/10, vài chiếc trực thăng mới “rục rịch” được điều động nhằm vận chuyển hàng hoá cứu trợ, như thể nước phải ngập đến cổ cán bộ thì mới có lý do “xuống tay”, mới có "điểm nhấn" làm truyền thông vậy.
Cơn bão đến ngay sao khi bão Bualoi vừa dứt không xa, nhưng tuyệt nhiên không hề thấy chính quyền có kế hoạch sơ tán người dân, dự báo thiệt hại thiên tai, cũng như chuẩn bị hết phương án dự phòng; để hễ dân cần, chính quyền sẵn sàng lên đường túc trực và ứng cứu ngay trong. Chỉ khổ cho người dân, đêm 7/10 tràn ngập lời cầu cứu tang thương, hình ảnh mẹ bế con, cháu cõng bà... chơi vơi giữa đất trời livestream, đăng bài cầu cứu trong tuyệt vọng. Có lẽ vì công tác cứu hộ chưa được... tập dượt đủ kỹ, nên không thể triển khai nhanh như trong... diễu binh!
Chỉ trong năm nay, 2 cuộc diễu binh quy mô lớn với ngân sách tài trợ hàng ngàn tỷ đồng đã được diễn ra. Với sự tham dự của hàng chục chiếc trực thăng, xe thiết giáo, chục ngàn binh sĩ.. tập dượt nhiều tháng trời. Ấy vậy mà lúc dân cần, những quân số ấy lại im lặng một cách đáng sợ.
Phải chăng chỉ cần 1/10 số ngân sách diễu binh được rót vào việc: Mua thiết bị cứu hộ hiện đại; tập huấn lực lượng cứu hộ cộng đồng; xây dựng hệ thống cảnh báo sớm....thì có lẽ đã không có những cái chết tức tưởi, hay tiếng kêu cứu vọng ra từ mái nhà ngập nước như hiện nay.
Linh

Gần 20 năm trước, Hà Nội từng đặt ra một cam kết hùng hồn: đến năm 2010, Thủ đô sẽ hết cảnh ngập úng. Cam kết này gắn liền với một dự án thoát nước có tổng vốn đầu tư hơn 5.000 tỷ đồng, với mục tiêu được nêu rất cụ thể – đủ sức chịu một trận mưa 310mm trong vòng hai ngày. Đó không chỉ là một lời hứa với người dân, mà còn là một lời tuyên bố về tầm vóc quản trị đô thị.
Thế nhưng, thực tế hôm nay lại là một bức tranh khác. Sau mỗi cơn mưa lớn, Hà Nội vẫn ngập. Và không chỉ dừng ở “cứ mưa là ngập”, giờ đây người dân còn phải làm quen với hiện tượng “mưa tạnh rồi vẫn ngập”. Đường phố biến thành ao hồ, xe cộ thành thuyền bè, và Thủ đô – đáng lẽ là biểu tượng hiện đại – lại thường xuyên chìm trong cảnh hỗn loạn của nước ngập.
Cần nói thẳng: đây không chỉ là chuyện thời tiết cực đoan hay biến đổi khí hậu. Bởi lẽ, nếu một dự án nghìn tỉ được đầu tư với đúng mục tiêu và hiệu quả, thì Hà Nội đã không phải chịu cảnh hơn 100 điểm ngập úng chỉ sau một cơn bão. Trách nhiệm ở đây nằm ở đâu? Ở tầm nhìn quy hoạch, ở chất lượng thi công, ở sự giám sát thực thi chính sách – hay ở cả một hệ thống quản lý đô thị còn nặng tính hình thức, ít quan tâm đến kết quả cuối cùng?
Người dân có quyền đòi hỏi sự giải trình. Bởi ngân sách chi ra là từ tiền thuế của nhân dân, và mỗi một lời hứa đưa ra đều là cam kết với xã hội. Nếu lời hứa ấy không thành hiện thực, cần có sự thừa nhận, kiểm điểm và khắc phục, thay vì những báo cáo thành tích hay những lời giải thích vòng vo.
Một Thủ đô văn minh không thể được đo bằng những công trình khánh thành hoành tráng, mà phải được đo bằng những điều rất giản dị: đi làm không phải lội nước, trẻ em đến trường không bị muộn giờ vì phố biến thành sông, và mỗi trận mưa không còn là nỗi ám ảnh.
Thế Bảo

Thái Nguyên chưa bao giờ bi thương như thế này. Một cơn mưa thôi, mà cuốn cả thành phố xuống đáy, lũ vượt lịch sử. Cả đêm qua, dân Thái Nguyên sống trong bóng tối, già trẻ ôm nhau trên mái nhà, nghe tiếng gió rít, tiếng nước vỗ, tiếng kêu cứu vọng khắp xóm làng. Điện mất, sóng mất, pin cạn. Chỉ còn tiếng thở gấp và niềm hy vọng nhỏ nhoi rằng trời sẽ sớm ngừng mưa.
Cả một thành phố chìm trong nước mà không ai báo trước. Không còi báo động, không cảnh báo di tản. Không một lời từ chính quyền ngoài mấy câu chủ động ứng phó trên tivi. Chủ động kiểu gì khi dân còn không biết nước đang về từ đâu, dâng lên khi nào.
Những chiếc trực thăng A50, A80 bay đầy bầu trời đâu rồi. Những chiếc trực thăng ấy từng được khoe trong lễ duyệt binh, từng được tung hô là “niềm tự hào của lực lượng”, nhưng khi dân đang bám mái nhà chờ cứu hộ chẳng thấy bóng nào. Có lẽ do thời tiết xấu nên trực thăng không thể bay, chờ trời nắng đẹp hay sao?
Không có chỉ huy nào giữa dòng nước xiết. Không có phương án cứu hộ. Không có một cuộc họp khẩn cấp để cứu dân. Chỉ có những chiếc xuồng tạm do dân tự kết, những ngọn đèn pin yếu ớt, những bàn tay kéo nhau qua dòng lũ. Khi chính quyền im lặng, nhân dân trở thành đội cứu hộ cuối cùng của chính mình.
Người ta có thể điều khiển cả bầu trời, có thể duyệt binh bằng trực thăng, có thể họp bàn chuyện tương lai đất nước. Nhưng lại bất lực trước một cơn mưa.
Và khi tiếng kêu cứu của dân chỉ vọng lên giữa trời mưa lạnh, thì điều đáng sợ nhất không phải là nước ngập đến mái nhà mà là sự vô cảm đã ngập đến tận tim người cầm quyền.
Cô Ba

Có lẽ, chưa bao giờ Hà Nội “vỡ trận” đúng nghĩa như bây giờ.
Một cơn mưa là đủ biến thủ đô ngàn năm văn hiến thành bể bơi nhân dân, xe chết máy nằm la liệt, học sinh lội nước tới lớp, còn lãnh đạo thì vẫn dự lễ khởi công nhà hát 13.000 tỷ.
Hà Nội từng có hàng trăm hồ, ao, sông, mương là thứ cấu trúc tự nhiên giúp thành phố thở và tiêu nước. Giờ thì hầu hết đã bị bê tông nuốt chửng.
Cứ mỗi nhiệm kỳ, lại mọc thêm vài khu đô thị đẳng cấp quốc tế, vài con đường mang tầm nhìn chiến lược, và thêm vài cái hồ biến mất khỏi bản đồ. Cái gọi là quy hoạch đô thị thực ra là bản đồ chia chác đất vàng được vẽ trong phòng lạnh. Mỗi chữ ký phê duyệt là một nhát cuốc xuống mạch sống của thành phố.
Nhiều người dân Hà Nội thuộc nằm lòng cái quy luật bất thành văn: ở đâu có hồ, ở đó sớm muộn cũng có dự án.
Hồ nào đẹp thì quanh đó mọc khu đô thị cao cấp, sông nào rộng thì bị nắn dòng để tiện phân lô.
Hồ Linh Đàm từng là lá phổi xanh của thành phố, giờ bị bê tông hóa thành rừng chung cư.
Hồ Thành Công suýt bị lấp một phần để xây nhà tái định cư.
Ven hồ Tây, hàng loạt khu nghỉ dưỡng và tổ hợp thương mại chen chúc nhau hưởng view mặt nước.
Những dự án ấy, phần lớn đều gắn với các tập đoàn có thế lực, mấy cái tên quen thuộc Sun, Vingroup, Geleximco, BRG, FLC… gần như đều có dấu giày quanh hồ, ven sông, hoặc trên các khu đất từng được quy hoạch làm hành lang thoát nước, công viên, hoặc hồ điều hòa.
Cứ mỗi mét vuông mặt nước mất đi, là thêm một dòng sông bị tắc, một khu dân cư thêm ngập. Thành phố mất khả năng thoát nước, không phải vì trời mưa nhiều, mà vì lòng tham đã rút cạn những gì tự nhiên ban tặng.
Hà Nội hôm nay giống một cơ thể béo phì vì ăn quá nhiều đất, tắc nghẽn từ trong ruột ra ngoài da.
Mỗi đời chủ tịch lại hứa “giải quyết dứt điểm ngập lụt”, rồi nghiệm thu vài dự án hàng nghìn tỷ, chụp ảnh, cắt băng, xong… chờ mùa mưa sau để đổ lỗi cho nhiệm kỳ trước.
Cả một hệ thống chỉ giỏi chống ngập bằng truyền thông. Và thế là, dân lãnh đủ.
Những người lội nước đi làm sáng nay, những đứa trẻ ướt sũng trên đường đi học, chính là nạn nhân của mấy chục năm quy hoạch ngu xuẩn và tham lam có hệ thống. Thành phố không còn ngập trong nước, mà ngập trong di sản của những kẻ chỉ biết ăn và phá.
Giờ đây, Hà Nội có thể xây thêm nghìn trạm bơm, nhưng nếu vẫn giữ nguyên cái đầu tư duy đó, thì nước vẫn sẽ chảy ngược chảy từ cống lên ghế.
Người ta nói muốn cứu một thành phố, phải trả lại không gian cho nó thở.
Nhưng Hà Nội giờ đâu còn không gian, chỉ còn những khu đô thị chen chúc và những con đường không lối thoát.
Trong lúc thành phố ngập trong biển nước mà lãnh đạo vẫn hớn hở dự lễ khởi công nhà hát opera 13.000 tỷ được xây dựng trên mặt hồ Đầm Trị thì xem ra Hà Nội hết thuốc cứu rồi.
Cô Ba

Trong điễn văn của TBT Lê Duẩn mừng ngày chiến thắng (15/5/1975), ông nói:
-“Chúng ta chào mừng kỷ nguyên mới trong lịch sử 4000 năm của dân tộc: Kỷ nguyên phát triển rực rỡ của nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh, kỷ nguyên nhân dân lao động hoàn toàn làm chủ vận mệnh của mình, đồng tâm hiệp lực xây dựng một cuộc sống ấm no hạnh phúc cho mình và cho muôn đời con cháu mai sau”
Dưới sự lãnh đạo của Lê Duẩn, chính quyền Việt Nam triển khai một chiến lược phát triển kinh tế mang đậm màu sắc xã hội chủ nghĩa theo mô hình Liên Xô, với mục tiêu xây dựng một nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, thống nhất mô hình phát triển trên phạm vi toàn quốc.
Đây được xem là "giai đoạn thứ hai" trong tầm nhìn cách mạng lâu dài của ông Lê Duẩn, sau khi nhiệm vụ giải phóng miền Nam đã hoàn thành.
Trung tâm của chiến lược là chủ trương phát triển sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa trên cơ sở công hữu, kế hoạch hóa tập trung và cơ chế kinh tế trao đổi hiện vật. Nhà nước chi phối toàn bộ nền kinh tế, từ phân phối vật tư, điều tiết sản xuất đến lưu thông hàng hóa.
Năm 1976, Lê Duẩn cam kết trước nhân dân rằng trong vòng mười năm, mỗi gia đình sẽ sở hữu một bộ radio, tủ lạnh và tivi.
Ông tin tưởng rằng việc hòa nhập xã hội tiêu dùng của miền Nam vào nền kinh tế miền Bắc sẽ diễn ra thuận lợi. Cùng năm, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV đề ra mục tiêu hoàn thành cải tạo xã hội chủ nghĩa trong hai thập niên. Tuy nhiên, những kỳ vọng này nhanh chóng bị thực tế kinh tế khó khăn phủ nhận.
NGUYÊN NHÂN THẤT BẠI.
-ÁP DỤNG MÔ HÌNH KINH TẾ XÔ VIẾT.
Mô hình kinh tế Xô Viết theo Chủ nghĩa Stalin (tiếng Nga: Сталинизм) là phương tiện cai trị toàn trị và các chính sách theo chủ nghĩa Marx-Lenin được thực hiện ở Liên Xô (USSR) từ năm 1924 đến năm 1953.
Ở phương Tây người ta gọi Stalin là một tên côn đồ và kẻ cướp, làm việc để tài trợ cho các hoạt động cách mạng, trước khi cuối cùng trở thành Tổng bí thư Liên Xô.
Chủ nghĩa Stalin bao gồm việc thành lập một nhà nước cảnh sát toàn trị một người, công nghiệp hóa nhanh chóng, lý thuyết về chủ nghĩa xã hội trong một quốc gia (cho đến năm 1939), cưỡng bức tập thể hóa nông nghiệp, tăng cường xung đột giai cấp, sùng bái cá nhân và phục tùng lợi ích của các đảng cộng sản nước ngoài vào lợi ích của Đảng Cộng sản Liên Xô, mà chủ nghĩa Stalin coi là đảng tiên phong hàng đầu của cách mạng cộng sản vào thời điểm đó.
Chế độ của Stalin đã cưỡng bức thanh trừng xã hội khỏi những gì mà nó coi là mối đe dọa đối với chính nó và chủ nghĩa cộng sản của nó (cái gọi là “kẻ thù của nhân dân”), bao gồm những người bất đồng chính kiến, những người theo chủ nghĩa dân tộc không phải là Liên Xô, giai cấp tư sản, những người nông dân khá giả hơn (“kulaks”), và những người thuộc tầng lớp lao động thể hiện sự đồng cảm “phản cách mạng”.
Điều này dẫn đến sự đàn áp hàng loạt những người như vậy và gia đình của họ, bao gồm bắt giữ hàng loạt, xét xử công khai, hành quyết và giam cầm trong các trại lao động cưỡng bức được gọi là gulag.
Lê Duẩn đã áp dụng triệt để chủ nghĩa Stalin ngay từ những ngày đầu tiên đất nước thống nhất bằng chính sách “Đánh tư sản” và “Quốc hữu hóa nền kinh tế”
Các đợt ĐÁNH TƯ SẢN đối với người dân miền Nam được Hà Nội cho ký số X1, X2 và X3.
Đợt X1 được bắt đầu vào sáng ngày 11 tháng Chín năm 1975 xảy ra khắp 17 tỉnh thành miền Nam và thành phố Sài Gòn. Đợt này chủ yếu nhắm vào nhà của các cư dân thành thị, tịch thu nhà và cưỡng bức toàn bộ những nạn nhân phải đi về vùng Kinh Tế Mới sống. Đợt X1 này tập trung vào những người dân Việt gốc Hoa vốn đã di dân vào miền Nam Việt Nam từ cuối triều Minh, đầu triều nhà Thanh, sanh sống thành công tại miền Nam ngót nghét hơn 200 năm.
Đợt X2 được Hà Nội tiến hành từ tháng Ba năm 1978 và được kéo dài cho đến sau Đổi Mới, tức là khoảng năm 1990 thì mới chấm dứt. Đợt này chủ yếu nhắm vào tư thuơng, tiểu tư sản, các thành phần sản xuất nhỏ vốn rất đa dạng và phồn thịnh trong nền kinh tế tự do do chính phủ Việt Nam Cộng Hòa khuyến khích hậu thuẫn cho quốc dân từ bấy lâu.
Song song với chiến dịch X2 là chiến dịch X3 đặc biệt tập trung tại Sài Gòn.
Đỗ Mười, sau này là Tổng Bí Thư Đảng, lúc bấy giờ thay thế ông Nguyễn Văn Linh làm trưởng ban cải tạo TW Vào ngày 16 tháng Hai năm 1976 là người chỉ huy trực tiếp đợt thực hiện này.
Bảy giờ sáng ngày 23-3-1978, tất cả các cửa hàng kinh doanh to nhỏ, đủ mọi ngành nghề, ngóc ngách, đóng cửa, án binh bất động theo lệnh của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Một bản thông báo ngắn gọn do ông Vũ Đình Liệu thay mặt UBND thành phố ký được ban hành ngay sau đó, xác nhận “Chiến dịch X3”, bắt đầu ở thành phố Sài Gòn.
Tất cả các cơ sở kinh doanh, buôn bán, nhà hàng, cửa hàng, kho tàng, trung tâm dịch vụ bị niêm phong. Danh sách đã được lên từ trước. Họ làm bí mật lâu rồi.
Như một trận đánh giặc đã được trinh sát, điều nghiên tỉ mỉ, chính xác. Các tổ công tác ập vào từng điểm bất ngờ, nhanh chóng niêm phong tài sản, khống chế mọi người trong gia đình nội bất xuất, ngoại bất nhập. Mỗi điểm niêm phong có tối thiểu một tổ ba người, không cùng cơ quan, không quen biết nhau. Họ là thanh niên xung phong, thanh niên công nhân các nhà máy, sinh viên các trường đại học, cả những thanh niên các phường được huy động vào chiến dịch.
Ngay buổi chiều hôm ấy một cuộc mít tinh tuần hành từ Nhà văn hóa thanh niên do Thành đoàn tổ chức. Hàng ngàn học sinh, sinh viên rầm rộ xuống đường, diễu hành khắp các phố chính Sài gòn, Chợ Lớn, hoan nghênh chính sách cải tạo công thương nghiệp của đảng, đả đảo bọn gian thương.
Nền công nghiệp nhẹ, sản xuất đồ sài gia dụng trong nhà của Việt Nam đã hoàn toàn chính thức bị phá hũy. Người dân Việt Nam sẽ không còn thấy các sản phẫm tự hào của dân tộc như nồi nhôm hiệu Ba Cây Dừa, xà-bông (savon) hiệu cô Ba, xe hơi hiệu La Đalat, hiệu đèn trang trí Nguyễn Văn Mạnh, …etc…. Không những thế, các nhà máy nhỏ sản xuất nhu yếu phẫm như đường, bột giặt, giấy, …etc cũng bị tê liệt vì chủ nhân bị quốc hữu hóa.
Chiến dịch X3 thành phố Hồ Chí Minh, đã đánh gục 28.787 nhà máy, xí nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, hộ buôn bán.

Nội hàm “Kỷ nguyên mới” nói chung thể hiện thời điểm một cuộc đổi mới toàn diện có tính nhảy vọt trong một tiềm năng được tích lũy và cơ hội chín muồi bứt phá tăng tốc vươn tới những mục tiêu tham vọng.
Ý nghĩa của “kỷ nguyên” nằm ở chỗ nó không chỉ là một thuật ngữ thời gian mà còn là biểu tượng của sự thay đổi, sự khởi đầu mới hoặc sự kết thúc của một chu kỳ phát triển. Khi nói về một kỷ nguyên, người ta thường nhấn mạnh đến sự chuyển mình lớn lao, tạo nên những ảnh hưởng lâu dài và sâu rộng.
Đối với Việt Nam cụm từ “Kỷ nguyên mới” không có gì xa lạ, trên thực tế đã xuất hiện trong trong 4 thời kỳ:
- Năm 1945 đến 1975 được gọi là “kỷ nguyên giành độc lập dân tộc và thống nhất đất nước”
-Năm 1975- 1985 được ông TBT Lê Duẩn đặt tên “Kỷ nguyên xây dựng Chủ nghĩa xã hội”.
- Năm 1985 - 2025 còn gọi là “Kỷ nguyên đổi mới”
- Bắt đầu từ năm 2025 dưới thời TBT Tô Lâm được gọi là “Kỷ nguyên vươn mình”.
PHẦN 1:
KỶ NGUYÊN GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN TỘC VÀ THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC.
Kỷ nguyên này kéo dài 30 năm, gắn liền với tên tuổi của hai người đó là Hồ Chí Minh và Lê Duẩn.
Vai trò nổi bật của Hồ Chí Minh có thể được kết thúc trên thực tế vào năm 1965, thay vào đó Lê Duẩn trở thành người đứng đầu đảng (Cũng là người đứng đầu đất nước) cho đến năm 1985.
Chiến tranh thế giới thứ hai tạo ra một kỷ nguyên cơ hội cho các nước nước thuộc địa có thể được trao trả độc lập với chính sách tiến bộ của Hoa Kỳ, nước có tiếng nói quyết định trong các vấn đề quốc tế liên quan đến nhân loại.
Chính sách đối với Philippines được Roosevelt mở rộng ra trên phạm vi toàn cầu vào ngày 14/8/1941:
Điều 3 của bản Hiến chương Đại Tây Dương, kết quả của cuộc hội đàm giữa tổng thống Hoa Kỳ Roosevelt và Thủ tướng Anh Churchill, nêu rõ:
- “Chúng tôi (Tổng thống Hoa Kì Roosevelt và Thủ tướng Anh Churchill) tôn trọng quyền của mọi dân quốc được lựa chọn hình thái chính phủ của mình; và chúng tôi mong muốn thấy các dân quốc từng bị tước mất chủ quyền và quyền tự trị sẽ được phục hồi các quyền này”.
Bản thân tổng thống Hoa Kỳ Roosevelt đã nhiều lần nói với người Pháp về vấn đề thuộc địa.
Có thể dẫn lời của Bộ trưởng Ngoại giao Cordell Hull để tóm tắt quan điểm của Roosevelt về số phận của Đông Dương thời hậu chiến thật ngắn gọn như sau:
- Thỉnh thoảng, Tổng thống nói thẳng với tôi và những người khác quan điểm của ông rằng Đông Dương thuộc Pháp nên đặt dưới chế độ ủy thác quốc tế ngay sau khi chiến tranh kết thúc, với dự kiến rằng xứ này sẽ được độc lập hoàn toàn càng sớm càng tốt.
Đối với Hồ Chí Minh ông tin tưởng cơ hội giành độc lập đã đến, nhưng xuất thân từ một con người mang lý tưởng cộng sản, đối với ông “độc lập phải gắn liền với Chủ nghĩa xã hội” và Liên Xô là hình mẫu cho một quốc gia mà ông hướng tới.
Ông không thể chấp nhận một nền độc lập với một nhà nước theo mô hình tư bản điều mà những người cộng sản cho là một xã hội “bóc lột man rợ”.
Ngày 19/8/1945 Mặt trận Việt Minh của Hồ Chí Minh tiến hành tổng khởi nghĩa với sự trợ giúp và ảnh hưởng của người Mỹ, họ đã làm chủ tạm thời tình hình chính trị Việt Nam sau khoảng trống quyền lực bị bỏ ngỏ để quân đội Trung Hoa Dân Quốc vào Việt Nam giải giáp quân Nhật…
Ngày 2/9/1945 Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình về sự ra đời nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hoà, nhưng không một quốc gia nào công nhận.
Hồ chí Minh muốn nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà được thế giới công nhận, ông đã viết thư gửi tổng thống Mỹ Truman, nhưng người Mỹ đã nhận ra Mặt trận Việt Minh là một tổ chức của những người cộng sản, và Hồ Chí Minh là người của Maxcova đã không hồi đáp.
Người Mỹ với chiến lược ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản đã đồng ý để người Pháp quay trở lại Đông Dương.
Vấn đề giành độc lập của Hồ Chí Minh bị cản trở, sau những cuộc đàm phán với Pháp không đạt được ý đồ.
Hồ Chí Minh đã chọn con đường kháng chiến.
Vấn đề độc lập cho các quốc gia thuộc địa là một tiến trình không thể đảo ngược đối với sự phát triển tiến bộ của văn minh nhân loại…
Mặc dù trải qua nhiều khó khăn,Tuyên bố về việc trao trả độc lập cho các quốc gia và dân tộc thuộc địa, còn được gọi là Nghị quyết 1514 của Đại hội đồng Liên hợp quốc. Nghị quyết 1514 của Đại hội đồng Liên hợp quốc ra đời vào ngày 14/12/1960.
Bản tuyên bố mô tả sự cai trị của nước ngoài là vi phạm nhân quyền, khẳng định quyền tự quyết và kêu gọi chấm dứt chế độ cai trị thuộc địa.
Đến năm 1960 hầu hết các nước thuộc địa được trao trả độc lập, có quyền tự quyết trong hoà bình.
Trong khi đó Hồ Chí Minh cùng với các đồng chí của mình vẫn mải miết với cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ trong một cuộc chiến tranh kéo dài 30 năm với hàng triệu sinh mạng bị chết và tàn phế.
Cơ hội khách quan đem đến nền độc lập cho Việt Nam quả tình đã đến rất gần vào những năm từ 1941- 1945, nhưng rõ ràng Hồ Chí Minh tuy đã biết nắm cơ hội nhưng ông đã chọn con đường độc lập theo một tiến trình đã được sắp đặt từ quốc tế cộng sản với Liên Xô là hình mẫu.
Và Việt Nam đã phải trả giá quá đắt cho nền độc lập của mình bằng một cuộc chiến tranh kéo dài nhất trong lịch sử thế giới hiện đại.
Một kỷ nguyên của nhân loại được mở ra tươi sáng, với người Việt Nam họ nhìn thấy nó, nhưng lại tự đánh tuột mất và biến nó thành một kỷ nguyên đẫm máu và chết chóc.

Chiến thắng năm 1975 thống nhất đất nước khiến tâm thế các nhà lãnh đạo Việt Nam dâng lên ngất ngưởng.
Trong lễ mừng chiến thắng, tổ chức vào ngày 15-5-1975 tại Hà Nội, Bí thư Thứ nhất Lê Duẩn đã làm cho hàng triệu con tim “sởn gai ốc” khi, với giọng Quảng Trị trầm ấm, ông tuyên bố:
“Chào mừng tổ quốc vinh quang của chúng ta từ nay vĩnh viễn thoát khỏi ách nô dịch của nước ngoài, vĩnh viễn thoát khỏi họa chia cắt, chào mừng non sông gấm vóc Việt Nam liền một dải từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau, từ nay hoàn toàn độc lập, tự do và vĩnh viễn độc lập tự do”
Bí thư Lê Duẩn nói tiếp:
“Trong 4.000 năm lịch sử của dân tộc ta thì hơn 100 năm lại đây là chặng đường đấu tranh chống ngoại xâm gay go nhất, quyết liệt nhất, nhưng cũng thắng lợi vẻ vang nhất”.
Tại buổi lễ long trọng này, ông Lê Duẩn bày tỏ niềm tin: “Một dân tộc đã làm nên những chiến công hiển hách ấy xứng được hưởng hòa bình, tự do và hạnh phúc”
Việt Nam thống nhất đất nước là điểm sáng duy nhất trong cuộc chiến ý thức hệ giữa chủ nghĩ Tư bản và Chủ nghĩa xã hội trên toàn cầu, bởi trên thực tế quan hệ của các nước cộng sản đã chìm trong bóng tối của sự chia rẽ đặc biệt giữa Liên Xô và Trung Quốc.
Con đường đi lên CNXH bắt đầu phá sản tại các nước cộng sản.
Cả Liên Xô và Trung Quốc rơi vào khủng hoảng kinh tế trong muôn vàn những chính sách duy ý chí tệ hại và tàn ác.
Liên Xô nhen nhóm cải tổ, đổi mới.
Trung Quốc không thể chịu được sự lãnh đạo của Liên Xô. Mao gọi Liên Xô là “Đế quốc Xã hội Chủ nghĩa” hai nước gầm ghè dẫn đến xung đột biên giới.
Trung Quốc bắt tay với Mỹ chống lại Liên Xô và mở cửa làm ăn kinh tế với phương Tây.
Tại Việt Nam, các nhà lãnh đạo Việt Nam vẫn kiên định bằng khẩu hiệu: “Tất cả cho sản xuất, tất cả để xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Họ vẫn tin những gì từ học thuyết Mác – Lê "bất diệt" và sự lãnh đạo tài tình sáng suốt, CNXH sẽ đem lại hạnh phúc, ấm no cho dân tộc.
Chiến thắng đã làm họ tự cao, tự đại, năng lực hạn chế, trí tuệ khiếm khuyết đã che mất tầm nhìn của họ. Kết cục đã không biết biến lợi thế thành cơ hội, ngược lại tự đưa đất nước đi vào vết xe đổ của thứ CNXH đang tan rã.
Người Mỹ ngay sau sự kiện chế độ Việt Nam Cộng hòa thất thủ, sẵn sàng nối lại quan hệ với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, bởi hai nguyên nhân:
- Vấn đề nhân đạo trong tìm kiếm những lính Mỹ mất tích.
- Mỹ biết quan hệ Việt – Trung sẽ có xung đột bởi những nguyên nhân từ lịch sử và hiện tại khi Lê Duẩn ngả theo Liên Xô, điều Trung Quốc không thể chấp nhận.
Việt Nam sau chiến tranh rất cần tiền, điều cả Liên Xô và Trung Quốc không thể đáp ứng, đồng đô la có thể đưa quan hệ Việt – Mỹ nhanh chóng khôi phục.
Một Việt Nam thân thiện với Mỹ sẽ kiềm tỏa được Trung Quốc vẫn là sách lược lâu dài người Mỹ luôn ấp ủ. Thiết lập mối quan hệ mới với Việt Nam là lợi ích chiến lược của Mỹ ở khu vực châu Á Thái Bình Dương.
Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, Andrew Young, đã nói rõ:
“Chúng tôi coi Việt Nam như một Nam Tư ở Châu Á. Không phải là bộ phận của Trung Quốc hay của Liên Xô, mà là một nước độc lập. Một nước Việt Nam mạnh và độc lập là phù hợp với lợi ích quốc gia của Mỹ”
Ngày 8-5-1976, Ngoại trưởng Kissinger gửi công hàm cho Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch, đề nghị thảo luận vấn đề “bình thường hóa”.
Ngày 6-1-1977, Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra lộ trình ba bước bình thường hóa quan hệ với Việt Nam và trước mắt có thể đặt quan hệ ngoại giao ở cấp đại sứ.
Tuy vậy, Tổng thống Mỹ Geral R. Ford có vẻ như vẫn chưa sẵn sàng khi đưa ra điều kiện để nối lại bang giao:
- Việt Nam phải làm đầy đủ hồ sơ về lính Mỹ mất tích (MIA), trong đó có việc trao trả hài cốt Mỹ.
Phía Việt Nam cũng đòi bằng được Mỹ phải bồi thường chiến tranh, trong khi Mỹ cho rằng Việt Nam đã vi phạm Hiệp định Paris nên không thể bàn đến khoản tiền thỏa thuận trước khi ký Hiệp định Paris được.
Theo ông Đậu Ngọc Xuân, sau những diễn tiến này, ông Lê Duẩn nói: “Bình thường hóa là thua trận lần thứ hai, họ không chịu đâu”.
Năm 1977, khi Jimmy Carter nhậm chức tổng thống, ông đã giảm điều kiện “làm đầy đủ hồ sơ lính Mỹ mất tích” xuống còn “làm đầy đủ trong khả năng có thể”.
Tháng 3-1977, Carter gửi một phái đoàn sang Hà nội để bàn về việc nối lại bang giao.
Ngày 17-3-1977, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Nguyễn Duy Trinh đã tiếp Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Leonard Woodcock.
Cùng ngày, Woodcock đến chào Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Những nỗ lực bình thường hoá dưới thời Carter là có thật.
Tổng thống Carter nói: “Tôi nghĩ đó là một bước cần thiết để khởi đầu việc hàn gắn và đưa chúng ta ra khỏi nỗi ám ảnh Việt Nam để đi tới một kỷ nguyên mới tốt đẹp hơn”.
Ngày 4-5-1977, chính quyền của ông Carter đồng ý để Việt Nam vào Liên Hiệp Quốc.
Sau chuyến đi của ông Leonard Woodcock, Mỹ chủ trương bình thường hóa vô điều kiện.
Ngày 3-5-1977, phiên đàm phán đầu tiên giữa hai phái đoàn Việt-Mỹ đã diễn ra tại Đại sứ quán Việt Nam ở Paris.
Ông Trần Quang Cơ, người tham gia cuộc đoàn đàm phán này, nhớ lại:
“Một trong những điều ngáng trở tiến trình đàm phán là do chúng ta cứ khăng khăng đòi Mỹ phải chi 3,2 tỷ đô-la bồi thường chiến tranh”.
Trước khi đoàn lên đường sang Paris đàm phán bình thường quan hệ Việt-Mỹ, theo ông Trần Quang Cơ, ông Lê Đức Thọ, theo cung cách xin viện trợ của Liên Xô, đã cung cấp cho đoàn cả một danh sách dài bao nhiêu máy cày, bao nhiêu máy kéo để đòi Washington phải trả.
Ông Trần Quang Cơ nhớ lại:
- “Holbrook nói thẳng với ông Phan Hiền: thôi thì cứ đặt ‘phòng quyền lợi’ đi, cứ bình thường hóa cái đã rồi khoản tiền 3,2 tỷ chúng tôi sẽ tìm cách viện trợ sau.
Trưởng đoàn lúc ấy là ông Phan Hiền lập tức bay về Hà Nội báo với ông Nguyễn Cơ Thạch, ông Thạch thuyết phục Bộ Chính trị nhưng không được”.
Khi Biên giới Tây Nam gần như được đặt trong tình huống chiến tranh và Trung Quốc đã được Ban Chấp hành Trung ương coi là “kẻ thù”, Việt Nam bắt đầu nhận thấy vai trò của việc quan hệ bình thường với một siêu cường như Mỹ.
Đầu năm 1978, ở Tokyo (Nhật), Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phan Hiền tuyên bố: “Việt Nam sẵn sàng bình thường hóa vô điều kiện với Mỹ”.
Những đã quá muộn, Jimmy Carter gần như đã nghiêng về chủ trương “chơi lá bài Trung Quốc để ngăn chặn Liên Xô” theo đề nghị của Cố vấn An ninh Quốc gia Z. Brzezinski.