Phiên xử Claus von Bülow với cáo buộc giết vợ triệu phú là phiên ṭa h́nh sự đầu tiên được truyền h́nh trực tiếp ở Mỹ, đạt tỷ lệ xem cao hơn mọi bộ phim ăn khách nhất khi đó, năm 1980.
Claus von Bülow sinh năm 1926 tại Copenhagen, có cha là nhà viết kịch và mẹ là một nhà tài chính nổi tiếng, hậu duệ của một gia đ́nh quư tộc Đức - Đan Mạch. Họ ly hôn khi anh lên 4 tuổi.
Trong Thế chiến thứ hai, mẹ con Claus bỏ trốn đến Anh. Tại đây, Claus đỗ Đại học Cambridge, lấy bằng luật hạng ưu năm 1946. Sau một năm học, học khoa học chính trị. Khi trở lại London, anh làm việc trong lĩnh vực ngân hàng trước khi gia nhập một văn pḥng luật nổi tiếng.
Claus von Bülow nổi lên như người đàn ông đẹp trai và quyến rũ, trở thành nhân vật xă hội nổi tiếng ở London, sống cùng mẹ trong căn hộ sang trọng ở Quảng trường Belgrave. Năm 1959, ông được thuê làm trợ lư hành chính cho ông trùm dầu mỏ J. Paul Getty, một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới khi đó.
Đầu năm 1966, Claus gặp Martha Crawford, người luôn xuất hiện trong top 10 người phụ nữ mặc đẹp nhất thế giới của tạp chí Vogue. Ngoài tính cách vui vẻ, cô c̣n là người thừa kế tài sản của cha, ông trùm George Crawford, người sáng lập Công ty Điện và Khí đốt Columbia. Thu nhập hàng năm của cô vào thời điểm đó khoảng 3,5 triệu USD. Trước đó chưa đầy một năm, Martha ly hôn với người chồng đầu tiên, Hoàng tử nước Áo.
Người đàn ông tài năng gặp cô gái giàu có xinh đẹp và nhanh chóng thành đôi. Họ kết hôn và chuyển đến căn hộ 14 pḥng của Martha tại New York, Mỹ. Một năm sau, Cosima, cô con gái duy nhất chào đời.
Vợ chồng Martha và Claus von Bülow. Ảnh: Pinterest
Sự giàu có và vẻ đẹp của người vợ kết hợp với sự duyên dáng và hóm hỉnh của chồng khiến họ trở thành cặp đôi sáng giá trong giới tinh hoa nước Mỹ khi đó.
Đến năm 1968, Claus von Bülow thôi làm trợ lư cho tỷ phú, bắt đầu sống đầy đủ hơn nhờ sự giàu có của vợ. Năm 1970, cặp đôi mua Clarendon Court, một khu đất rộng 44.000 m2, có biệt thự riêng nh́n ra bờ biển. Trong 13 năm tiếp theo, họ luôn được coi là một trong những cặp đôi quyến rũ nhất của nước Mỹ.
Các vết nứt đă xuất hiện trong cuộc hôn nhân. Không lâu sau khi Cosima chào đời, ông Claus von Bülow cho biết vợ mất hứng thú với chuyện chăn gối, khiến ông ngoại t́nh. Trong khi ông ta vẫn là một vị khách quyến rũ và sang trọng tại buổi dạ tiệc xa hoa của giới thượng lưu, người vợ ch́m vào trầm cảm và nghiện rượu. Hai người bắt đầu thảo luận về việc ly hôn.
Ngày 27/12/1979, Martha rơi vào trạng thái hôn mê, nhưng đă hồi phục sau sáu giờ. Gần một năm sau, ngày 21/12/1980, cô lại được t́m thấy hôn mê trong bồn tắm tại dinh thự, nhưng lần này không tỉnh lại.
Sự nghi ngờ bắt đầu tập trung vào người chồng, khi Maria, người giúp việc lâu năm và cũng là bạn của nạn nhân, nói với các nhà điều tra rằng ông Claus von Bülow đă không gọi bác sĩ sau lần vợ bị hôn mê, bất chấp lời cầu xin của ḿnh. Maria cũng cho biết đă phát hiện ra một cây kim tiêm dưới da có tẩm insulin và các loại thuốc khác trong túi màu đen ở tủ quần áo của ông chủ.
Các điều tra viên, được thuê bởi hai con riêng của bà Martha, đă chuyển bằng chứng cho các công tố viên tiểu bang, những người đă buộc tội ông Claus với hai tội danh cố ư giết người.
Bên công tố tuyên bố rằng bị cáo có động cơ 75-100 triệu bảng Anh từ di chúc của vợ. Cái chết của cô sẽ giúp chồng tự do kết hôn với t́nh nhân là nữ diễn viên trẻ đẹp.
Trong khi đó, luật sư bào chữa nói rằng t́nh trạng hôn mê của nạn nhân do cô tự gây ra bởi dùng quá nhiều ma túy, rượu và đồ ngọt. Độ nổi tiếng của tất cả những người liên quan vụ án biến phiên ṭa trở thành một "gánh xiếc truyền thông quốc tế" kéo dài suốt 5 năm.
Vụ án cũng là phiên ṭa h́nh sự lớn đầu tiên được truyền h́nh trực tiếp tại Mỹ, trở thành chương tŕnh được đón chờ và xếp hạng cao hơn cả những bộ phim truyền h́nh dài tập nổi tiếng nhất từ trước đến nay.
Sau phiên ṭa được coi là dài nhất trong lịch sử Rhode Island, bồi thẩm đoàn sau đó đă lập kỷ lục của riêng ḿnh khi mất thời gian lâu nhất chưa từng có để đưa ra phán quyết, gần 6 ngày. Ngày 16/3/1982, Claus Von Billow bị tuyên có tội, án 20 năm tù.
Sau phán quyết sơ thẩm, con trai của tỷ phú Getty (chủ cũ của Claus) đă đề nghị hỗ trợ tài chính cho nhóm kháng cáo. Giáo sư luật hàng đầu của Mỹ khi đó, Alan M. Dershowitz của Đại học Havard, đă được thuê cho ông Claus.
Ông von Bülow đến ṭa cấp cao Rhode Island cùng với luật sư bào chữa Alan M. Dershowitz, năm 1985. Ảnh: Washington Post
Luật sư Dershowitz đă tuyển dụng một nhóm sinh viên luật để nghiên cứu và thách thức vụ án, sau này được viết lại trong cuốn sách nổi tiếng "Đảo ngược vận may".
Dưới sự điều tra lành nghề của giáo sư Dershowitz, những tiết lộ được đưa ra ánh sáng cho thấy khả năng cao rằng t́nh trạng hôn mê do Martha tự gây ra. Bạn bè nạn nhân cho biết cô có cả thanh xuân lạm dụng ma túy và rượu, cùng những bữa ăn vô độ, một sự kết hợp có khả năng gây chết người với chứng hạ đường huyết.
Tiết lộ hơn nữa, trí nhớ của người giúp việc Maria có sai sót nghiêm trọng. Giáo sư Dershowitz đă t́m thấy một số ghi chú cho thấy Maria thay đổi lời khai liên tục, luôn mâu thuẫn. Ṭa cấp cao Rhode Island do đó hủy án sơ thẩm và ra lệnh tái thẩm vào tháng 5/1985.
Khoảng 10 chuyên gia về nội tiết học và khoa học pháp y đă nhanh chóng làm chứng rằng không có insulin ngoại sinh trong người nạn nhân, và không có insulin trên kim tiêm dưới da. Có vẻ như t́nh trạng hôn mê của cô ấy là sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm thuốc an thần, rượu, thuốc chẹn beta, hạ thân nhiệt và aspirin. Ba tuần trước khi hôn mê, Martha uống gần 100 viên aspirin và phải cấp cứu tại viên.
Ngày 10/6/1985, bồi thẩm đoàn tuyên trắng án cho ông Claus von Bülow về cả hai tội danh cố ư giết người.
Ông Claus von Bülow rời ṭa sau khi được tuyên trắng án. Ảnh: NYT
Sau khi cha dượng được tha bổng, các con riêng nói: "Chúng tôi biết và ông ấy cũng biết rằng, chính ông ấy đă cố giết mẹ chúng tôi." Ông Claus von Bülow cho biết các con riêng đă "lầm đường lạc lối" nhưng không muốn bàn luận ǵ thêm.
Hai con riêng của bà Martha sau đó đă đệ đơn kiện dân sự trị giá 56 triệu USD chống lại cha dượng. Vụ việc đó đă được giải quyết mà không cần xét xử vào năm 1987, khi ông Claus von Bülow đồng ư ly dị người vợ đang hôn mê của ḿnh, từ bỏ quyền sở hữu tài sản của bà và rời khỏi đất nước. Ông chuyển đến London.
Ông Claus von Bülow vẫn là nhân vật được chào đón tại nhiều sự kiện xă hội ở Manhattan và các đêm khai mạc ở Broadway. Ở London, ông viết các bài phê b́nh về nhà hát và sách, sống ở khu trí thức sang trọng, qua đời tại nhà riêng ở London, khi 92 tuổi.
Bà Martha sống phần đời hôn mê c̣n lại của ḿnh đến năm 2008, trong bệnh viện ở Manhattan, và sau đó là ở viện dưỡng lăo, với chi phí ước tính hơn 500.000 USD một năm. Hai lần một tuần, một thợ làm tóc đến để nhuộm tóc và trang điểm cho bà.
Dựa trên vụ án, bộ phim Reversal of Fortune - Vận may đảo ngược ra mắt năm 1990, dựa trên cuốn sách cùng tên của giáo sư luật Alan M. Dershowitz, dành một giải Oscar cho nam chính xuất sắc nhất.