Nhiều người nước ngoài tới tham chiến ở Ukraine đối mặt với thực tế rất khác biệt và khốc liệt hơn những ǵ họ từng trải nghiệm đă khiến họ chán nản.
Xung đột Ukraine không giống bất kỳ cuộc chiến nào mà họ từng thấy. Vài nhóm nhỏ cựu binh phương Tây đang chiến đấu ở tiền tuyến, nhưng số đông c̣n lại, ít kỹ năng hơn, đang phải vật lộn để thể hiện vai tṛ của ḿnh.
Nhiều người là cựu binh Mỹ và Anh, từng tham gia trận mạc ở Afghanistan và Iraq, nơi họ có thể dựa vào sự yểm trợ của lực lượng không quân hùng hậu, song t́nh h́nh ở Ukraine rất khác.
Binh sĩ Ukraine và lính t́nh nguyện nước ngoài thiếu thốn mọi thứ, từ bữa ăn cho đến khí tài hiện đại, và gần như không được yểm trợ hỏa lực từ trên không, buộc họ phải đối mặt với lực lượng Nga có hỏa lực mạnh hơn nhiều.
Số tay súng nước ngoài thiệt mạng thấp hơn so với lính Ukraine, nhưng những rủi ro mà họ phải đối mặt đang gia tăng đáng kể gần đây. "Chiến sự Ukraine dữ dội hơn nhiều so với những ǵ xảy ra ở Afghanistan", Brian, một cựu lính dù Mỹ, nhận xét. "Nơi đây chỉ có đánh và đánh".
Theo lời các lính t́nh nguyện, thực tế khốc liệt khiến hàng trăm tay súng chùn bước và rời khỏi đất nước này. Một số đang làm việc trực tiếp cho quân đội Ukraine ở tiền quyến, với các vị trí như hậu cần, y tế.
Số c̣n lại đang lang thang khắp Ukraine, với nhiều mục tiêu khác nhau, như lôi kéo người theo dơi trên mạng xă hội, t́m kiếm cảm giác trận mạc mà họ chưa từng trải qua, thậm chí là t́m kiếm những người có chung tư tưởng cực hữu.
Khói bốc lên từ thành phố Lysychansk và Severodonetsk hồi tháng 6. Ảnh: NY Times.
Họ đến Ba Lan vài ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt, đáp lại lời kêu gọi của Tổng thống Volodymyr Zelensky. Vài tuần sau, họ qua biên giới bằng xe bus và tàu hỏa, tràn ngập các con phố ở Liviv, miền tây Ukraine. Một số là cựu binh dày dạn kinh nghiệm, số khác là những người nhiều mơ mộng với balo căng phồng chứa đầy quân trang, song không có kinh nghiệm trận mạc.
Nhiều lính t́nh nguyện phải lang thang ở Lviv cho đến khi t́m được người hướng đẫn đến văn pḥng tuyển mộ, số khác phải về nhà trong thất vọng khi không t́m được nơi đầu quân.
"Nỗ lực thu hút các tay súng nước ngoài tham chiến hồi cuối tháng 2 không thực tế lắm", Kacper Rekawek, chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu về Chủ nghĩa cực đoan (C-REX) thuộc Đại học Oslo, cho biết. "Bộ máy hành chính Ukraine không thể kịp thời hỗ trợ và quản lư họ".
Sau bốn tháng chiến sự, Oleksiy Arestovych, cố vấn của Tổng thống Zelensky, ước tính khoảng 1.000 tay súng nước ngoài đă tham gia chiến đấu, nhưng v́ không có cơ quan trung ương thu thập dữ liệu, nhiều thông tin về các nhóm lính t́nh nguyện nước ngoài vẫn là ẩn số.
Tuy nhiên, có hàng trăm, hàng ngh́n người khác tiếp tục đến để hỗ trợ các nhiệm vụ không yêu cầu chiến đấu. Theo ước tính từ Nga, chính quyền Ukraine đă tuyển mộ gần 7.000 tay súng từ 63 quốc gia, trong đó có những người chưa từng trải qua thực chiến.
Bộ Quốc pḥng Nga cũng cho biết gần 2.000 lính đánh thuê phương Tây đă thiệt mạng và gần 1.800 rời bỏ hàng ngũ, trong khi c̣n hơn 3.200 tay súng chiến đấu bên cạnh các đơn vị Ukraine. Phía Nga gọi lính nước ngoài t́nh nguyện tham chiến cho Ukraine là "lính đánh thuê".
Lính Ukraine và lính t́nh nguyện nước ngoài ở Iprin, Ukraine, hồi tháng 3. Ảnh: NY Times.
Nổi tiếng nhất trong số các nhóm lính nước ngoài là Quân đoàn Quốc tế Bảo vệ Ukraine (ILDU), do chính phủ thành lập theo lời kêu gọi của Tổng thống Zelensky, với phần lớn thành viên đến từ châu Âu và châu Mỹ, cùng số ít từ châu Á, châu Phi và Australia.
ILDU không công bố số thành viên, song phát ngôn viên Damien Magrou nói công dân Mỹ và Anh thuộc nhóm đông nhất. Tất cả những người được ILDU chấp nhận đều được kư hợp đồng với quân đội Ukraine và được trả lương tương đương với binh sĩ nước này.
Nhiều người là các binh sĩ chuyên nghiệp, dày dạn kinh nghiệm, được chứng minh qua cuộc chiến ở "chảo lửa" Severodonetsk. "Các cựu binh phương Tây có năng lực chiến đấu. Họ bắn chính xác và liên tục dùng lựu đạn, đồng thời biết cách cơ động trên chiến trường. Nhiều người là các tay bắn tỉa giỏi", tờ Ria Novosti dẫn lời một sĩ quan t́nh báo Nga tham gia chiến dịch quân sự ở thành phố Izyum, miền bắc Ukraine, cho biết hôm 4/7.
Tuy nhiên, sĩ quan này cho rằng khả năng tác chiến cá nhân của lính đánh thuê phương Tây không làm nên sự khác biệt trong chiến sự Ukraine hiện nay. "Pháo binh là yếu tố quyết định mọi thứ trong cuộc xung đột này. Tất cả mọi người đều bất lực trước quả đạn pháo đang bay đến, bất kể họ được huấn luyện, trang bị và có tinh thần chiến đấu cao thế nào", người này nói thêm.
Phát ngôn viên Magrou cho hay ILDU hiện chỉ nhận những người có kinh nghiệm chiến đấu và vượt qua kiểm tra lư lịch, tâm lư, cũng như những cá nhân không có tư tưởng cực đoan, sau thời gian đầu tuyển mộ rộng răi. Nhưng những người bị ILDU từ chối thường t́m đến các đơn vị người nước ngoài khác, hoặc tự thành lập các nhóm riêng để ra tiền tuyến.
"Các nhóm lính t́nh nguyện có thể ở bất cứ thể thức nào, có thể là 15 người với ba khẩu súng trường, cho đến những đơn vị lớn được tổ chức bài bản", Magrou cho biết.
Một lính t́nh nguyện người Mỹ học cách sử dụng vũ khí ở Kiev, thủ đô Ukraine, hồi tháng 3. Ảnh: NY Times.
Việc loại bỏ những phần tử cực đoan khỏi lực lượng t́nh nguyện ở Ukraine là rất khó khăn.
Hai tân binh giấu tên cho hay họ đă bắt gặp những lính đánh thuê đến từ Mỹ và bán đảo Scandinavia, thuộc thành viên tổ chức da trắng thượng đẳng Aryan Brotherhood, trong đó có những người có h́nh xăm trong tù, đang t́m đường tham chiến.
Ngay cả ILDU cũng có thể gặp rắc rối. Trong bức ảnh thông báo cái chết của lính đánh thuê người Pháp Wilfried Bleriot mà họ công bố, người này mang phù hiệu "Misanthropic Division", một nhóm cực hữu theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng. Trang Telegram của tổ chức này cũng đăng tải bức ảnh Bleriot mặc chiếc áo phông của họ. Phát ngôn viên ILDU sau đó nói rằng Bleriot không biết tính chất phân biệt chủng tộc của Misanthropic Division.
Lính t́nh nguyện nước ngoài cũng có nhiều lư do để liều mạng v́ một đất nước không phải của họ.
Brian, cựu binh Mỹ từng chiến đấu ở Afghanistan, cho biết ông đến v́ từng huấn luyện lính Ukraine trong các cuộc xung đột với lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn. Nhiều người bạn Ukraine mà ông quen biết đă thiệt mạng trong những trận chiến đó. Thay v́ tham chiến ở tiền tuyến, đơn vị của ông tập trung vào công tác tư tưởng cho lính Ukraine.
Trong khi đó, với với một số lính t́nh nguyện người Mỹ và Anh, lời kêu tham chiến của Ukraine dường như "không thể cưỡng lại", dù họ chưa từng có kinh nghiệm trên chiến trường.
Matthew Robinson, người Anh, từng làm việc tại một nhà thầu quân sự Mỹ tại Iraq, cho biết ông phục vụ ở Ukraine như một cách "chuộc tội" v́ cảm thấy bản thân đă thu lợi từ một cuộc chiến phi nghĩa.
Robinson hiện huấn luyện các đơn vị pḥng vệ Ukraine trên khắp đất nước, trong đó có tiền tuyến phía đông, nơi diễn ra một số trận đánh khốc liệt nhất, khi lực lượng Ukraine gần như phải đối mặt với pháo kích liên tục.
"Bạn sẽ không thể tưởng tượng được t́nh cảnh ở đó, trừ khi bạn từng tham chiến trong Thế chiến II", Robinson nói.
VietBF©sưu tập
