20 năm sau vụ khủng bố kinh hoàng, kẻ lên kế hoạch sử dụng máy bay đánh sập Tháp đôi Trung tâm thương mại thế giới, phá hủy một phần Lầu Năm Góc và âm mưu tấn công Nhà Trắng nhưng bất thành vẫn chưa bị xét xử.
"Gă này là của tôi"
Frank Pellegrino đang ngồi trong pḥng khách sạn ở Malaysia th́ nh́n thấy cảnh máy bay lao vào Tháp đôi Trung tâm Thương mại Thế giới trên truyền h́nh. Điều đầu tiên hiện lên trong đầu ông: "Chúa ơi, chắc chắn đó là Khalid Sheikh Mohammed".
Cựu đặc vụ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) này đă theo dấu Khalid trong suốt 3 thập kỷ qua. Tuy nhiên, kẻ bị cáo buộc là chủ mưu vụ 11/9 này vẫn chưa phải đối mặt với công lư. Một luật sư của Khalid nói rằng có thể phải mất 20 năm nữa mới kết luận được vụ khủng bố chấn động thế giới, xảy ra từ 20 năm trước.
Nhắc tới vụ khủng bố 11/9, người ta thường nghĩ ngay tới thủ lĩnh Tổ chức Khủng bố al-Qaeda Osama bin Laden. Tuy nhiên, theo Ủy ban Điều tra vụ 11/9, Khalid Sheikh Mohammed, hay c̣n được gọi là KSM, mới là kiến trúc sư chính. Y là người nêu ư tưởng này cho al-Qaeda.

Sinh ra ở Kuwait, Khalid từng học ở Mỹ trước khi chiến đấu tại Afghanistan vào những năm 1980. Trước vụ khủng bố ngày 11/9, đặc vụ FBI Frank Pellegrino vẫn luôn lần theo dấu vết của các chiến binh tử thành chiến này.
Pellegrino nhận nhiệm vụ này lần đầu tiên vào năm 1993, khi Trung tâm Thương mại thế giới bị đánh bom. Đó cũng là thời điểm Khalid bắt đầu thu hút sự chú ư của giới chức Mỹ v́ đă chuyển tiền cho một người có liên quan. Vào năm 1995, FBI nh́n ra tham vọng của Khalid khi hắn có liên quan tới âm mưu làm nổ nhiều chuyến bay trên Thái B́nh Dương. Cùng thời gian đó, Pellegrino có cơ hội đến gần hơn với Khalid khi y tới Qatar.
Nhóm của Pellegrino tới Oman, nơi họ sẽ tới Qatar với ư định bắt giữ Khalid. Một chiếc máy bay được bố trí để đưa nghi phạm trở lại Mỹ. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao không đồng t́nh. Sau đó, Khalid đă "tẩu thoát" - từ chính xác mà các quan chức Qatar gửi tới Đại sứ quán Mỹ.
"Thực sự có tức giận và cả thất vọng. Lúc đó, chúng tôi đă ư thức rằng ḿnh bỏ lỡ một cơ hội tốt", Pellegrino nói.
Tuy nhiên, chính cựu đặc vụ FBI này cũng thừa nhận vào giữa những năm 1990, Khalid không phải mục tiêu được ưu tiên cao. Tên của y c̣n không được đưa vào nhóm 10 kẻ bị truy nă gắt gao nhất nước Mỹ. Đây có lẽ là điều khiến nhiều quan chức chống khủng bố Mỹ cảm thấy hối tiếc.
Vài năm sau cú bị tóm hụt ở Qatar, tên của Khalid liên tiếp xuất hiện trong danh bạ điện thoại của các nghi phạm khủng bố bị bắt giữ trên toàn cầu, điều cho thấy y có ảnh hưởng và quan hệ. Chính trong những năm này, y đă t́m tới bin Laden và đưa ra ư tượng đào tạo phi công để cướp máy bay và lao nó vào các ṭa nhà bên trong nước Mỹ.
Và sau đó, vụ 11/9 đă xảy ra. Những nghi ngờ của Pellegrino với Khalid là đúng khi một nhân vật chủ chốt của al-Qaeda bị bắt giữ đă xác minh điều đó. "Khi biết đó là Khalid, không ai đau khổ hơn tôi", Pellegrino nhớ lại.
Kẻ chủ mưu sa lưới nhưng 18 năm vẫn chưa phải đền tội
Năm 2003, Khalid bị theo dơi và bắt giữ tại Pakistan. Pellegrino hy vọng rằng Khalid sẽ sớm phải đền tội với những hồ sơ mà họ thu thập được. Tuy nhiên, y biến mất. CIA đă đưa y đến một địa điểm bí mật, nơi họ sử dụng các "cuộc thẩm vấn kỹ thuật cao".
"Chúng tôi muốn biết những ǵ hắn biết và muốn biết điều đó thật nhanh", một quan chức cấp cao của Cục T́nh báo Trung ương Mỹ (CIA) khi đó cho biết.
BBC cho biết Khalid bị tra tấn bằng các biện pháp như trấn nước (183 lần) hay các phương pháp dă man khác. Y được cho đă thú nhận nhiều âm mưu trong thời gian đó. Tuy nhiên, một báo cáo sau đó của Thượng viện cho thấy phần lớn thông tin t́nh báo cho thấy chúng không có thực.
Sau khi những thông tin chi tiết về chương tŕnh giam giữ Khalid được tiết lộ, những tù nhân giá trị cao như y được chuyển đến nhà tù trên Vịnh Guantanamo vào năm 2006, nơi FBI bắt đầu được tiếp cận. Tháng 1/2007, Pellegrino được đối mặt với người đàn ông ḿnh theo đuổi nhiều năm qua.
Tuy nhiên, những nỗ lực sau đó để đưa kẻ chủ mưu vụ khủng bố 11/9 ra trước công lư đă thất bại. Kế hoạch tổ chức một phiên ṭa ở New York đă không trở thành sự thực sau sự phản đối của công chúng và các chính trị gia đối lập. Những người phản đối la hét rằng họ không muốn thấy gă này ở thành phố của ḿnh và nên giữa hắn ở Guantanamo.
Hiện tại, người Mỹ đang lên kế hoạch cho một phiên ṭa quân sự ở Vịnh Guantanamo để xét xử Khalid. Tuy nhiên, những chậm trễ về thủ tục cộng với đại dịch Covid-19 hoành hành đă khiến căn cứ này bị đóng cửa. Điều này tiếp tục khiến nỗ lực đưa kẻ chủ mưu vụ khủng bố 11/9 ra trước công lư bị kéo dài. 20 năm sau vụ khủng bố, những phiên điều trần đang được lên kế hoạch tổ chức. Tuy nhiên, có vẻ c̣n lâu mới có hồi kết.
Luật sư của Khalid tin rằng các phiên điều trần mới nhất được công bố với công chúng vốn chỉ để kỷ niệm 20 năm vụ khủng bố ngày 11/9. "Có lẽ cần tới 20 năm nữa mới có thể có kết thúc cho phiên ṭa này", David Nevin, luật sư của Khalid, nói với BBC.
Luật sư đă tham gia vụ án kể từ khi nó được bắt đầu năm 2008. Người ta có kế hoạch xét xử Khalid gần như ngay lập tức nhưng đến tận bây giờ, nó vẫn chưa bắt đầu. Đă có 8 hoặc 9 đời thẩm phán được bổ nhiệm theo dơi phiên ṭa này. Mỗi người trong số họ sẽ phải đọc khoảng 35.000 trang tài liệu về vụ án cùng hàng ngh́n bước khác trong điều mà luật sư Nevin mô tả là "phiên ṭa h́nh sự lớn nhất lịch sử nước Mỹ".
Ngoài ra, Nevin cũng cho rằng phiên xử kéo dài bởi Mỹ đang muốn thi hành án tử h́nh với Khalid. "Phiên ṭa có lẽ đă khép lại từ lâu nếu người Mỹ không quyết tâm tử h́nh người này", Nevin nói.
Đặc vụ Pellegrino của FBI đă xin hoăn nghỉ hưu 3 năm để được nh́n thấy Khalid đền tội với tư cách là một nhà điều tra. Tuy nhiên, ông không chờ được điều đó. Với những người Mỹ mất thân nhân trong vụ khủng bố kinh hoàng, họ có lẽ sẽ phải tiếp tục chờ đợi công lư cho người thân của ḿnh giống như việc họ đă chờ đợi 20 năm qua.
VietBF @ Sưu tầm