WHO bị chỉ tr�ch về c�ch xử l� Covid-19

[june04]

Ủy ban Quốc tế về Chuẩn bị v� Ứng ph� Đại dịch ra b�o c�o liệt k� c�c sai lầm của WHO v� ch�nh quyền c�c nước trong c�ch đối ph� Covid-19.

Hội đồng gồm c�c chuy�n gia độc lập do cựu thủ tướng New Zealand Helen Clark v� cựu tổng thống Liberia Ellen Johnson Sirleaf dẫn đầu h�m nay c�ng bố b�o c�o "Covid-19: Biến n� th�nh Đại dịch cuối c�ng". B�o c�o sẽ được đem ra tranh luận tại kỳ họp Đại hội đồng Y tế Thế giới khai mạc v�o ng�y 24/5.

B�o c�o chỉ ra rằng WHO lẽ ra phải tuy�n bố đợt b�ng ph�t nCoV ở Trung Quốc l� t�nh trạng khẩn cấp quốc tế sớm hơn thay v� đợi đến ng�y 30/1. Ủy ban Khẩn cấp của WHO đ� phạm sai lầm khi kh�ng khuyến nghị hạn chế đi lại v� điều đ� đ� khiến c�c nước kh�ng thể h�nh động nhanh.

Đồng thời, c�c ch�nh phủ đ� kh�ng hiểu tuy�n bố t�nh trạng khẩn cấp v�o ng�y 30/1 l� "b�o động lớn nhất" m� WHO c� thể đưa ra v� tổ chức n�y kh�ng c� thẩm quyền tuy�n bố đại dịch. Nhiều quốc gia đ� kh�ng thực hiện c�c biện ph�p mạnh mẽ cho đến khi WHO cuối c�ng m� tả Covid-19 l� đại dịch v�o ng�y 11/3.

"Ch�ng ta lẽ ra đ� c� thể ngăn chặn được t�nh trạng hiện giờ", Johnson Sirleaf n�i. "Điều ch�ng ta đang đối mặt l� hệ quả của v� số sai lầm, lỗ hổng, chuẩn bị v� ứng ph� chậm trễ".

Tuy nhi�n, họ vẫn ca ngợi những nỗ lực "kh�ng mệt mỏi" của ban l�nh đạo v� nh�n vi�n WHO trong đại dịch. Họ kh�ng đổ lỗi cụ thể cho Trung Quốc hay Tổng gi�m đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, người m� ch�nh quyền Trump c�o buộc l� "thi�n vị Trung Quốc". Ghebreyesus đ� b�c bỏ c�o buộc n�y. D� vậy, c�c chuy�n gia cho rằng n�n ra quy định tổng gi�m đốc WHO chỉ được đảm nhiệm vị tr� một nhiệm kỳ 7 năm duy nhất để tr�nh �p lực ch�nh trị.

Hội đồng chuy�n gia độc lập c�n k�u gọi thiết lập một hệ thống to�n cầu mới để gi�m s�t c�c đợt b�ng ph�t dịch bệnh c� thể trở th�nh đại dịch. WHO n�n được trao quyền để nhanh ch�ng cử c�c chuy�n gia đến điều tra c�c đợt b�ng ph�t, lấy mẫu mầm bệnh v� c�ng bố th�ng tin m� kh�ng cần sự chấp thuận trước của ch�nh phủ.

B�o c�o cho rằng WHO v� Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) n�n đối thoại với c�c ch�nh phủ v� c�c nh� sản xuất thuốc để đạt được thỏa thuận về cấp ph�p tự nguyện v� chuyển giao c�ng nghệ nhằm th�c đẩy sản xuất vaccine.

C�c chuy�n gia k�u gọi th�nh lập Hội đồng Đe dọa Y tế To�n cầu, do người đứng đầu cấp nh� nước v� cấp ch�nh phủ l�nh đạo, để duy tr� cam kết ch�nh trị trong việc chuẩn bị sẵn s�ng cho đại dịch. Họ n�i rằng một cơ chế t�i trợ quốc tế n�n được thiết lập để huy động 5 -10 tỷ USD h�ng năm nhằm chuẩn bị cho đại dịch.

Hội đồng c�n cho rằng c�c quốc gia c� thu nhập cao n�n cung cấp cho 92 v�ng l�nh thổ ngh�o nhất trong chương tr�nh Covax �t nhất một tỷ liều vaccine trước ng�y 1/9 v� hơn hai tỷ trước giữa năm 2022. G7 n�n ngay lập tức trả 60% trong số 19 tỷ USD cần thiết để t�i trợ vaccine, chẩn đo�n v� điều trị th�ng qua chương tr�nh Tăng tốc Tiếp cận C�ng cụ chống Covid-19 của WHO v�o năm 2021, c�n G20 v� c�c quốc gia kh�c cung cấp phần c�n lại.