Nhiều bang Mỹ đồng loạt thông báo nới các biện pháp hạn chế ngăn đại dịch Covid-19 mặc dù Biden và giới chuyên gia kêu gọi không mất cảnh giác quá sớm.
Thống đốc Texas Greg Abbott, thành viên đảng Cộng hòa, tuyên bố dỡ bỏ quy định đeo khẩu trang bắt buộc được triển khai từ mùa hè năm ngoái và các hạn chế khác liên quan tới đại dịch để doanh nghiệp có thể hoạt động bình thường.
"Texas sẽ mở cửa 100%. Tất cả mọi thứ", Abbott đăng Twitter chiều 2/3.
Vài phút sau, Thống đốc Mississippi Tate Reeves thông báo làm điều tương tự, chấm dứt quy định đeo khẩu trang bắt buộc và mở cửa tất cả doanh nghiệp. Reeves cho biết là một người bảo thủ, ông luôn phải miễn cưỡng làm theo quy định của chính phủ dù biết nó cần thiết. Nhưng giờ, khi nhiều người đã được tiêm vaccine và số ca nhiễm giảm, ông nói đã đến lúc để mọi người tự quyết định. Reeves cũng cam kết luôn đảm bảo có sẵn giường bệnh cho người dân Mississippi nếu họ nhiễm nCoV.
Không chỉ các bang đỏ, nhiều bang xanh ủng hộ đảng Dân chủ cũng có những động thái nới hạn chế Covid-19. Thống đốc New York Andrew Cuomo trong vài tuần gần đây đã cho phép nhà hàng và rạp chiếu phim mở cửa trở lại, dù phải tuân thủ một số hạn chế về số lượng người. Thành phố San Francisco ở bang California sẽ sớm cho phép nhà hàng mở dịch vụ ăn uống trong nhà, bảo tàng và rạp chiếu phim cũng được hoạt động trở lại.
Sự lạc quan này là điều dễ hiểu, khi Mỹ chứng khiến số ca nhiễm và nhập viện giảm mạnh trong những tuần gần đây. Số ca nhiễm trung bình hàng ngày ở Texas đã giảm từ 23.000 hồi giữa tháng 1 xuống còn 7.700 ca vào đầu tháng 3. Tỷ lệ nhập viện vì Covid-19 cũng giảm một nửa so với 6 tuần trước. Mississippi cũng ghi nhận mức giảm tương tự.
Người Mỹ ngồi chờ tiêm vaccine Covid-19 tại một điểm tiêm chủng ở Texas tháng này. Ảnh: Bloomberg.
Xu hướng giảm cũng được ghi nhận trên khắp nước Mỹ, khi số ca nhiễm mới hầu như không tăng trong tuần qua và giữ ở mức trung bình hơn 60.000 ca nhiễm, so với mức đỉnh điểm hơn 200.000 ca vào mùa đông. Tỷ lệ nhập viện cũng giảm ổn định ở mức 29% trong hai tuần qua.
Tuy nhiên, số ca tử vong hàng ngày vẫn ở mức trung bình hơn 2.000, con số mà nhiều người cho là khó có thể chấp nhận. Chính quyền Tổng thống Joe Biden tuyên bố sẽ có vaccine cho tất cả người Mỹ vào tháng 5. Nhưng nếu tốc độ tử vong vẫn duy trì như hiện tại, Mỹ sẽ ghi nhận thêm 175.000 người chết cho tới cuối tháng 5. Mỹ, vùng dịch lớn nhất thế giới, đã báo cáo hơn 29 triệu ca nhiễm và hơn 530.000 ca tử vong vì Covid-19.
Giới chuyên gia cảnh báo Mỹ đang lạc quan quá sớm, khi có tới 40 bang ghi nhận tỷ lệ dương tính trong xét nghiệm Covid-19 cao hơn 3%, ngưỡng an toàn để kiểm soát lây lan. Tỷ lệ dương tính trong số xét nghiệm Covid-19 ở Texas là 11,2%, cho thấy virus vẫn lây lan mạnh trong cộng đồng. Để đạt miễn dịch cộng đồng, ít nhất 75% người dân phải được tiêm vaccine, nhưng hiện tại, chỉ có 15% người Mỹ đã tiêm ít nhất một liều.
"Chúng tôi có nguy cơ bùng phát dịch nếu mọi người hành xử như thế nó đã kết thúc", Tara Smith, giáo sư y tế cộng đồng tại Đại học bang Kent, nói. "Tôi lo lắng về thái độ tự mãn khi thấy ca nhiễm giảm, như thể chúng tôi chưa rút ra được bài học từ đại dịch, đó là khi bạn cố gắng trở lại bình thường quá nhanh, số ca nhiễm sẽ tăng trở lại".
Việc vội vàng mở cửa trong khi một lượng lớn người Mỹ chưa được tiêm vaccine đồng nghĩa nguy cơ dịch lây lan cao hơn và sẽ có nhiều ca nhiễm hơn, kéo theo tỷ lệ nhập viện và tử vong lớn. Dịch lây lan mạnh hơn cũng tạo điều kiện cho nhiều biến chủng mới xuất hiện.
"Chúng ta đang trong cuộc đua giữa virus/biến chủng và vaccine", Wafaa El-Sadr, nhà dịch tễ học tại Đại học Columbia, nói. "Tương lai sẽ phụ thuộc vào quy mô tiêm chủng và hạn chế lây nhiễm để ngăn các chủng mới phát triển".
Ảnh hưởng từ việc dỡ bỏ các hạn chế ngăn Covid-19 vẫn cần thời gian để đánh giá. Reeves nói rằng chính quyền địa phương ở Mississippi có thể tái thiết lập các quy định bắt buộc của chính họ nếu thấy đó là lựa chọn tốt nhất cho cộng đồng. Các cơ sở kinh doanh cũng được phép duy trì các hạn chế nếu muốn.
Thống đốc Mississippi mô tả quyết định của ông là trao trách nhiệm cho các thành phố, doanh nghiệp và cá nhân. Thống đốc Abbott cũng kêu gọi người dân Texas giữ an toàn, ngay cả khi ông rút lại các quy định kiểm soát dịch.
Khảo sát của Đại học Carnegie Mellon cho thấy việc tuân thủ quy định đeo khẩu trang của người Mỹ rất khác nhau, thậm chí trong cùng một bang. Khoảng 95% người được khảo sát ở hạt Harris của Texas nói họ đeo khẩu trang gần như tất cả thời gian ở ngoài. Tại Abilene, thành phố nhỏ ở trung tâm của bang, tỷ lệ này là gần 85%.
Việc đưa ra con đường cho mọi người thoát khỏi cách ly và cho phép doanh nghiệp mở cửa trở lại không chỉ là điều dễ hiểu mà còn là mong muốn chung. Tuy nhiên, Dylan Scott, biên tập viên của Vox, cho rằng giới chức có thể đưa ra các thông điệp cho công chúng về một số biện pháp an toàn như đeo khẩu trang hay giữ khoảng cách, cùng với các biện pháp hạn chế như tránh tụ tập quá đông trong nhà. Ngoài ra, những hướng dẫn rõ ràng cho người đã tiêm vaccine về những gì họ nên hoặc không nên làm cũng là một cách cho phép nới hạn chế mà không gây ra đợt bùng phát mới.
Giới chuyên gia cho rằng đại dịch vẫn có thể đe dọa nước Mỹ, nhưng điểm khác là giờ họ đã có vaccine. Vaccine có thể đẩy nhanh một kết thúc an toàn hơn cho Covid-19, nếu có thêm thời gian để chúng phát huy tác dụng.
"Có ánh sáng cuối đường hầm, nhưng chúng ta không thể mất cảnh giác vào lúc này để đảm bảo nắm chắc chiến thắng", Tổng thống Biden nói hôm 2/3. "Chúng ta phải luôn cảnh giác, hành động nhanh và quyết liệt, quan tâm đến nhau".
*VietBF@sưu tập
