Các trang mạng xă hội lớn như Facebook, Instagram và YouTube đang muốn bỏ tổng số lượt like. Chỉ "chính chủ" mới biết được tổng lượt like với thông tin họ đăng lên là bao nhiêu. Thay đổi này sẽ khiến ai cười, ai khóc?

Theo trang tin Business Insider, xu hướng này "nóng" trở lại sau sự việc liên quan mới nhất vừa được công bố. Kỹ sư công nghệ chuyên về kỹ thuật đảo ngược Jane Wong phát hiện Facebook đang cân nhắc thử nghiệm việc ẩn bộ đếm lượt thích (like) trên các nội dung đăng Facebook.
Cụ thể, nếu được triển khai trên thực tế, thay v́ nh́n thấy chính xác số lượt like với một nội dung đăng lên, người dùng sẽ chỉ thấy một hay một vài người bạn của họ đă like nó hay chưa. Chỉ "chính chủ" mới biết được tổng lượt like với thông tin họ đăng lên là bao nhiêu.
Facebook muốn chấm dứt "cuộc đua like"?
Người phát ngôn của Facebook xác nhận công ty này đang cân nhắc thử nghiệm việc loại bỏ hiển thị số tổng lượt like, tuy nhiên khẳng định chương tŕnh này vẫn chưa chính thức triển khai.
Facebook cũng không nói rơ về lư do thúc đẩy việc đó, song một thử nghiệm tương tự đă được công ty này áp dụng trên mạng xă hội Instagram. Khi triển khai với Instagram, công ty này cho rằng việc công khai tổng số lượt like có thể góp phần làm tăng t́nh trạng nhiều người cố t́m cách chứng tỏ sự "hơn người" của họ trên mạng xă hội và khiến mọi người cảm thấy tiêu cực.
Những kế hoạch thay đổi liên quan bộ đếm lượt "like"của Facebook phát sinh sau các tranh luận kéo dài trong ngành công nghệ về tác động chi phối cảm xúc mà các ứng dụng (app) và các mạng xă hội với con người ngày càng tiêu cực.
Rất đông cựu nhân viên của cả Facebook lẫn Google đều đă công khai bày tỏ quan điểm hối tiếc của họ về những sản phẩm họ từng góp phần tạo nên.
Ông Sean Parker, đồng sáng lập Facebook đă rời bỏ công ty, từng phê phán nút like đó là thứ "khai thác phần dễ tổn thương nhất trong tâm lư con người".
Bà Leah Pearlman, một người từng góp sức thiết kế nút "like" của Facebook, cũng đă chia sẻ quan điểm với trang The Ringer từ năm 2017 rằng bà cảm thấy vô cùng phiền ḷng trước những thông báo (notification) liên tục và dồn dập "nhảy ra" của mạng xă hội.
Trong khi đó ông Tristan Harris, nhà cựu thiết kế tại Google và cũng từng làm việc cho Apple, đă phát động một phong trào chống nghiện mạng xă hội mang tên Time Well Spent của ông.
Một số chuyên gia cho rằng những thử nghiệm liên quan tới trải nghiệm người dùng này của Facebook cần được công khai hơn. Ông Andrew Przybylski, nhà tâm lư học thực nghiệm thuộc Viện Internet Oxford, cho rằng mặc dù ư tưởng giấu số tổng lượt like thú vị, nhưng chính v́ những động cơ liên quan tới sức khỏe tinh thần mà thử nghiệm đó không nên được tiến hành lặng lẽ như thế.
Ai được ai mất?
Mạng xă hội Facebook đă xây dựng toàn bộ dịch vụ của họ xung quanh những cái like trong hơn 1 thập kỷ qua. Tuy nhiên vài năm gần đây, Facebook đối mặt với những chỉ trích gay gắt của dư luận khi thực tế đă chứng minh tác hại rất thực và rất đáng kể của những cái "like ảo" đó.
Đă nhiều nghiên cứu y khoa chỉ ra tác hại tiêu cực về tinh thần với người dùng dưới áp lực của Facebook và số lượt like. Do đó về lư thuyết, nếu bỏ đi thông tin này, sẽ có một bộ phận lớn người dùng được "nhẹ gánh âu lo" để thoải mái hơn khi "lên Face".
Theo tạp chí Forbes, nếu tổng lượt like rốt cuộc sẽ bị gỡ bỏ khỏi Facebook, đó sẽ là sự kiện đánh dấu sự thay đổi lớn trong cách mạng xă hội này tŕnh bày và xếp hạng thông tin với người dùng.
Các lượt like trên Facebook từ lâu đă là một dạng "tiền tệ" trên mạng xă hội này và là dữ liệu quan trọng để Facebook lấy làm căn cứ khi triển khai các dịch vụ quảng cáo hướng đối tượng (targeted advertising), nguồn thu nhập chính của họ.
Việc Facebook sẵn sàng thử nghiệm tính năng giấu like cho thấy họ đang t́m cách gia tăng số người dùng theo những cách mới, trong đó có cả sự thay đổi thói quen của người dùng.
Theo kết quả nghiên cứu của trung tâm Pew từ tháng 5-2018, khoảng một nửa thanh thiếu niên Mỹ (51%) đang dùng Facebook và đó không c̣n là mạng xă hội chiếm ưu thế nhất trong người dùng nhóm tuổi này nữa. Vượt qua Facebook là YouTube (85%) và Instagram (72%).
Trang Marketingland cho rằng nếu Facebook chính thức thử nghiệm bỏ hiển thị tổng lượt like, điều này có thể gây ảnh hưởng đáng kể tới mối quan hệ giữa các nhăn hàng (brand) và những đối tác giúp quảng bá cho họ trên mạng xă hội, c̣n gọi là các "influencer" (người ảnh hưởng).
Điều này thể hiện rơ nhất ở phương diện cách các nhăn hàng và các nhà quảng cáo đánh giá về mức độ hiệu quả của các influencer.
Một mặt, các influencer sẽ phải sáng tạo thêm nội dung giá trị để thu hút người xem quan tâm tới một thương hiệu khi không thể "trông chờ" được vào số lượt like "khủng" như trước.
Mặt khác, các nhăn hàng cũng sẽ cần phải đầu tư thêm vào quá tŕnh đánh giá để biết rơ hiệu quả quảng bá của một influencer là như thế nào ngoài số like họ nhận được.
Bà Lara Logan thuộc Công ty Collective Bias, một công ty chuyên cung cấp dịch vụ tiếp thị thông qua các influencer trên mạng, cho rằng việc loại bỏ số lượt like sẽ giúp các công ty như Collective Bias có thể gia tăng giá trị và sự minh bạch cho lĩnh vực ngành này.