Không biết lịch sử ghi lại các triều đại phong kiến đúng sai như thế nào, cũng chẳng có cách nào để kiểm chứng. Thế nhưng, thời đại ta đang sống hoá ra toàn láo cả. Rồi lịch sử thời hiện đại sẽ viết sao đây?
Thằng doanh nhân bán đồ giả làm giàu, cứ tưởng nó giỏi, hoá ra chẳng phải thế. Nó chỉ là kẻ “treo dê bán chó”, mua 30.000 bán 600.000 không giàu sao được, thế rồi lúc giàu lên, hàng ngày lên mạng truyền thông dạy đạo đức, dạy bí quyết, dạy cách cư xử. Kẻ th́ đem hoá chất trộn vào thức uống, khiến người ta nghiện chất độc, tạo thành thói quen nguy hiểm cho người dùng. Thế rồi khi có nhiều tiền, anh ta in sách dạy người ta suy nghĩ, dạy cho tuổi trẻ cách sống. Nuôi đội ngũ nhà văn nhà báo tung hô ḿnh như thánh sống, tuyên bố như đấng khải đạo.
Một ông chuyên làm thép, nghĩ toàn chuyện xây dựng những công tŕnh có hại cho dân, nhưng lúc nào cũng mặc áo lam, đeo tràng hạt, nói toàn chuyện Phật pháp. Một tập đoàn làm nước mắm giả, toàn hoá chất, bỏ biết bao tiền để quảng cáo lừa dân, bỏ tiền đầy túi. Một tập đoàn khác mua hoá chất quá hạn để sản xuất nước uống, lừa những kẻ phát hiện sai sót của sản phẩm ḿnh để đưa họ vào tù, lại chuyên nói lời có cánh… Kẻ buôn gian bán lận lại dạy cho xă hội đạo đức làm người. Thời đại đảo lộn tất!
Hài thế, mà vẫn không thiếu kẻ tôn sùng, xem các ông ấy như tấm gương sáng để noi theo. Khi vỡ lở ra, chúng toàn là kẻ nói láo. Tất cả đều chỉ t́m cách lừa đảo nhau.
Toàn xă hội rặt kẻ nói láo, ca sĩ nói láo theo kiểu ca sĩ, đạo diễn nói láo theo kiểu đạo diễn, diễn viên nói láo theo kiểu diễn viên. Ừ th́ họ làm nghề diễn, chuyên diễn nên láo quen thành nếp, lúc nào cũng láo. Thế nhưng có những kẻ chẳng làm nghề diễn vẫn luôn mồm nói láo.
Thi ǵ cũng láo, từ chuyện thi hát đến thi hoa hậu, chỉ là một sắp đặt láo cả. Ngay chuyện từ thiện cũng rặt chi tiết láo để mua nước mắt mọi người. Cứ có chuyện là loanh quanh láo khoét. Kẻ buôn lớn láo, kẻ bán hàng rong ở bên đường cũng lừa đảo, láo liên tục. Mỗi ngày mở truyền h́nh toàn nghe nói láo từ tin tức cho đến quảng cáo, rặt láo. Nhưng cả nước đều hàng ngày nghe láo mà chẳng phản ứng ǵ lại cứ dán mắt mà xem.
Thằng đi buôn nói láo đă đành, v́ họ lừa lọc để kiếm lời. Thế mà cô hiệu trưởng nhà trẻ, anh hiệu trưởng trường cấp ba, ông hiệu trưởng trường đại học cũng chuyên nói láo. Thực phẩm cho các cháu có gịi, cô hiệu trưởng chối quanh. Các cháu học sinh đánh nhau như du côn, làm t́nh với nhau trong nhà trường, anh hiệu trưởng bảo là không phải, tảng bê tông rớt chết sinh viên, ông hiệu trưởng bảo là tự tử. Thế rồi tất cả đều ch́m, đều im im ỉm. Người ta đồn tiền hàng đống đă lót tay bộ phận chức năng để rồi để lâu cứt trâu hoá bùn.
Mấy ngài lănh đạo lại càng nói láo tợn. Chỉ kể vài chuyện gần đây thôi, chứ kể mấy sếp nhà ta phát biểu láo th́ thành truyện dài nhiều tập. Từ chuyện quốc gia đại sự cho đến chuyện hưng vong của tổ quốc, toàn chuyện quan trọng đến vận mệnh quốc gia thế nhưng dân toàn nghe láo. Kẻ thù mang tham vọng, âm mưu để biến nước ta thành chư hầu, chuyện này rơ như ban ngày, ai cũng thấy, ai cũng hiểu, thế mà các quan toàn nói tào lao, láo lếu.
Đến chuyện Formosa, khi biển nhiễm độc, cá chết, các quan bày lắm tṛ láo để mị dân, lấp liếm tội ác của thủ phạm, tuyên bố, họp báo, tŕnh diễn ăn hải sản, ở trần tắm biển… tất cả đều rặt láo. Đến chuyện BOT (dự án giao thông được nhà đầu tư ứng tiền trước để làm công tŕnh rồi mới thu phí) với các trạm đặt không đúng chỗ cho đến mở rộng phi trường Tân Sơn Nhất, các quan ở Bộ Giao Thông lại được dịp nói láo, tuyên bố rùm beng để bênh vực những tập đoàn và cá nhân vi phạm.
Khi vụ thuốc giả của VN Pharma nổ ra, cả một hệ thống truyền thông của Bộ Y Tế kể cả các quan chức cấp bộ đều tuyên bố láo, t́m mọi cách che dấu tội ác của những tên buôn thuốc giả. Rừng Sơn Trà quư hiếm, các ông v́ tư lợi cá nhân, ra lệnh xây cất, chấp nhận nhiều dự án khai thác, các nhà chuyên môn, nhân dân phản ứng dữ quá, các ông bắt đầu chiến dịch nói láo, chạy quanh t́m kế hoăn binh.
Đến chuyện cá nhân của các quan th́ lại càng nói láo tợn. Ông bí thư xây biệt phủ như cung điện của vua chúa ở xứ nghèo phải sống nhờ trợ cấp của chính phủ cho đến ông giám đốc môi trường xây biệt phủ mênh mông ở xứ lắm rừng, rồi đến ông lănh đạo ngành ngân hàng với những dăy nhà xa hoa trên miếng đất hàng ngàn thước vuông. Tất cả đều cho rằng do sức lao động cật lực mà có. Kẻ th́ do nuôi gà, trồng cây, anh th́ bảo chạy xe ôm đến khốc cả người, người th́ nhờ bán chổi, trồng rau, kẻ khác th́ bảo nhờ tiền của con dù con chẳng làm ǵ ra tiền và có đứa th́ mới mười chín tuổi.
Lương th́ chẳng bao nhiêu mà quan nào cũng vi la trong và ngoài nước, nhà nghỉ trên núi, nhà mát dưới biển, lâu đài, nhà to ở nước ngoài. Con cái ăn chơi như các công tử, tiểu thư quư tộc. Các bà vợ th́ như các mệnh phụ, chỉ xài đồ dùng ở nước ngoài, đi shopping các malls lớn ở nước ngoài như đi chợ. Thế nhưng các ngài luôn phát biều yêu dân, thương nước, yêu tổ quốc, đồng bào, và luôn nhắc nhở đất nước c̣n nghèo phải học tập ông này, cụ nọ để có đạo đức sáng ngời.
Các lănh đạo xem rừng như sân nhà ḿnh, phá nát không c̣n ǵ. Một cây có đường kính 1m phải mất trăm năm mới h́nh thành, lâm tặc chỉ cần 15 phút để đốn hạ. Hàng trăm chiếc xe chạy từ rừng chở hàng mét khối gỗ chỉ cần đóng cho kiểm lâm 400.000 đồng một chiếc là qua trạm. Rừng không nát mới lạ. Khi rừng không c̣n, lệnh đóng rừng ban ra, các lănh đạo địa phương toàn báo cáo láo với chính phủ và có nơi t́m cách tiếp tục vét cú chót bằng cách làm trắng những cánh rừng c̣n lại. Rừng bị tận diệt v́ nạn phá rừng, rừng c̣n bị huỷ diệt bởi những dự án thuỷ điện. Tất cả đều có sự tiếp tay của các quan và ban ngành chức năng của địa phương. Rừng không c̣n, nước lũ về gây tang thương chết chóc, đê vỡ khiến nhà cửa tài sản trôi theo ḍng nước, các quan cho là xả lũ đúng quy tŕnh. Băo chưa tới, lũ chưa về, các quan tỉnh đă ngồi với nhau viết báo cáo thiệt hại để xin trợ cấp.
Một anh từng là Tổng biên Tập tờ báo lớn, sau khi thu vén được hàng triệu đô la bèn đưa hết vợ con qua Mỹ, sắm nhà to, xe đẹp c̣n anh th́ qua lại hai nước, lâu lâu viết bài biểu diễn ḷng yêu nước thương dân, trăn trở với tiền đồ tổ quốc, khóc than cho dân nghèo, kinh tế chậm lớn, đảng lao đao… C̣n biết bao chuyện láo không kể xiết.
Ngay cả thầy tu, các bậc tu hành cũng làm tṛ láo để quảng cáo chùa của ḿnh, để thêm nhiều khách cúng bái, để thùng phước sương thêm đầy, để nhà thờ của ḿnh thêm tín hữu. Chúa, Phật đành bỏ ngôi cao mà đi khi thấy những kẻ đại diện ḿnh đến với mọi người bằng những điều xảo trá.
Chúng ta đang ở một thời đại láo toàn tập, láo từ trung ương đến địa phương, láo từ tập đoàn cho đến công ty, láo từ một tổ chức cho đến cá nhân. Láo mọi ngành nghề, láo toàn xă hội. Tất cả đều bị đồng tiền sai khiến, bị danh lợi bám quanh. Hơn nữa v́ sự thật bi đát quá, đành láo để khoả lấp, hy vọng sẽ an dân. Nhưng thời đại bùng nổ thông tin, dân biết hết nên chuyện láo trở thành trơ trẽn.
Nghe láo quen, chúng ta lại tự láo với nhau và chuyện láo trở thành b́nh thường, láo để tồn tại, để phấn đấu, để thêm lợi thêm danh, và rồi láo đă trở thành một nếp sống.
Trẻ con học người lớn nói láo rồi tiếp tục những thế hệ nói láo. Ở nhà trường nghe cô thày nói láo, ra đời nghe thiên hạ nói láo, về nhà lại được nghe nói láo từ cha mẹ, mở máy nghe, nh́n cũng rặt điều láo. Một nền văn hoá láo đă nẩy sinh và phát triển.
Hỏi sao trẻ con không láo và tương lai lại tiếp tục láo. Nghĩ cũng buồn!
Đỗ Duy Ngọc