Không phải ai cũng có thói quen đúng giờ. "Giờ cao su" không c̣n xa lạ với nhiều người ở Việt Nam. Tuy nhiên, ở quốc gia này bạn đến trễ sẽ bị coi thường ra mặt đó.
Đối với người Thụy Sĩ, đúng giờ không chỉ đơn thuần là một tiêu chuẩn đạo đức, mà c̣n là cội nguồn của sự hài ḷng. Họ t́m niềm vui trong cuộc sống bằng cách cố gắng để mọi thứ diễn ra đúng giờ và đạt hiệu quả cao.
Khi đúng giờ chính là sự tôn trọng
Nếu như có cơ hội ghé thăm những nước như Ư hay Pháp, bạn sẽ thấy người dân ở đây khá thoải mái, dễ dăi trong vấn đề thời gian.
Ngược lại, cuộc sống ở Thụy Sĩ th́ nhất thiết vào khuôn khổ. Nếu ai đó nói họ sẽ gặp bạn vào lúc 2 giờ chiều th́ họ sẽ đến vào lúc 2 giờ chứ không phải 2:05 hay 1:55. Nói chung, tại Thụy Sĩ, không có chỗ cho khái niệm "giờ cao su" đâu.
Về bản chất, sự đúng giờ của Thụy Sĩ là nhằm thể hiện sự tôn trọng đối với người khác. Một người đúng giờ là người biết quan tâm. Khi xuất hiện đúng giờ trong mọi việc, đó cũng là cách để bộc lộ rằng: "Tôi rất trân trọng thời gian của bạn, và nói rộng ra là tôi rất trân trọng bạn."
Ở Thụy Sĩ, tàu hỏa và tất cả mọi thứ khác đều chạy đúng giờ.
Không chỉ nghiêm túc trong vấn đề giờ giấc, giữ ǵn vệ sinh sạch sẽ cũng là một đức tính nổi bật của người dân nơi đây.
"Hăy ghé thăm nhà vệ sinh công cộng ở đất nước chúng tôi. Chúng hết sức sạch sẽ." - Dieter, một bác sĩ Thụy Sĩ chia sẻ.
Ông ấy nói đúng! Các nhà vệ sinh ở Thụy Sĩ quả thật rất sạch. Ở một số quốc gia khác, có thể việc uống nước vặn từ ṿi ra đồng nghĩa với tự sát. C̣n ở Thụy Sĩ, đó là thời thượng. Nước chảy ra từ ṿi được lấy từ chính những con suối tự nhiên.
Lí do của việc đúng giờ
Làm sao để giải thích được sự sạch sẽ và đúng giờ này? Không ai có thể biết được chính xác.
Tuy nhiên, một giả thiết được nhiều người chấp nhận đó chính là hoàn cảnh lịch sử, địa lư đặc biệt của Thụy Sĩ. Đây là đất nước có địa h́nh đồi núi vô cùng khắc nghiệt. Dân cư phải gieo hạt đúng lúc và thu hoạch kịp thời, nếu không họ sẽ chết đói.
Trên thực tế th́ nhờ sự xuất hiện của điện thoại di động, sự đúng giờ đang dần bị coi thường ở nhiều nơi trên thế giới. Rơ ràng, bạn không cảm thấy nhất thiết phải đến đúng giờ, nếu như chúng ta luôn có thể nhắn tin thông báo đến muộn một chút, đúng không?
Tuy nhiên, bạn gần như chẳng bao giờ bắt gặp điều này ở Thụy Sĩ.
Susan Jane Gilman, một cây bút người Mỹ đă sống ở Geneva được 11 năm kể lại với sự kính nể rằng bà "chưa bao giờ gặp một chiếc taxi nào đến muộn giờ hoặc không có mặt tại điểm đến."
Bà rất kinh ngạc khi đặt hàng một chiếc tủ lạnh mới, công ty bán hàng đă hứa chính xác là sẽ giao hàng cho bà trong ṿng hai tiếng đồng hồ và họ đă giữ đúng lời hứa.
Thụy Sĩ dần dần làm cho con người bà thay đổi. Từng là một người trễ nải triền miên, giờ đây Gilman trở nên đúng giờ một cách tỉ mẩn. "Tôi cảm thấy tôn trọng hơn đối với thời giờ của người khác," bà nói.
Sự hoàn hảo đến cực đoan
Mặc dù đây là một đức tính tốt, song sự đúng giờ ở Thụy Sĩ không phải quá hoàn hảo. Như nhà văn Anh Evelyn Waugh đă nói: "Đúng giờ là đức tính của những người tẻ nhạt."
Việc đúng giờ đă tạo ra một kiểu hiệu ứng đám đông. Các tiệm cà phê ở các thành phố của Thụy Sĩ thường rơi vào t́nh trạng quá tải vào lúc 4 giờ chiều, bởi v́ đó là thời điểm tất cả mọi người đều được nghỉ ngơi uống cà phê.
Tại các ṭa nhà chung cư, cư dân chấp hành lịch tŕnh sử dụng pḥng giặt hàng tuần một cách nghiêm ngặt. Và quy luật kém linh hoạt này đă gây phiền hà cho nhiều người trong việc sắp xếp thời gian của họ.
Sự đúng giờ đến mức cực đoan cũng dẫn đến những kỳ vọng quá cao, và khi kỳ vọng đó không được đáp ứng th́ nó sẽ dẫn đến cảm giác thất vọng nặng nề. Vào những lúc mọi việc không diễn ra suôn sẻ, người Thụy Sĩ sẽ dễ cảm thấy bối rối và tức giận hơn những cư dân nước khác.
Mới đây, dân cư quốc gia này đă rơi vào t́nh trạng bất măn khi có thống kê rằng chỉ có 87,5% xe lửa đến nơi trong khoảng... 3 phút so với thời gian quy định, tức là thấp hơn so với mục tiêu 89%.
Tuy nhiên, cũng nên hiểu cho sự thất vọng ấy. Dù sao, Thụy Sĩ cũng đang có một số đối thủ cạnh tranh cực kỳ khốc liệt về sự đúng giờ, đó là Nhật Bản.
Bạn biết không, các đoàn tàu cao tốc Shinkansen tại Nhật có thể khiến hệ thống tàu điện ở Thụy Sĩ phải học tập, khi tỷ lệ trễ giờ trung b́nh chỉ là... 36 giây mà thôi.