Trong các cuộc khai quật mộ cổ, các nhà khảo cổ đă t́m thấy một số cổ vật quư hiếm, độc lạ. Việc nghiên cứu những hiện vật này giúp giải mă những bí mật khó tin.
1. Một cổ vật quư hiếm, độc lạ được các chuyên gia khai quật trong ngôi mộ cổ ở Vân Nam, Trung Quốc là "Ngưu hổ đồng án". Họ cho hay cổ vật này được dùng trong các nghi lễ hiến tế. Theo quan niệm của người xưa, ḅ và súc vật được coi là vật hiến tế quan trọng. Trong số này, những con ḅ đang chửa được dùng trong nhiều nghi lễ hiến tế. Bức tượng bằng đồng "Ngưu hổ đồng án" sẽ được đặt trên đỉnh cột đồng trong buổi lễ.
2. Vương miện "Ưng khôi" của người Hung Nô được các chuyên gia khai quật tại một ngôi mộ cổ ở ngoại ô thành phố Ordos, thuộc khu tự trị Nội Mông Cổ. Đây là vương miện h́nh chim ưng được chế tác tinh xảo từ vàng vào khoảng 2.000 năm trước.
3. Trong cuộc khai quật lăng mộ của một vị Lạt Ma ở ngoại ô của Lhasa, một thành phố của Tây Tạng, các chuyên gia khảo cổ đă t́m thấy một mô h́nh mandala. Cổ vật này có thể coi là một h́nh vũ trụ thu nhỏ, có thiết kế h́nh tṛn và thường được các lạt ma dùng để bày lễ vật, pháp khí...
4. Tại một ngôi mộ cổ ở Dong Thành, thuộc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, các chuyên gia t́m thấy các ngư tiễn. Theo các nhà nghiên cứu, những con cá bằng đồng này thuộc về vua của nước Dong. Những hiện vật này thực chất là một loại tiền xu được nước Dong - quốc gia nhỏ có từ thời nhà Thương - sử dụng trong nhiều năm.
5. Phi y là một mảnh gấm lụa h́nh chữ T được các chuyên gia t́m thấy bên trong ngôi mộ cổ tại Mă Vương Đôi. Mảnh lụa quư hiếm này được phủ bên trên quan tài của Tân Truy phu nhân. Hoa văn trên tấm lụa mô tả quá tŕnh linh h́nh người chết sang thế giới bên kia.
6. Trong cuộc khai quật tại một ngôi mộ ở Mă Vương Đôi, các chuyên gia phát hiện h́nh vẽ cường lương trên quan tài. Theo h́nh vẽ, cường lương là sinh vật giống nửa dê nửa hổ. Các chuyên gia tin rằng, người xưa vẽ cường lương lên quan tài để xua đuổi tà ma, bảo vệ chủ nhân khỏi sự ô uế.
7. Cổ cách ngân nhăn (hay c̣n gọi là tượng Phật Cổ Cách mắt bạc) là bức tượng Phật được t́m thấy trong một mộ cổ của vương quốc Cổ Cách. Đây là vương quốc nằm ở phía tây của Tây Tạng ngày nay. Vương triều này được thành lập vào thế kỷ 10 và trải qua 16 đời vua.