Số phận bi thảm của Hoàng hậu cuối cùng trong lịch sử Trung Hoa: Bị Hoàng đế lạnh nhạt, giây phút cuối đời trải qua trong ngục tù. Uyển Dung dù sinh ra vốn là một tiểu thư cành vàng lá ngọc nhưng cuộc đời của bà lại là một chuỗi những khổ đau ít ai có thể tưởng tượng.
Hoàng hậu cuối cùng và cuộc hôn nhân bất hạnh
Uyển Dung sinh ngày 13/11/1906, là người Chính Bạch Kỳ tại Măn Châu, xuất thân từ gia tộc quyền quư Quách Bố La thị. Phụ thân của bà là đại quan Nội vụ phủ Vinh Nguyên. Mẫu thân qua đời khi Uyển Dung mới lên hai tuổi. Sau này, bà được mẹ kế là Hằng Hương nuôi dưỡng.
Từ nhỏ, Uyển Dung đă được phụ thân hết mực cưng chiều. Không những cho bà được đi học giống anh em trai trong nhà mà c̣n mời giáo viên dạy thêm tiếng Anh. Uyển Dung cũng từng theo học tại một trường của Mỹ ở Thiên Tân, Trung Quốc. Với thiên chất thông minh lại được tiếp xúc với nền giáo dục mới từ phương Tây nên Uyển Dung sớm đă có những tư tưởng tiến bộ.
Năm 1921, Uyển Dung tiến cung khi vừa tṛn 16 tuổi. 1 năm sau, lễ đại hôn của bà và Phổ Nghi được diễn ra và Uyển Dung chính thức trở thành hoàng hậu cuối cùng trong lịch sử Trung Quốc.
Dù vào thời điểm đó, Phổ Nghi đă tuyên bố thoái vị, tước hiệu Hoàng đế chỉ c̣n là danh xưng, không có thực quyền nhưng hôn lễ của hai người vẫn diễn ra vô cùng long trọng. Không chỉ vậy, Phổ Nghi và Uyển Dung vẫn có thể sống trong Tử Cấm Thành và hưởng thụ một cuộc sống giàu sang, không cần lo cơm ăn áo mặc với 400 vạn lượng bạc được cấp mỗi năm.
Tuy nhiên, cuộc sống hôn nhân của Uyển Dung không được hạnh phúc như mong muốn. Ngay trước lễ đại hôn một ngày, Phổ Nghi đă phong một phụ nữ khác là Văn Tú lên làm Thục phi. Điều này khiến Uyển Dung - người đă sớm tiếp xúc tư tưởng giáo dục mới khó ḷng chấp nhận.
Cuộc hôn nhân không mấy hạnh phúc nhưng hoàng hậu Uyển Dung lại t́m thấy niềm vui của bản thân trong việc học tiếng Anh, chơi đàn organ, nghe nhạc Jazz hay thưởng thức ẩm thực phương Tây, chụp ảnh... Bà cũng thường đạp xe quanh Tử Cấm Thành.
Uyển Dung về bản chất vốn là một tiểu thư được giáo dục, bà vẫn luôn muốn bản thân trở thành một bậc "mẫu nghi thiên hạ" đoan chính, đức hạnh. Bà được miêu tả là người phụ nữ sắc sảo nhưng vẫn tốt bụng và thân thiện với những người hầu.
Theo sử sách ghi lại, vào năm 1923, Uyển Dung đă bỏ ra 600 đồng đại dương để cứu nạn bách tính gặp thiên tai, thậm chí bà c̣n bán đấu giá chiếc ṿng cổ ngọc trai yêu quư của ḿnh để lấy số tiền lớn cứu trợ dân nghèo. Đến thời điểm hiện tại, chuỗi ṿng này gần như là vô giá.
Tuy nhiên, bỏ qua tất cả những nỗ lực của Uyển Dung, Phổ Nghi chưa từng cho bà có cơ hội tham gia vào chính sự với tư cách một Hoàng hậu thực sự.
Vào tháng 11/1924, Phổ Nghi và Uyển Dung bị buộc rời khỏi Tử Cấm Thành. Đến tháng 3/1934, Phổ Nghi một lần nữa lên ngôi Hoàng đế Măn Châu Quốc - một chính phủ do Đế quốc Nhật Bản lập ở Măn Châu và lấy niên hiệu là Khang Đức.
Theo tài liệu ghi nhận, năm 1934, Uyển Dung đă làm ra 27 chiếc sườn xám trong một năm, điều này có thể thấy rơ sự khéo léo và mắt thẩm mỹ của bà. Ngoài ra, bà học vẽ và chơi piano, chơi cờ vua, quần vợt để giải trí.
Bị Phổ Nghi bỏ rơi, giây phút cuối đời trải qua trong ngục tù
Mặc dù người ngoài nh́n vào đều ngưỡng mộ cuộc sống thảnh thơi với vật chất đủ đầy nhưng Uyển Dung vẫn luôn phải chịu đựng một cuộc hôn nhân không t́nh yêu cùng sự độc đoán từ Vua Phổ Nghi. Đặc biệt sau khi mất đi đứa con đầu ḷng, Uyển Dung lại càng rơi vào vực sâu tuyệt vọng.
Trong những tháng ngày sống ở Măn Châu Quốc, Uyển Dung luôn cảm thấy bị người Nhật theo dơi. Tất cả khiến cuộc sống của bà càng thêm áp lực về tinh thần. Cũng chính vào thời điểm này, Uyển Dung đă t́m đến thuốc phiện trong một thời gian dài. Điều này khiến cơ thể bà ngày một suy nhược, gương mặt xinh đẹp ngày nào dần hốc hác, ngay cả việc đi lại b́nh thường cũng trở nên khó khăn.
Tháng 8/1945, quân Nhật bại trận, Măn Châu Quốc sụp đổ. Phổ Nghi đọc "Sắc lệnh thoái vị", điều đó có nghĩa thân phận Hoàng hậu của Uyển Dung cũng kết thúc. Bi kịch chưa dừng lại khi Phổ Nghi một ḿnh trốn chạy, bỏ lại Uyển Dung cùng thê thiếp và những người khác trong hoàng tộc.
Sau đó, Uyển Dung cùng những người khác buộc phải chạy trốn sang Hàn Quốc nhưng đă bị quân du kích bắt giữ vào mùa xuân năm 1946. Sau khi bị bắt, nhiều người đi cùng bà đă được gia đ́nh đón về.
Tuy nhiên, do thận phận đặc thù lại thêm sức khỏe ốm yếu, Uyển Dung dù có nhà cũng không thể về. Anh ruột của bà cũng từ chối nhận nuôi người em gái ốm yếu. Bà không c̣n lựa chọn nào khác là phải đi cùng quân đội.
Không lâu sau, Uyển Dung lại tạm thời bị chuyển đến sống tại nhà tù Diên Cát. Tại đây, dù được cai ngục cho ăn uống đầy đủ mỗi ngày nhưng cơ thể bà vẫn ngày một tiều tụy, thậm chí sinh ra ảo giác bản thân vẫn là hoàng hậu. Với điều kiện y tế thiếu thốn lúc đó, không có cách nào điều trị tốt cho Uyển Dung.
Cuối cùng, vào ngày 20/6/1946, Uyển Dung qua đời v́ bệnh tật trong tù ở tuổi 40. Khi các cai ngục phát hiện, bà đă trút hơi thở cuối cùng. Cai ngục sau đó đă vội vàng chôn cất thi thể của Uyển Dung. Một số người nói rằng xác của bà được quấn trong một mảnh vải và bị vứt bỏ trên những ngọn đồi phía bắc Diên Cát trong khi những người khác cho rằng bà được chôn cất ở phía nam Diên Cát. Hài cốt của bà không bao giờ được t́m thấy.
Sau này, có một đài tưởng niệm dành cho bà ở gần Bắc Kinh, trong khu lăng mộ nhà Thanh. Em trai của Uyển Dung đă thực hiện một nghi lễ an táng bà ở đó vào năm 2006.
VietBF@ sưu tập