|
Samurai kỳ lạ nhất Nhật Bản là người như thế nào? Sát cánh bên lănh chúa vĩ đại nhất Nhật Bản - Oda Nobunaga (1534 - 1582) trong trận chiến cuối cùng của ông là một vơ sĩ tên là Yasuke (? – 1582).
Sát cánh bên lănh chúa vĩ đại nhất Nhật Bản - Oda Nobunaga (1534 - 1582) trong trận chiến cuối cùng của ông là một vơ sĩ với nước da và vóc dáng không giống người Nhật chút nào, Yasuke (? – 1582).
Không ai rơ, kết cục cuối cùng của người đàn ông này ra sao, nhưng đều công nhận là nhân vật lịch sử đă vượt qua rào cản địa lư, văn hóa, ngôn ngữ và mở đường cho samurai ngoại quốc.
Từ vệ sĩ đến chiến binh
Sau Yasuke, Nhật Bản bắt đầu có các samurai ngoại quốc. Những năm gần đây, Yasuke c̣n được giới manga và anime xem như nguyên mẫu để xây dựng các nhân vật anh hùng, phá vỡ định kiến và áp đặt "da đen chỉ là nhân vật phụ hoặc phản diện", đem tới cho độc giả, khán giả thế giới cái nh́n khác về người châu Phi.
Yasuke xuất thân nô lệ, có khả năng là trẻ em Mozambique, Ethiopia hoặc Nigeria bị bắt cóc và buôn bán sang châu Âu trong thời đại mậu dịch nô lệ kéo dài từ thế kỷ XVI - XIX. Tại châu Âu, Yasuke gặp được nhà truyền giáo người Italia tên Alessandro Valignano (1539 - 1606) có nhiệm vụ truyền giáo tới khu vực Viễn Đông, tập trung vào Nhật Bản và Trung Quốc.
Truyền giáo là nhiệm vụ không dễ dàng. Tại các vùng đất mới với tập tục, tín ngưỡng khác biệt, các nhà truyền giáo dễ phải đối mặt với nguy cơ bị bạo lực nhưng lại không thể đối kháng bằng vũ lực, v́ giáo luật không cho phép.
Sau Yasuke, Nhật Bản bắt đầu có các samurai ngoại quốc. Những năm gần đây, Yasuke c̣n được giới manga và anime xem như nguyên mẫu để xây dựng các nhân vật anh hùng, phá vỡ định kiến và áp đặt "da đen chỉ là nhân vật phụ hoặc phản diện", đem tới cho độc giả, khán giả thế giới cái nh́n khác về người châu Phi.
Yasuke có sức vóc hơn người, cao tới 1,82m và vô cùng khỏe mạnh, được linh mục Valignano chọn làm người đồng hành kiêm vệ sĩ. Năm 1579, 2 người họ cùng nhau đi bộ từ Ấn Độ đến Nhật Bản.
Thời gian này, Nhật Bản đang trong thời kỳ chia năm xẻ bảy, hỗn chiến trong nước xảy ra liên miên. Linh mục Valignano không dám để Yasuke rời khỏi ḿnh nửa bước và chính điều này đă tạo cơ hội cho Yasuke được diện kiến lănh chúa Nobunaga vào năm 1581.
Vừa nh́n thấy Yasuke, Nobunaga đă bị kinh ngạc bởi nước da đen như màn đêm. Ông c̣n tưởng Yasuke cố t́nh nhuộm đen da nên bắt cởi đồ, kỳ cọ bằng nước để kiểm chứng. Theo Biên niên sử của lănh chúa Nobunaga (Chronicle of Lord Nobunaga), cuốn sách được viết vào thế kỷ XVII, lúc này Yasuke tầm 26 đến 27 tuổi, thân thể cường tráng, quy cách hành xử lễ độ và đặc biệt "một ḿnh cũng có thể địch lại 10 người".
Lập tức, Nobunaga tuyển Yasuke vào đội quân samurai hùng hậu của ḿnh. Thế kỷ XVI, Nhật Bản không thiếu người da đen hay dân nhập cư từ các châu lục khác, nhưng Yasuke chính xác là người châu Phi đầu tiên được gia nhập vào hàng ngũ samurai.
Cận vệ trung thành
Dù thời gian ở bên lănh chúa Nobunaga chỉ được 1 năm, Yasuke nổi tiếng là cận vệ trung thành. Ảnh: Forocoches.com
Mới về dưới trướng lănh chúa Nobunaga, Yasuke đă được ban cho cả một đội ngũ người hầu hạ khoảng 30 - 50 người, tất cả đều là nam thanh niên trẻ khỏe.
Theo nhà văn Thomas Lockley, đồng tác giả của cuốn sách Samurai châu Phi: Câu chuyện có thật về Yasuke, chiến binh da đen huyền thoại ở Nhật Bản thời phong kiến (African Samurai: True Story of Yasuke, a Legendary Black Warrior in Feudal Japan), một số nam hầu cận trong nhóm này c̣n từng là… nam sủng của Nobunaga. Lockley cũng nghi ngờ, giữa Nobunaga và Yasuke có tư t́nh, nhưng không có bằng chứng để chứng minh điều này.
Thay v́ t́nh ái, sự trung thành của Yasuke với lănh chúa Nobunaga là không điểm ngờ vực. Chỉ cần là lệnh của Nobunaga, Yasuke sẵn sàng xuống tay với bất cứ ai. Phương châm của chiến binh này là "lấy vũ lực đổi ḥa b́nh". "Cho dù có phải chém đầu cả vạn người, anh ta cũng không màng", Lockley viết.
Cũng trong năm 1581, lănh chúa Nobunaga đang trên đà chiến thắng. Ông đă thâu tóm được gần như toàn bộ Nhật Bản, lừng danh tứ phương là "nhà thống nhất vĩ đại nhất".
Không ngờ, vào ngày 21/6/1582, Nobunaga đột ngột bị chính thân tín của ḿnh là tướng Akechi Mitsuhide (1528 - 1582) phản bội. Với 13 ngh́n quân, Mitsuhide vây chặt Nobunaga đang chỉ có 30 hộ vệ trong chùa Honnō tại kinh đô Kyoto. Cho đến tận bây giờ, các nhà sử học vẫn không rơ Mitsuhide "đâm sau lưng" Nobunaga v́ lư do ǵ.
Bất chấp kẻ phản bội "người đông thế mạnh", lănh chúa Nobunaga không có suy nghĩ đầu hàng. Cùng với Yasuke và các hộ vệ c̣n lại, ông chiến đấu dũng mănh. Lực lượng quân sĩ áp đảo của Mitsuhide dễ dàng lấy mạng các hộ vệ của Nobunaga, dồn ép 3 người c̣n lại là chính lănh chúa, Yasuke và nam sủng của lănh chúa là Mori Ranmaru (1565 - 1528) vào sâu trong chùa Honnō.
Bước đường cùng, lănh chúa Nobunaga chỉ c̣n duy nhất một lựa chọn là mổ bụng tự sát để giữ vững uy phong. Ông quỳ xuống, tự đâm kiếm vào bụng và quát Yasuke vung kiếm, hoàn thành nghi lễ seppuku linh thiêng. Yasuke đă không thể xuống tay, nên Ranmaru chính là người chém đầu Nobunaga.
Sau đó, Ranmaru cũng tự rạch bụng và xin Yasuke hăy chém đầu hộ ḿnh. Cuối cùng, Yasuke cũng đáp ứng lời nhờ vả của Ranmaru. V́ không muốn đầu của Nobunaga và Ranmaru rơi vào tay kẻ phản bội, ông mang theo cả 2 đột phá ṿng vây.
Tư liệu lịch sử Nhật Bản không có ghi chép nào về kết cục cuối cùng của samurai da đen đầu tiên. Theo suy đoán của nhà văn Lockley, Yasuke có lẽ đă không thoát được ṿng vây trùng trùng điệp điệp của Mitsuhide và bị bắt. Có thể, ông c̣n được Mitsuhide tha chết.
Chỉ 11 ngày sau vụ vây hăm chùa Honnō, Mitsuhide bị tướng Toyotomi Hideyoshi (1537 - 1598), thuộc hạ trung thành của lănh chúa Nobunaga đánh bại. Năm 1590, Hideyoshi thống nhất Nhật Bản.
Mặc dù thiếu thốn về tư liệu, tên tuổi và cuộc đời của Yasuke vẫn trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho các giai thoại dân gian và văn học thành văn. Ông đại diện cho cuộc gặp gỡ xuyên quốc gia, lục địa và vẽ lên con đường cho những ai không phải người Nhật Bản muốn trở thành samurai.
VietBF@ sưu tập
|
|
