Vụ việc 4 tiếp viên VN Airlines mang ma tuý hơn 10kg về nước đang là chủ đề nóng bỏng trong cộng đồng người Việt tại Pháp. Câu hỏi nguyên do gì, từ một nước giàu có như Pháp lại có ma tuý mang về một nước nghèo hơn, cụ thể là VN để tiêu thụ?
Theo Bộ Nội vụ Pháp ngày 1/3 cho biết trong năm qua, nước này đã thu giữ hơn 158 tấn ma túy trong năm 2022. Các lực lương chức năng của Pháp đã thu giữ được lượng cần sa kỷ lục 128,6 tấn, nhiều hơn 15% so với năm 2021. Cùng với đó, nước này cũng đã thu giữ 27,7 tấn cocaine, trong đó 55% số cocaine đến từ vùng Tây Ấn và tỉnh hải ngoại Guiana thuộc Pháp - các điểm lưu trữ và trung chuyển cocaine được sản xuất ở khu vực Nam Mỹ cùng 1,4 tấn heroin. Số ma túy nói trên cũng bao gồm cả 273 kg hồng phiến và ma túy đá cùng hơn 1,5 triệu viên thuốc lắc/MDMA. Cũng theo Bộ Nội vụ Pháp, trong năm 2022, quốc gia này đã tiến hành hơn 15.000 chiến dịch triệt phá các mạng lưới và buộc tội 37.510 đối tượng buôn bán ma túy.
Pháp là một trung tâm phân phối ma tuý lớn nhất thế giới, theo Europol. Ngày 28/11/2022 Cục Cảnh sát châu Âu (Europol) thông báo một "siêu băng đảng" ma túy đã bị triệt phá ở EU sau một loạt các cuộc truy quét có sự phối hợp của nhiều cơ quan thực thi pháp luật. Các cuộc truy quét nằm trong “Chiến dịch Ánh sáng sa mạc”, được thực hiện ở Tây Ban Nha, Pháp, Bỉ, Hà Lan và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) từ ngày 8 đến 19/11. Chiến dịch này được lên kế hoạch trong 2 năm. "Tổng cộng 49 nghi phạm đã bị bắt trong quá trình điều tra. Các băng đảng ma túy lớn đã kết hợp với nhau và tạo thành 'siêu băng đảng'" - Europol cho biết. Theo cơ quan này, "siêu băng đảng" đã kiểm soát khoảng 1/3 các giao dịch buôn bán ma túy ở EU, cũng như tham gia vào các kế hoạch rửa tiền lớn. Pháp, Bỉ, Hoà Lan điểm trung chuyển cocaine lớn vào châu Âu và là nơi diễn ra các hoạt động buôn bán trái phép, được xem là mối đe dọa rõ ràng đối với an ninh khu vực và toàn cầu. Cơ quan Cảnh sát châu Âu (Europol) và Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của LHQ (UNODC) cũng cảnh báo tình trạng này.
Europol cho biết lượng cocaine ở “lục địa già” có thể đã biến nơi đây trở thành thị trường lớn hơn cả Mỹ. Các cảng EU đang là những nơi trung chuyển quan trọng của băng đảng buôn ma tuý Nam Mỹ. Điều tra của Europol cho thấy, các nhóm buôn lậu đã mua chuộc nhân viên cảng với số tiền gấp hàng trăm lần lương hằng tháng của họ, nhờ đó chúng có thể dễ dàng qua mặt giới chức để bốc dỡ container có chứa cocaine; hoặc hối lộ nhân viên hải quan nhằm trốn tránh các cuộc kiểm tra. Thậm chí, lực lượng an ninh cho biết đã có những bằng chứng cho thấy tội phạm “đi đêm” với công tố viên và cảnh sát, bao gồm cả các sĩ quan cấp cao, để trốn tránh pháp luật. Theo báo cáo của UNODC và Europol, tại các khu ổ chuột, khu dân cư nghèo trong thành phố, nơi tập trung lượng lớn người nhập cư hoặc những “điểm nóng” về tệ nạn xã hội, các băng nhóm tội phạm có nhiều chiêu trò để dụ dỗ người tham gia. Chúng chi tiền phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như tài trợ cho các đội bóng đá thanh niên nhằm đánh bóng tên tuổi. Tay chân của các băng nhóm cũng lợi dụng các đối tượng thanh - thiếu niên ở khu vực này để theo dõi biển số xe của cảnh sát, canh chừng cảnh báo khi cảnh sát vây bắt tội phạm ma túy. Nhiều thanh - thiếu niên dễ bị lôi kéo vào hoạt động của bọn tội phạm, từ đó gia nhập các băng đảng hoặc trở thành “người vận chuyển” cocaine để dễ bề qua mặt lực lượng chức năng.
Bà Julia Viedma, Giám đốc Trung tâm chiến lược và phân tích của Europol, cho biết: “Buôn bán cocaine là một trong những mối quan tâm chính về an ninh mà chúng tôi đang phải đối mặt ở EU hiện nay. Gần 40% nhóm tội phạm hoạt động ở châu Âu có liên quan tới buôn bán ma túy và việc buôn bán cocaine đã tạo ra hàng tỷ euro lợi nhuận cho tội phạm”.
Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gérald Darmanin nói với các nhà báo 3/2023 vào ngày 19 tháng 2, chính phủ đã công bố vụ thu giữ số cocaine lớn nhất trong lịch sử nước Pháp, với 1,9 tấn được tìm thấy tại cảng thương mại Havre. Darmanin giải thích rằng khoảng 80% tất cả các vụ buôn bán cocaine vận chuyển qua các tàu thương mại. 55% lượng cocaine đến các bờ biển của Pháp đến từ quần đảo Caribe và Guiana thuộc Pháp, khu vực trung chuyển quan trọng thuốc phiện do Nam Mỹ sản xuất.
Cuối cùng, dữ liệu của Bộ Nội vụ cho thấy 1,4 tấn heroin đã bị thu giữ (+8% so với năm 2021), 273 kg amphetamine và methamphetamine (+21%) cùng 1,5 triệu viên thuốc lắc và MDMA. Kết quả nói lên chiến lược tấn công chống buôn bán ma túy của chính phủ. Một tổ chức chống ma túy mới, OFAST, đã được thành lập vào năm 2020 với nỗ lực phối hợp tốt hơn giữa cảnh sát và các dịch vụ hải quan. “DEA, phong cách Pháp”, theo Darmanin.
Tuy nhiên, cuộc chiến vẫn tiếp tục, ông Darmanin nói: “Việc buôn bán và tiêu thụ ma túy kéo theo tình trạng mất an ninh, phạm pháp, tội phạm có tổ chức, tiền bẩn, khủng bố, mại dâm và khiêu dâm trẻ em. Bộ trưởng tài chính công Gabriel Attal cảnh báo thêm về “mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa ma túy đối với an ninh quốc gia” và sẵn sàng chống lại “cơn sóng thần trắng” này, đề cập đến nhu cầu cocaine ngày càng tăng của người Pháp. Khoảng 600.000 người Pháp sử dụng cocaine không thường xuyên vào năm 2022, theo số liệu từ Cơ quan quan sát ma túy và hành vi gây nghiện của Pháp. 2,1 triệu người đã thử ít nhất một lần.
Ngoài ra, 18 triệu người Pháp đã hút cần sa, ma tuý ít nhất một lần vào năm 2022; 1,3 triệu người dùng thường xuyên và có 850.000 người hút thuốc hàng ngày. Pháp có số lượng người hút cần sa tỷ lệ lớn thứ hai ở EU sau Hoà Lan, so với toàn bộ dân số và đặc biệt là ở những người 16 tuổi.
