Ngôi chùa hơn 100 tuổi với kiến trúc nghệ thuật Đông-Tây độc đáo ở Bạc Liêu. Đó là chùa Giác Hoa (Bạc Liêu). Ngoi chùa này được xây dựng cách nay hơn 100 năm, với kiến trúc nghệ thuật kết hợp giữa phương Đông và phương Tây.
Chùa Giác Hoa (tọa lạc ấp Xóm Lớn, xă Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu) thờ Phật theo phái Bắc tông. Tháng 3/1919, cô Hai Ngó (Huỳnh Thị Ngó) hiến tiền, đất xây dựng ngôi chùa theo lối “nội công, ngoại quốc”, kết hợp kiến trúc nghệ thuật giữa phương Đông và phương Tây.
Chùa là tổng thể các công tŕnh kiến trúc lớn nhỏ, được bố trí chặt chẽ, cân đối. Phía trước là Chánh điện, phía sau là sân Thiên tịnh và ngôi nhà Hậu tổ (thờ gia tiên và cô Hai Ngó, người sáng lập ra ngôi chùa).
Chùa Giác Hoa được xây dựng kết hợp kiến trúc nghệ thuật giữa phương Đông và phương Tây.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống Mỹ cứu nước, ngôi chùa là nơi sinh hoạt văn hóa tinh thần, văn hóa tâm linh của người dân địa phương. Và người dân ở các nơi đến cầu tự, tham gia các hoạt động lễ hội thường niên như: rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy, rằm tháng Mười, ngày lễ Phật đản…
Từ năm 1940 đến 1975, ngôi chùa là nơi nuôi giấu cán bộ cách mạng, nơi đóng quân của bộ đội 1046 và bộ đội Năm Chà, là địa điểm liên lạc của các cán bộ cách mạng.
Đây cũng là nơi tập kết đưa cán bộ vào nội ô thị xă Bạc Liêu và căn cứ của Thị ủy Bạc Liêu ở ấp Đông Hưng, xă Vĩnh Hưng hoạt động. Có thể kể như bà Trần Thị Mạnh (Ba Đào), Nguyễn Văn Đằng (ḥa thượng Thích Hiển Giác), Trần Thanh Hồng (Tư Hồng)…
Đặc biệt giai đoạn năm 1940 - 1951, cô Hai Ngó lúc c̣n sống đă ủng hộ cho cách mạng 40 tấn lúa, nhiều thuốc men chữa bệnh, văn pḥng phẩm và nhiều đồ dùng cần thiết khác...
Ngôi chùa xây dựng quay về hướng Bắc, mái chùa lợp ngói âm dương, toàn bộ khung sườn như cột, kèo, xiên, đ̣n tay… làm bằng gỗ căm xe và thao lao, nền lót gạch tàu, tường xây gạch. Hai bên Chánh điện có nhà Đông lang và Tây lang. Có thể nói ngôi chùa là một trong những công tŕnh kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu nhất ở Bạc Liêu lúc bấy giờ.
Sau 18 tháng thi công, ngôi chùa đă được hoàn thiện, khánh thành và đưa vào sử dụng. Chùa thờ Phật theo phái Bắc tông và được đặt tên là chùa Giác Hoa. (tượng Đức Phật Dược Sư cao 33m, c̣n tính từ mặt đất lên là 44m bên trong chùa Giác Hoa).
Sau khi xây dựng chùa xong, cô Hai Ngó luôn tham gia và thực hiện các công việc lợi ích xă hội như dạy học, giúp đỡ người nghèo…
Ngôi chùa đi vào hoạt động không lâu, cô Hai Ngó giao ngôi chùa cho sư cô Diệu Ngọc đứng tên và trụ tŕ. C̣n cô Hai Ngó tiếp tục làm từ thiện đến khi viên tịch (năm 1951).
VietBF@ sưu tập