Theo như lời yêu cầu Thủ tướng Anh Rishi Sunak mở một cuộc họp khẩn trước phiên tòa xét xử ông Lê về các cáo buộc an ninh quốc gia từ một nhóm pháp lý quốc tế của ông trùm truyền thông Hong Kong đang thụ án - Jimmy Lai (Lê Trí Anh) .
Phiên tòa xét xử tội an ninh quốc gia của Jimmy Lai đã bị hoãn lại cho đến tháng 9
Phiên tòa xét xử tội cấu kết với lực lượng ngoại bang và xúi giục nổi loạn có thể khiến ông Lê - người mang quốc tịch Anh - phải ngồi tù suốt phần đời còn lại.
Trong lá thư mà BBC được tiếp cận, nhóm pháp lý quốc tế của ông Lê nói rằng họ muốn thảo luận về "những khả năng để đảm bảo ông Lê được trả tự do".
Các luật sư mô tả vụ kiện nhắm vào ông Lê là "quan ngại sâu sắc" và "điển hình".
Ông Lê Trí Anh đã bị giam giữ hai năm, đối mặt với nhiều cáo buộc. Hồi tháng 12, ông ta bị kết án thêm 5 năm 9 tháng vì vi phạm hợp đồng thuê trụ sở của tờ báo.
Những người ủng hộ ông nói rằng tất cả các cáo buộc nhắm vào ông đều mang động cơ chính trị.
Ông Lê sáng lập tờ báo thiên dân chủ - Apple Daily. Trong hơn 25 năm, tờ tạp chí của ông được coi là tờ báo đối lập duy nhất ở Hong Kong. Tuy nhiên, tờ báo buộc phải đóng cửa vào tháng 6 năm 2021 khi tài khoản của tờ báo bị đóng băng và một số nhân viên cấp cao bị bắt theo luật an ninh quốc gia của Hong Kong.
Bắc Kinh đã áp dụng luật an ninh quốc gia trên phạm vi rộng đối với thuộc địa cũ của Anh vào năm 2020. Chính quyền cho rằng điều này là cần thiết để lập lại trật tự sau một năm thường xuyên xảy ra các cuộc biểu tình bạo lực. Các nhà phê bình cho rằng luật đang được sử dụng để bịt miệng các đối thủ chính trị của Bắc Kinh thông qua việc thực thi "luật pháp" - sử dụng hệ thống pháp luật như một vũ khí chính trị.
Ngày nay, phần lớn phe đối lập chính trị hoặc đang ở trong tù hoặc đã rời khỏi lãnh thổ.
Ông Lê từ lâu đã được coi là mục tiêu hàng đầu của luật mới và nhóm pháp lý có trụ sở tại Vương quốc Anh của ông đã yêu cầu các cuộc gặp với hai đời bộ trưởng ngoại giao, người đầu tiên từ chối trong khi người thứ hai không phản hồi.
Trước đó trong tháng này, chính phủ Anh đã đồng ý cho nhóm pháp lý gặp một bộ trưởng từ văn phòng ngoại giao, bức thư viết.
Trong thư, Caoilfhionn Gallagher KC cũng nhấn mạnh rằng chính phủ Hoa Kỳ đã lên án việc kết án ông Lê hồi tháng 10 về tội gian lận nhưng chính phủ Anh chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào.
Nói với BBC, con trai của ông Lê, Sebastien, nói cha mình không nên ngồi sau song sắt.
“Đây là một người đàn ông trong hai thập kỷ đã đóng góp rất nhiều cho nền dân chủ ở Hong Kong, điều thực sự đã được hứa hẹn khi Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc,” anh nói.
Giống như cha mình, Sebastien mang quốc tịch Anh. Anh sống lưu vong tại Đài Loan. Kể từ khi cha anh bị bắt theo luật an ninh quốc gia, anh không chắc liệu mình có thể trở về nhà hay không.
“Ông ấy là một công dân Anh đang ngồi tù vì bảo vệ những giá trị mà tất cả chúng ta đều coi là bất khả xâm phạm đối với tất cả chúng ta,” chàng trai 28 tuổi nói về cha mình.
Chính phủ Hong Kong đã cố gắng ngăn cản Timothy Owen KC đại diện cho ông Lê
Hong Kong được Anh trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997, nhưng theo một thỏa thuận duy nhất - một hiến pháp mini gọi là Luật cơ bản (Basic Law) và cái gọi là nguyên tắc "một quốc gia, hai chế độ".
Chúng có nhiệm vụ bảo vệ một số quyền tự do nhất định cho Hong Kong: tự do hội họp và ngôn luận, duy trì nền tư pháp độc lập và một số quyền dân chủ - những quyền tự do mà không nơi nào khác của Trung Quốc đại lục có được.
Tuy nhiên, luật an ninh quốc gia giúp việc truy tố những người biểu tình dễ dàng hơn và giới phê bình cho rằng đã làm giảm quyền tự trị của thành phố.
Vụ việc về luật an ninh quốc gia của ông Lê đã bị hoãn lại đến tháng 9/2023 để chờ đợi phán quyết về việc ai được phép đại diện cho ông.
Ông Lê muốn luật sư nhân quyền người Anh, Timothy Owen KC, đại diện cho ông - nhưng chính phủ Hong Kong phản đối điều này và chính quyền trung ương Trung Quốc tại Bắc Kinh đã ra phán quyết rằng Đặc khu trưởng Hong Kong, John Lee (Lý Gia Siêu), có quyền cấm luật sư nước ngoài tham gia các phiên tòa xét xử về an ninh quốc gia. Tuy nhiên vẫn chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra.
"Vụ của ông Lê là một phép thử cho các phiên tòa công bằng và tự do ngôn luận", Eric Lai, một học giả pháp lý Hong Kong, cho biết.
Các nhà chức trách đã mô tả mức độ nghiêm trọng của các tội ác mà ông ta bị cáo buộc – cấu kết với các lực lượng ngoại bang và nổi loạn - có thể sánh ngang với tội giết người.
“Jimmy Lai là một kẻ phản quốc, bị các thế lực nước ngoài thao túng và bán rẻ nước mình để đổi lấy sự thành công,” Johnny Patriotic, một nhà hoạt động ủng hộ Bắc Kinh, người thường xuyên có mặt bên ngoài tòa án trong những lần ông Lê hầu tòa, nói với BBC.
Tuy nhiên, Sebastien Lai cho rằng cha anh không phạm tội gì.
"Có tội chăng là việc để cho cha tôi vào tù vì điều đó. Có tội chăng là làm ngơ và không lên tiếng," anh nói.
