Những người ủng hộ cựu lãnh đạo Brazil Jair Bolsonaro ngày 8/1 tràn vào quốc hội, dinh tổng thống và Tòa án Tối cao của đất nước, gây bạo loạn trong vài giờ.
Hàng nghìn người biểu tình tuần hành trên con đường hướng đến tòa nhà quốc hội ở thủ đô Brasilia, sau đó xông vào Phòng Xanh nằm bên ngoài Hạ viện, theo Chủ tịch Thượng viện lâm thời Veneziano Vital do Rogo.
Người biểu tình còn tìm cách đốt cháy thảm, khiến hệ thống cứu hỏa kích hoạt và sàn tòa nhà quốc hội bị ngập nước, theo CNN Brazil.
Video trên mạng xã hội cho thấy người biểu tình phá hủy các tác phẩm nghệ thuật hay lấy những món quà mà các phái đoàn quốc tế tặng cho Brazil bên trong tòa nhà quốc hội. Các văn phòng của quốc hội Brazil đóng cửa khi đám đông di chuyển lên đoạn đường dốc trước tòa nhà, trèo lên mái nhà và đập vỡ cửa sổ.
Những người ủng hộ ông Bolsonaro còn đột nhập Tòa án Tối cao và dinh Tổng thống, dựng rào chắn bằng đồ nội thất để ngăn cảnh sát tiến vào.
Trong Tòa án Tối cao, người biểu tình đập phá camera an ninh và cửa sổ tòa nhà. Đám đông còn dùng gậy đánh một cảnh sát ngã khỏi lưng ngựa khi được triển khai trấn áp biểu tình.
Vào khoảng 18h30, gần ba tiếng sau khi có thông tin ban đầu về cuộc bạo loạn, lực lượng an ninh đã kiểm soát được ba tòa nhà. Cảnh sát Brazil cho hay đã bắt 170 nghi phạm và cam kết trừng phạt tất cả những người tham gia cuộc bạo loạn.
Đương kim Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva, người đã đánh bại ông Bolsonaro trong một cuộc bầu cử căng thẳng hồi năm ngoái, đã ban bố lệnh tăng cường an ninh tại Brasilia kéo dài đến ngày 31/1 sau khi lực lượng an ninh tại thủ đô của Brazil ban đầu bị nhóm người áp đảo.
Trong một cuộc họp báo, ông Lula đổ lỗi cho người tiền nhiệm Bolsonaro và phàn nàn về tình trạng thiếu an ninh ở thủ đô, nói rằng chính quyền đã cho phép "những kẻ phát xít" và "những kẻ cuồng tín" gây náo loạn.
"Những kẻ phá hoại này... đã làm điều chưa từng có trong lịch sử đất nước", Tổng thống Lula, người đang có chuyến công tác tới bang Sao Paulo, tuyên bố. "Tất cả những người đã làm điều này sẽ bị lôi ra ánh sáng và bị trừng phạt".
Cảnh tượng hàng nghìn người biểu tình mặc áo vàng và xanh gây hỗn loạn ở Brasilia đã kéo dài nhiều tháng qua sau cuộc bầu cử tổng thống ngày 30/10. Cựu tổng thống Brazil Bolsonaro, thường được ví là "Donald Trump của Brazil", đã đưa ra cáo buộc rằng hệ thống bỏ phiếu điện tử của Brazil dễ bị gian lận, làm dấy lên phong trào bạo lực từ những thành phần phủ nhận bầu cử.
Những người ủng hộ cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đụng độ với lực lượng an ninh bên ngoài Cung điện Planalto, tức dinh tổng thống, ở Brasilia ngày 8/1. Ảnh: Reuters.
Bolsonaro hiện chưa đưa ra bình luận. Cựu tổng thống Brazil đã bay tới Florida, Mỹ, 48 tiếng trước khi kết thúc nhiệm kỳ và vắng mặt trong lễ nhậm chức của người kế nhiệm Lula.
"Kẻ diệt chủng này... đang khuyến khích điều đó thông qua mạng xã hội từ Miami", Tổng thống Lula nói, ám chỉ ông Bolsonaro. "Mọi người đều biết cựu tổng thống có nhiều bài phát biểu khuyến khích điều đó".
Tổng thống Mỹ Joe Biden, người có nhiệm kỳ cũng bị đánh dấu bởi một sự kiện tương tự vào ngày 6/1/2021, cho hay tình hình ở Brazil "rất đáng ngại". Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đề nghị Washington hỗ trợ đầy đủ cho Tổng thống Lula và các thể chế của Brazil.
Đám đông ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro ở thủ đô Brazil
Đám đông hàng chục nghìn người ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro ở thủ đô Brasilia ngày 8/1. Video: Twitter/Canadian Independent.
"Sử dụng bạo lực để tấn công các thể chế dân chủ luôn là điều không thể chấp nhận được", Ngoại trưởng Blinken viết trên Twitter. "Chúng tôi cùng với Tổng thống Lula kêu gọi chấm dứt ngay những hành động này".
Cuộc bạo loạn đặt ra thách thức trực tiếp đối với ông Lula, người mới nhậm chức hôm 1/1 và đã cam kết đoàn kết quốc gia đang bị chia rẽ bởi chủ nghĩa dân túy dân tộc của cựu tổng thống Bolsonaro.
Thống đốc Brasilia Ibaneis Rocha thông báo trên Twitter rằng ông đã sa thải quan chức an ninh hàng đầu của mình, Anderson Torres, người từng giữ chức bộ trưởng tư pháp dưới thời cựu tổng thống Bolsonaro. Văn phòng tổng chưởng lý cho biết họ đã đệ đơn yêu cầu bắt Torres.
Lực lượng an ninh bắt những người ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro trong cuộc biểu tình chống lại Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva ở thủ đô Brasilia ngày 8/1. Ảnh: Reuters.
Lực lượng an ninh bắt những người ủng hộ cựu tổng thống Bolsonaro trong cuộc biểu tình chống lại Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva ở thủ đô Brasilia ngày 8/1. Ảnh: Reuters.
Torres nói với trang tin UOL rằng ông đang cùng gia đình đi nghỉ ở Mỹ và chưa gặp cựu tổng thống Bolsonaro. UOL cho hay ông hiện ở Orlando, cùng nơi ông Bolsonaro đang có mặt.
Tại Washington vào năm 2021, những người ủng hộ cựu tổng thống Trump đã tấn công cảnh sát, phá rào chắn và xông vào tòa nhà quốc hội Mỹ trong nỗ lực nhằm ngăn chặn quá trình phê chuẩn chức vụ của Tổng thống Biden.
Ông Trump, người đã tuyên bố sẽ tranh cử tổng thống lần thứ ba vào năm 2024, đã gây áp lực buộc phó tổng thống Mike Pence khi đó không chứng nhận phiếu bầu và ông tiếp tục đưa ra những tuyên bố rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã bị gian lận.
