Nga, Trung Quốc xích lại gần nhau, Mỹ cũng vội thắt chặt quan hệ với cường quốc châu Á này. Trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc ở mức cao và cuộc chiến của Nga ở Ukraine làm gián đoạn chuỗi thương mại quốc tế, Mỹ đang coi Ấn Độ là trung tâm của tham vọng tách chuỗi cung ứng toàn cầu khỏi "nanh vuốt" của các đối thủ, nỗ lực củng cố quan hệ với một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.
Thủ tướng Ấn Độ Modi và Tổng thống Mỹ Biden đă gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Tokyo gần đây. Ảnh New York Times,
Theo New York Times, Bộ trưởng Tài chính Janet L. Yellen, nhà ngoại giao kinh tế hàng đầu của chính quyền Biden đă đích thân đưa ra thông điệp trên vào thứ Sáu trong chuyến thăm đến thủ đô Ấn Độ vào thời điểm kinh tế toàn cầu bất ổn.
Giá lương thực và năng lượng tăng cao bắt nguồn từ cuộc chiến của Nga ở Ukraine và mối lo ngại gia tăng về việc Mỹ phụ thuộc vào các sản phẩm của Trung Quốc đă thúc đẩy Washington cố gắng định h́nh lại trật tự kinh tế toàn cầu để các đồng minh phụ thuộc vào nhau về hàng hóa và dịch vụ cung cấp năng lượng cho nền kinh tế của họ.
Ấn Độ thường ở giữa sự cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ, Trung Quốc và Nga. Nhưng khi chính quyền Biden quảng bá cái mà họ gọi là “kết giao bạn bè”, rơ ràng họ muốn Ấn Độ nằm trong quỹ đạo các đồng minh kinh tế của Mỹ.
Sau chuyến tham quan khuôn viên nghiên cứu và phát triển của Microsoft ở ngoại ô New Delhi hôm thứ Sáu 11/10, bà Yellen đă nêu rơ việc Washington đang nỗ lực tách các quốc gia có thể gây mất ổn định khỏi chuỗi cung ứng của Mỹ. Rơ ràng là Trung Quốc và Nga là những mục tiêu hàng đầu.
“Mỹ đang theo đuổi cách tiếp cận được gọi là "kết giao bạn bè" để tách các quốc gia có rủi ro địa chính trị và an ninh khỏi chuỗi cung ứng của chúng tôi. Để làm được như vậy, chúng tôi đang chủ động hội nhập kinh tế sâu rộng với các đối tác thương mại đáng tin cậy như Ấn Độ”, bà Yellen nói.
Các hoạt động ngày càng tăng của Microsoft tại Ấn Độ là một ví dụ về sự hội nhập mà Mỹ muốn thấy. Bà Yellen cũng lưu ư rằng Mỹ đang cung cấp cho một nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Mỹ khoản tài chính 500 triệu USD để xây dựng một cơ sở ở bang Tamil Nadu, miền nam Ấn Độ.
Đó là một phần trong nỗ lực của chính quyền nhằm giúp ngành công nghiệp năng lượng mặt trời trên thế giới tách khỏi Trung Quốc, quốc gia mà bà Yellen cáo buộc đă sản xuất các tấm pin mặt trời sử dụng lao động cưỡng bức ở khu vực Tân Cương. Và bà Yellen cũng nhấn mạnh việc Apple chuyển nhà máy sản xuất iPhone từ Trung Quốc sang Ấn Độ gần đây.
Tầm quan trọng của mối quan hệ của Mỹ với Ấn Độ đă tăng lên trong những tháng gần đây. Nước này là đồng minh hiếm hoi duy tŕ quan hệ ngoại giao chặt chẽ với Nga, khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine. Đồng thời, dân số nói tiếng Anh tương đối lớn ở Ấn Độ có tiềm năng biến nước này thành trung tâm sản xuất quốc tế cho các công ty Mỹ. Mỹ hiện cũng là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ nói chung.
Nhưng mối quan hệ thương mại giữa Mỹ và Ấn Độ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Các quan chức Mỹ nói rằng, những người đồng cấp Ấn Độ của họ là một trong những nhà đàm phán cứng rắn nhất.
Và với những thách thức khi kinh doanh ở Ấn Độ, bao gồm cả việc thiếu cơ sở hạ tầng và sự hạn chế của chính phủ, không rơ có bao nhiêu nhà sản xuất sẽ thực hiện bước chuyển từ Trung Quốc tới cường quốc Nam Á này.
Bộ trưởng Tài chính Janet L. Yellen đă được ông Anant Maheshwari của Microsoft chào đón tại Trung tâm Phát triển Microsoft Ấn Độ ở Noida, ngoại ô New Delhi, hôm thứ Sáu 11/11. Ảnh Associated Press
Sadanand Dhume, một thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Mỹ b́nh luận rằng, Ấn Độ đang phải đối mặt với một số thách thức lớn trong việc trở thành trung tâm sản xuất quốc tế, bao gồm cả những cải cách chưa có ǵ đáng kể của New Delhi khiến nước này trở thành điểm đầu tư ít hấp dẫn hơn cho các công ty Mỹ. Ngoài ra, so với Trung Quốc, thị trường tiêu dùng nội địa của Ấn Độ cũng nhỏ hơn và do đó kém hấp dẫn hơn đối với các công ty sản xuất ở đó.
Nhưng trong vài tháng gần đây, mối quan hệ kinh tế lâu dài của Ấn Độ với Nga ngày càng trở thành vấn đề đau đầu đối với Mỹ. Ấn Độ là khách hàng mua vũ khí lớn nhất thế giới của Nga. Ấn Độ đă từ chối lên án việc Nga tấn công Ukraine. Và kể từ khi chiến tranh bắt đầu, nước này đă trở thành một khách hàng mua dầu lớn của Nga,
Nhập khẩu của Ấn Độ từ Nga đă tăng 430% kể từ khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu vào tháng Hai, khi các tàu chở dầu thô của Nga đổ về các cảng của Ấn Độ. Ấn Độ, quốc gia nhập khẩu một lượng dầu đáng kể và là quốc gia đông dân thứ 2 thế giới, cho biết họ chỉ tập trung vào việc mua dầu ở mức giá thấp nhất.
Eswar Prasad, chuyên gia chính sách thương mại tại Đại học Cornell có quan hệ gần gũi với các quan chức Mỹ và Ấn Độ nói rằng ,Ấn Độ vừa muốn xây dựng mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn với Mỹ vừa không muốn cắt đứt với Nga.
“Ấn Độ có lợi ích kinh tế sâu sắc trong việc duy tŕ nguồn cung dầu đáng tin cậy và tương đối rẻ từ Nga", ông Prasad, một cựu quan chức của Quỹ Tiền tệ Quốc tế cho biết.
Việc Mỹ cố gắng "quyến rũ" Ấn Độ diễn ra khi Mỹ và các đồng minh châu Âu đang chạy đua để hoàn thành các điều khoản của kế hoạch giới hạn giá dầu của Nga. Sáng kiến này phải được thực hiện trước ngày 5/12, khi lệnh cấm vận và bảo hiểm hàng hải của châu Âu có hiệu lực, có khả năng làm gián đoạn ḍng chảy của dầu Nga trên khắp thế giới.
VietBF@ sưu tập
