Tại Afghanistan, c̣n một nơi duy nhất mà Taliban chưa thể vươn tới được: thung lũng Panjshir. Một phong trào kháng chiến do thủ lĩnh Ahmad Massoud dẫn dắt đă h́nh thành tại đây.
Khi Taliban cố gắng củng cố quyền kiểm soát đối với Afghanistan, lịch sử dường như sẽ lặp lại. Thung lũng Panjshir, cách thủ đô Kabul 131 km về phía tây bắc vẫn là phần duy nhất của đất nước không nằm dưới sự kiểm soát của nhóm này, mặc dù Taliban đă bao vây phần lớn khu vực này trong khi thông tin liên lạc bị gián đoán và giao tranh diễn ra ác liệt.
Thung lũng Panjshir - vùng đất không thể khuất phục
Trong thung lũng, nép ḿnh ở chân đồi cao của Hindu Kush, Ahmad Massoud đă tiếp bước người cha nổi tiếng và chiếc mũ len pakol mang tính biểu tượng, bằng cách tự khẳng định ḿnh là thủ lĩnh dẫn dắt phong trào kháng chiến non trẻ chống lại Taliban.
Cha anh - Ahmad Shah Massoud - một thủ lĩnh kháng chiến huyền thoại ở Afghanistan. Ông là người đứng đầu lực lượng Liên minh phương Bắc, chống lại cả Liên Xô và Taliban trong hai thập kỷ 1980 và 1990.
Dưới quyền chỉ huy của Ahmad Shah Massoud, thung lũng Panjshir trở thành vùng đất không thể khuất phục trước các thế lực nước ngoài hay lực lượng đối lập bên trong Afghanistan. Tuy nhiên, ông đă bị Al-Qaeda sát hại chỉ 2 ngày trước khi xảy ra vụ tấn công ngày 11/9/2001.
Và giờ đây, khi Talian trở lại nắm quyền, con trai của ông muốn giữ vững sự vẹn toàn của thung lũng huyền thoại này.
Massoud đă tuyên bố thung lũng là nơi trú ẩn an toàn khỏi những kẻ thống trị mới đầy bạo lực của đất nước và những người Tajik độc lập mạnh mẽ, những người đă đóng cửa thung lũng một cách hiệu quả với hầu hết người ngoài kể từ đó.
Phong trào kháng chiến chống Taliban do Ahmad Massoud dẫn dắt hiện đă thu hút sự tham gia của hàng ngh́n người, gồm binh sĩ, lính đặc nhiệm và các nhóm dân quân địa phương.
Massoud tuy không có nhiều kinh nghiệm chiến đấu nhưng nhận được sự ủng hộ của nhiều tướng lĩnh quân đội giàu kinh nghiệm
Nhóm chiến binh Panjshir, tự xưng là Mặt trận Kháng chiến Quốc gia, nói rằng họ có vài ngh́n thành viên cũng như khí tài quân sự để hỗ trợ cuộc chiến giành quyền tự chủ. Các cuộc đàm phán giữa nhóm này với Taliban trong việc thành lập một chính phủ tương lai đă đi vào bế tắc, không bên nào sẵn sàng nhượng bộ.
"Ḥa b́nh không có nghĩa là đầu hàng"
Trong cuộc phỏng vấn được công bố ngày 30/8 trên tạp chí Foreign Policy trước khi hệ thống thông tin liên lạc ở thung lũng bị cắt vào cuối tuần qua, Ahmad Massoud, tuyên bố không muốn nội chiến mà muốn có một chính phủ hoàn toàn toàn diện, công lư và b́nh đẳng cho tất cả các nhóm sắc tộc và tôn giáo ở Afghanistan, đồng thời chấm dứt sự can thiệp từ bên ngoài.
"Nếu Taliban sẵn sàng chia sẻ quyền lực với tất cả mọi người và sẵn sàng thiết lập sự công bằng, trao quyền b́nh đẳng và tự do cho toàn bộ người dân Afghanistan, th́ tôi sẽ từ chức và từ bỏ chính trị", Massoud nói.
Trả lời câu hỏi về kế hoạch của ông sau khi Taliban lên nắm quyền kiểm soát thủ đô Kabul và phần lớn lănh thổ Afghanistan, đồng thời tuyên bố đất nước này là một tiểu vương quốc Hồi giáo, Massoud nói: "Kế hoạch của tôi trước tiên là theo đuổi ḥa b́nh và t́m cách tránh chiến tranh và xung đột. Cuộc đấu tranh của chúng tôi trong suốt 50 năm qua là v́ ḥa b́nh, và chiến tranh luôn áp đặt lên chúng tôi. Tuy nhiên, ḥa b́nh không có nghĩa là đầu hàng và để cho bất công và bất b́nh đẳng tiếp tục ở Afghanistan".
Khi được hỏi liệu phe phản kháng có nhận được sự hỗ trợ nào không, như từ người dân Afghanistan, Massoud nói: "Tôi có sự ủng hộ của người dân. Nhân dân của chúng tôi sẽ không cho phép những kẻ xâm lược chiếm đất của họ".
Massoud nói thêm, v́ lư do này, người dân đă yêu cầu ông bắt đầu huy động lực lượng từ 2 năm trước, vào ngày 5/9/2019, khi họ biết tiến tŕnh ḥa b́nh ở Doha (một thỏa thuận do chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian và gần như bị gián đoạn hoàn toàn sau cuộc tấn công vào một căn cứ quân sự của Mỹ ở Kabul vào ngày 5/9/2019, giết chết ít nhất 12 người, bao gồm 1 lính Mỹ) cuối cùng sẽ gây ra t́nh trạng hiện tại".
"Nếu không có sự hỗ trợ từ những người ủng hộ tôi, một cuộc kháng chiến sẽ không bao giờ h́nh thành trong thung lũng này", Massoud khẳng định.
Thủ lĩnh Massoud tuyên bố không có sự hỗ trợ từ bên ngoài, nhưng hôm 28/8 tại Mỹ, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham và Hạ nghị sĩ Mike Waltz thuộc đảng Cộng ḥa, đă kêu gọi Mỹ công nhận Massoud và cựu Phó Tổng thống Afghanistan Amrullah Saleh là chính phủ hợp pháp của Afghanistan.
Cựu Phó Tổng thống Afghanistan Saleh là một Panjshiri và đă từng bắt tay với lực lượng kháng chiến của thủ lĩnh huyền thoại Ahmad Shah Massoud. Kể từ khi trở lại thung lũng này vào ngày 15/8, ông tuyên bố ḿnh là tổng thống hợp pháp của đất nước.
Điều kiện nhượng bộ Taliban
Khi phóng viên đặt ra lo ngại rằng, phong trào phản kháng hiện nay có nguy cơ đẩy Afghanistan vào cuộc nội chiến một lần nữa, ông đă bác bỏ và nhấn mạnh: "Tôi không coi đây là một cuộc nội chiến".
Ông khẳng định, nếu Taliban sẵn sàng đạt được một thỏa thuận chia sẻ quyền lực, trong đó quyền lực được phân bổ đồng đều và được phân cấp, th́ ông sẵn sàng nhượng bộ và từ bỏ chính trị và có thể tiến tới một thỏa thuận mà mọi người đều có thể chấp nhận được. "C̣n nếu không đạt được mức độ này, chúng tôi sẽ không thể chấp nhận, và chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh và phản kháng cho đến khi có được công lư, b́nh đẳng và tự do", ông nói thêm.
Thật vậy, theo Foreign Policy, Afghanistan đă là một chiến trường ủy nhiệm trong nhiều năm giữa Pakistan, Ấn Độ, Iran, Ả Rập Xê-út, Trung Quốc, Mỹ. Nhưng với Massoud, ông có cái nh́n khác về cục diện địa chính trị của đất nước.
Theo ông, chính chính phủ của Tổng thống Afghanistan bị phế truất Ashraf Ghani đă đẩy nhiều nước trong khu vực về phe Taliban. Từ luận điệu dân tộc chủ nghĩa cho đến các chính sách an ninh quốc gia, an sinh xă hội hay t́nh trạng tham nhũng lan tràn ở Afghanistan đă kích động làn sóng chỉ trích từ các nước láng giềng. Và theo ông, kết cục là các nước ngày càng thân thiết với Taliban.
Một lư do khác khiến họ xích lại gần Taliban là do sự hiện diện của Mỹ. Các nước này, nhất là Trung Quốc có thể tận dụng Taliban để gây tổn hại cho lợi ích của Mỹ và NATO bằng cách hỗ trợ lực lượng nổi dậy.
"Trung Quốc coi Taliban là lực lượng ổn định và Afghanistan là quốc gia có thể đóng vai tṛ là cầu nối với Iran. Trung Quốc tin rằng họ có thể gây ảnh hưởng ở Trung Đông và Bắc Phi và thách thức Mỹ nếu nước này được kết nối với Iran qua Afghanistan. V́ lư do này, họ sẵn sàng công nhận và ủng hộ Taliban", ông nhận định.
VietBF @ Sưu tầm
