Công tác đóng tàu chiến của Trung Quốc vẫn đang được đẩy nhanh, cho ra đời số lượng lớn tàu khu trục và tàu tấn công đổ bộ, khiến hạm đội mới của Trung Quốc được dự đoán sẽ có khả năng thống trị các tuyến vận tải biển trên toàn thế giới và buộc các quốc gia khác phải lo lắng về khả năng tiếp cận biển.
Nỗ lực dài hơi
Công tác đóng tàu chiến của Trung Quốc vẫn đang được đẩy nhanh, cho ra đời số lượng lớn tàu khu trục và tàu tấn công đổ bộ. Theo trang mạng Strategy Page (trụ sở tại Mỹ), những con tàu này đứng hàng đầu thế giới về công nghệ và thiết kế. Để đạt được điều đó, Trung Quốc đă trải qua hơn 1 thập kỷ nỗ lực chế tạo các mẫu tàu ngày càng tốt hơn.
H́nh ảnh vệ tinh chụp lại xưởng đóng tàu và hoạt động của các cơ sở nghiên cứu Trung Quốc đă cho thấy nỗ lực nghiêm túc của họ nhằm vượt qua công nghệ hải quân của phương Tây trong những năm 2020.
Trung Quốc vẫn đang thử nghiệm thiết kế tàu sân bay, trong đó có 2 chiếc đă được đưa vào hoạt động và chiếc thứ 3 đang gần hoàn thiện. Mỗi con tàu đại diện cho một giai đoạn khác nhau trong tiến tŕnh phát triển của Trung Quốc.
Về mảng này, Trung Quốc đă trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới có 2 xưởng đóng tàu đủ khả năng chế tạo các tàu sân bay cỡ lớn và đang hướng tới mục tiêu có thể đóng tàu sân bay 100.000 tấn.

Ngành đóng tàu của Trung Quốc được đánh giá rất mạnh. Ảnh: Economic Times
Phải tới cuối những năm 1990, Trung Quốc mới bắt đầu nghiên cứu phát triển tàu sân bay. Tuy nhiên, nước này đă có những thiết kế riêng dành cho các loại tàu chiến khác từ những năm 1970, 1980.
Trung Quốc cũng cần những khoảng thời gian nhất định mới có thể cho ra đời thiết kế tàu phù hợp. Đôi lúc, họ mất khá nhiều thời gian, chẳng hạn như khi phát triển tàu ngầm hạt nhân.
Kể từ những năm 1960, Trung Quốc đă nhiều lần nỗ lực và thất bại trong công tác thiết kế-xây dựng các mẫu tàu ngầm tấn công hạt nhân (SSN), tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo (SSBN) và tên lửa đạn đạo phóng từ dưới biển (SLBM).
SSBN có kích cỡ lớn và phức tạp hơn SSN và Trung Quốc hiện đang tập trung hoàn thiện một thiết kế SSBN có tính cạnh tranh cao.
Trung Quốc chế tạo chiếc SSN đầu tiên trong những năm 1960. Trong khi đó, công tác thi công chiếc SSBN đầu tiên phải 1 thập kỷ sau mới bắt đầu. Mặc dù được cải tiến nhiều lần nhưng các thiết kế tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc vẫn tụt sau vài thập kỷ so với công nghệ Mỹ, dù chúng đă gần ngang ngửa với công nghệ của Nga hiện nay.
Hệ thống động cơ đẩy và chống ồn dành cho SSBN cũng được ứng dụng cho các tàu SSN đang hoạt động và thiết kế SSN mới nhất mang tên Type 93G [Tương tự như SSBN Type 94A nhưng được cải tiến dựa trên kinh nghiệm vận hành với các phiên bản Type 93 trước đó]. Các xưởng đóng tàu của Trung Quốc dường như có thể đóng cùng lúc 2-3 tàu ngầm hạt nhân.
Trung Quốc tránh được sai lầm của Mỹ
Trong lúc Hải quân Mỹ đang mắc kẹt với những vấn đề về năng lực đóng tàu và những công nghệ mới mà họ chưa thể áp dụng th́ cho tới nay, Trung Quốc đang tránh được các sai lầm của Mỹ và nhanh chóng thu hẹp khoảng cách chất lượng giữa hai phía bằng cách đưa các con tàu mới ra biển thực nghiệm với thời gian dài hơn và trong mọi điều kiện thời tiết để tích lũy kinh nghiệm vận hành.
Theo Strategy Page, tất cả những bước tiến này là hệ quả của việc Trung Quốc nhận thấy rằng chỉ làm một cường quốc quân sự trên bộ ở Đông Á là chưa đủ. Nền kinh tế mới đ̣i hỏi Trung Quốc phải bảo vệ con đường tiếp cận của họ đến các thị trường ở nước ngoài và những nguồn cung cấp nguyên liệu thô.
Do vậy, một lực lượng hải quân quy mô lớn, hiện đại không chỉ đáp ứng được yêu cầu trên mà c̣n có khả năng cạnh tranh vị thế thống trị hàng hải mà phương Tây đă nắm giữ nhiều thế kỷ qua.

Trung Quốc muốn cạnh tranh vị thế thống trị hàng hải với phương Tây. Ảnh: China Daily
Để đạt được vị thế thống trị quân sự, giới lănh đạo Trung Quốc chấp nhận thách thức rằng việc này sẽ kéo dài hàng thập kỷ. Công tác cải cách quân đội bắt đầu vào những năm 1980. Ở thời điểm đó, Trung Quốc tiếp nhận các loại vũ khí, công nghệ và kỹ thuật của phương Tây. Họ mua về hoặc thậm chí đánh cắp tất cả các thiết kế vũ khí, công nghệ có thể lấy được từ phương Tây.
Các thiết kế và thi công tàu chiến của Trung Quốc là một ví dụ điển h́nh. Kể từ những năm 1990, Trung Quốc đă đi từ việc sao chép các mẫu thiết kế của Nga sang những mẫu tương tự với các thiết kế mới nhất của phương Tây.
Trở lại vào những năm 1980, giới lănh đạo Trung Quốc ước tính rằng họ sẽ mất nửa thế kỷ để bắt kịp và vượt qua phương Tây về sức mạnh quân sự. Các nhà lănh đạo phương Tây khi ấy đă tỏ thái độ giễu cợt trước ư tưởng của Bắc Kinh nhưng giờ đây họ đều phải đồng t́nh rằng tới những năm 2030, Trung Quốc có thể sẽ đạt được mục tiêu của họ.
Hạm đội mới của Trung Quốc được dự đoán sẽ có khả năng thống trị các tuyến vận tải biển trên toàn thế giới và buộc các quốc gia khác phải lo lắng về khả năng tiếp cận biển.